Στην Κυριακάτικη «Καθημερινή» τρεις παλιοί μου μαθητές και ο τέταρτος αδελφός τους, ο βενιαμίν της οικογένειας, περιγράφουν στον Απόστολο Λακασά τις εξεταστικές εμπειρίες ισάριθμων εξεταστικών συστημάτων. Κοινός παρονομαστής της προσπάθειας των άριστων το ελληνικό φροντιστήριο στο οποίο προστρέχει η μέση ελληνική οικογένεια στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει ένα καλύτερο αύριο στα παιδιά της. Το ιστολόγιο παραθέτει το σχετικό ρεπορτάζ και χαιρετίζει τον Μιχάλη, τη Δώρα, τη Γωγώ και τον φέρελπι Παναγιώτη, που επιβεβαιώνουν τον κανόνα όσων μοχθούν και επιτρέπουν στους δασκάλους τους να αισθάνονται περήφανοι για αυτούς…
Άγχος σε όλες τις εξετάσεις
Μιλούν στην «Κ» τρία αδέλφια που έδωσαν εισαγωγικές με ισάριθμα συστήματα, ενώ ο βενιαμίν αγωνιά
Ο ιερέας Κωνσταντίνος Τούζος και η σύζυγός του Ιωάννα θα μπορούσαν να επωμιστούν ρόλο συμβούλων των υπευθύνων για τον διάλογο που ξεκινά, με επίκεντρο τον τρόπο εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, για έναν απλό λόγο. Το ζευγάρι έχει τέσσερα παιδιά, εκ των οποίων τα τρία εισήχθησαν (και μάλιστα σε πολύ καλή σειρά) σε πανεπιστημιακές σχολές, δίνοντας εξετάσεις με τρεις διαφορετικές… «εκδοχές». Και ο βενιαμίν της οικογένειας, σε λίγα χρόνια, όπως όλα δείχνουν, θα εξετασθεί με το νέο υπό συζήτησην σύστημα.
Ουσιαστικά, η οικογένεια Τούζου από την Κυψέλη αποτελεί ένα κλασικό παράδειγμα μιας μέσης αστικής οικογένειας στη μεταπολιτευτική Ελλάδα που έχει επενδύσει, με πολλές θυσίες, στη μόρφωση των παιδιών της. Ταυτόχρονα, η εκπαιδευτική διαδρομή τους, από τον μεγαλύτερο αδελφό έως τον μικρότερο μέσα από τα διαφορετικά συστήματα εισαγωγής, αποτυπώνει την ασυνέχεια και την προχειρότητα των αποφάσεων στα θέματα της παιδείας, το κοινώς λεγόμενο «ράβε-ξήλωνε».
Τα αδέλφια, μιλώντας στην «Κ», τόνισαν ότι το άγχος του μαθητή αρχίζει από πολύ νωρίς, το σχολείο –πλην εξαιρέσεων– είναι βαρετό, και το φροντιστήριο ουσιαστικά το υποκαθιστά.
Μιχάλης, ετών 28
Εξεταστικό σύστημα Δεσμών
Ο 27χρονος σήμερα Μιχάλης ήταν στην τελευταία «φουρνιά» υποψηφίων που, το 1999, έδωσαν εξετάσεις εισαγωγής με το σύστημα των Δεσμών σε τέσσερα μαθήματα. Το σύστημα άρχισε να εφαρμόζεται το 1983. Οι τελειόφοιτοι χωρίζονταν σε τέσσερις Δέσμες, εκ των οποίων η κάθε μία οδηγούσε σε διαφορετική ομάδα σχολών (φυσικομαθηματικές/πολυτεχνεία, ιατρικές, θεωρητικές, οικονομικές). Αρχικά, στα μόρια εισαγωγής υπολογίζονταν και οι βαθμοί που είχε ο υποψήφιος στις τρεις τάξεις του Λυκείου· κάτι που καταργήθηκε στην πορεία. «Το πρόβλημα του συστήματος ήταν ότι η επιτυχία κρινόταν μόνο από τις επιδόσεις σε τέσσερα μαθήματα. Αυτό μεγάλωνε το άγχος. Ξεκίνησα τα φροντιστήρια από την Α΄ Λυκείου. Ομως, στη Γ΄ Λυκείου έφτανα να βλέπω περισσότερο τους συμμαθητές μου από την οικογένειά μου. Στη Γ΄ Λυκείου, επί ένα χρόνο, τελείωνα στις 11 το βράδυ», λέει σήμερα ο Μιχάλης. Βέβαια, η προσπάθειά του απέδωσε, αφού εισήχθη δεύτερος στο Τμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Πειραιώς. «Πρέπει να αποφορτισθεί το σύστημα. Και αυτό θα συμβεί εάν υπάρξει ένα δίκαιο σύστημα επιλογής που θα κρίνει τις ευρύτερες γνώσεις των μαθητών και όχι όσα έχουν παπαγαλίσει. Από την άλλη, δεν μπορεί ο καθένας να εισάγεται σε μία σχολή που του είναι αδιάφορη. Μήπως οι υποψήφιοι πρέπει να κυνηγούν τα όνειρά τους, με βάση τις ικανότητες και τις δεξιότητες τους;», καταλήγει ο Μιχάλης.
Δώρα, ετών 24
Εξεταστικό σύστημα Αρσένη
Από το 2000 άρχισε να εφαρμόζεται «το σύστημα Αρσένη», το οποίο αρχικά προέβλεπε εξετάσεις και στα 14 μαθήματα του σχολείου. Οι εξετάσεις γίνονταν στη Β΄ και στη Γ΄ Λυκείου (ο βαθμός της Β΄ Λυκείου λαμβανόταν υπ’ όψιν στην τελική βαθμολογία μόνο εάν ήταν υψηλότερος εκείνου της Γ΄ Λυκείου). Από την επόμενη χρονιά, λόγω των αντιδράσεων που υπήρξαν, τα εξεταζόμενα μαθήματα μειώθηκαν σε εννέα. Με 19.000 μόρια (με άριστα τα 20.000), η 24χρονη σήμερα δικηγόρος και μεταπτυχιακή φοιτήτρια Δώρα δεν είχε καθόλου άγχος για το εάν θα εισαχθεί στην πρώτη της επιλογή, τη Νομική Αθηνών το 2002. Το σύστημα ακόμη και με εννέα μαθήματα ήταν ένας αληθινός μαραθώνιος, αφού μεταξύ τής κάθε εξέτασης μεσολαβούσε μία ημέρα. «Ηταν πολύ κουραστικό, σωματικά και ψυχικά. Δεν θα έπρεπε να εξετάζεται τόσο μεγάλος αριθμός μαθημάτων σε τόσο μικρό διάστημα», θυμάται, μιλώντας στην «Κ». «Για μας ήταν δεδομένο ότι το εντατικό φροντιστήριο έπρεπε να ξεκινήσει από την αρχή του Λυκείου. Τα οργανωμένα φροντιστήρια προσέφεραν “πακέτα μαθημάτων”, τα οποία περιελάμβαναν τη διδασκαλία και των εννέα υπό εξέταση μαθημάτων», προσθέτει. Πώς, λοιπόν, να μείνει χρόνος και διάθεση για διασκέδαση, χαλάρωση, για ουσιαστική γνώση; Το βασικό ήταν η σωστή προετοιμασία.
Γωγώ, ετών 21
Εξεταστικό σύστημα Γιαννάκου
Νέες αλλαγές έγιναν στο σύστημα εισαγωγής μετά το 2004, από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Η τότε υπουργός Παιδείας κ. Μαριέττα Γιαννάκου αποφάσισε την κατάργηση των εξετάσεων της Β΄ Λυκείου και τη μείωση των εξεταζόμενων μαθημάτων σε έξι (από εννέα). Σημαντική αλλαγή ήταν επίσης η θέσπιση ορίου πρόσβασης για την εισαγωγή. Ο υποψήφιος για να μπορεί να εισαχθεί έπρεπε να έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον 10.000 μόρια ή μέσο όρο 10 στον γενικό βαθμό πρόσβασης. Η 21χρονη σήμερα Γωγώ Τούζου εισήχθη μεταξύ των πρώτων το 2006 στο Φιλοσοφικό – Παιδαγωγικό – Ψυχολογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Φοιτά πλέον στο τρίτο έτος του αντίστοιχου Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου πήρε μετεγγραφή ως μέλος πολύτεκνης οικογένειας. «Το 2006 ήταν η πρώτη χρονιά που ίσχυσαν οι αλλαγές επί υπουργίας Γιαννάκου. Ετσι, έδωσα εξετάσεις μόνο στη Γ΄ Λυκείου σε 6 μαθήματα, και όχι στη Β΄ Λυκείου, όπως συνέβη με τους προηγούμενους. Νομίζω ότι ήταν λάθος η κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων στη Β΄ Λυκείου, διότι αυτές –καθώς δεν μετρούσε υποχρεωτικά η βαθμολογία– μας έβαζαν στο κλίμα. Στις εξετάσεις νιώθαμε σαν πρόβατα επί σφαγή. Ηταν κάτι πρωτόγνωρο. Θυμάμαι είχα πολύ άγχος. Επεσα στα βαθιά, χωρίς να έχω πάρει ιδέα για το τι σημαίνουν πανελλαδικές. Ηταν όπως το σύστημα του Μιχάλη, αλλά με περισσότερα μαθήματα. Εάν αποτύγχανες σε κάποιο μάθημα, ιδιαίτερα εάν ήταν “υψηλής βαρύτητας” (στα Αρχαία και την Ιστορία για εμάς), τότε η ζημιά ήταν μεγάλη», λέει.
Παναγιώτης, ετών 14
Εξεταστικό σύστημα άγνωστο
Ο βενιαμίν της οικογένειας, ο 14χρονος Παναγιώτης, πηγαίνει στη Β΄ Γυμνασίου. Και όπως όλα δείχνουν, και αυτός θα εξεταστεί με ένα διαφορετικό σύστημα σε σχέση με τα μεγαλύτερα αδέλφιά του. «Απαιτείται προσπάθεια, καθώς τα βιβλία έχουν δυσκολέψει. Παράλληλα, πηγαίνω σε φροντιστήριο για αγγλικά και γαλλικά, αλλά και για προετοιμασία σε ορισμένα βασικά μαθήματα, όπως μαθηματικά, φυσική. Το σχολείο είναι κουραστικό. Και τα μαθήματα με κουράζουν και τα φροντιστήρια», μας λέει με παράπονο. «Αλλά, πρέπει…».
Στο Βιβλιοδρόμιο του Σαββατοκύριακου 7-8 Φεβρουαρίου στα Νέα ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο ατάλαντος ηθοποιός και ευκαιριακός δασκαλάκος με την δύναμη των ωραίων λέξεων, που δεν υπηρετούν όμως διαχρονικούς λογικούς και συνεπείς συνειρμούς, είναι έτοιμος να υπερασπισθεί και τον Θεό και τον Διάβολο. Κάποτε σε μια ημερίδα της ΟΕΦΕ εξυμνούσε τα φροντιστήρια και αισθανόταν περήφανος που τα υπηρετούσε. Τώρα τα αποκαλεί πανώλη και προτάσσει αρνήσεις πλουτισμού χάριν μιας σταθερής ιδεολογίας που αδυνατεί να έχει. Ο Γεωργουσόπουλος θύμα και ο ίδιος μιας ιδιότυπης πνευματικής πανώλης και ενός αθεράπευτου ναρκισσισμού ενσαρκώνει αυτό που σε άλλα κείμενα του, τάχατες απεχθάνεται, το σύνδρομο του εξαρτημένου δασκαλάκου. Το παραλήρημα του Γεωργουσόπουλου που δεν άντεξε τη φροντιστηριακή ανελέητη αξιολόγηση 