Category: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΑ

Μέσω του προγράμματος «Εράσμους», που επιτρέπει τις ανταλλαγές φοιτητών μεταξύ πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατόρθωσαν να εγγραφούν σε ελληνικά πανεπιστήμια απόφοιτοι ιδιωτικού κολεγίου στη χώρα μας που αποτελεί παράρτημα γαλλικού πανεπιστημίου. Οι πτυχιούχοι του ελληνικού κολεγίου έγιναν δεκτοί πρώτα σε πρόγραμμα του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και στη συνέχεια σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών!

Δείτε τη διαδρομή ενός σημερινού πτυχιούχου της Νομικής Σχολής οποίος μάλιστα έλαβε, ολοκλήρωσε και μεταπτυχιακό πρόγραμμα στη Νομική της Αθήνας!

Οι σπουδές του ξεκίνησαν σε ιδιωτικό κολέγιο και παράρτημα στην Ελλάδα του γαλλικού πανεπιστημίου Paris 13. Στη συνέχεια και με βάση το πρόγραμμα «Εράσμους» που επιτρέπει τις ανταλλαγές φοιτητών μεταξύ ευρωπαϊκών ΑΕΙ έγινε δεκτός στο τέταρτο έτος της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Μετά την αποφοίτηση του κατέθεσε αίτηση για να γίνει δεκτός σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα του τομέα Δημοσίου Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών, όπου και έγινε δεκτός, καθώς αποτελούσε απόφοιτο άλλου ελληνικού πανεπιστημίου.

Σύντροφε Οδυσσέα το κρατικό προπύργιο της τριτοβάθμιας καταρέει με πάταγο!

Η Μάρνυ Παπαματθαίου στο σημερινό Βήμα μας παραθέτει τα συμπεράσματα μιας σημαντικής έρευνας αναφορικά με τις αντιλήψεις των μαθητών για το σχολείο και το Φροντιστήριο.

Αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας, περισσότερη προσοχή από τους εκπαιδευτικούς, νέα σύγχρονα σχολικά βιβλία, λιγότερη ύλη και περισσότερες εκπαιδευτικές δραστηριότητες ζητούν οι μαθητές από το υπουργείο Παιδείας και την πολιτεία. Μάλιστα, σε έρευνα που έγινε σχετικά με τις στάσεις και τις αντιλήψεις των μαθητών στα σχολεία της χώρας μας, ένα μεγάλο ποσοστό των ερωτηθέντων περιέγραψε τα φροντιστήρια όπως θα έπρεπε να είναι τα δημόσια σχολεία! Στο ερώτημα γιατί πηγαίνουν φροντιστήρια (ένα 80% του δείγματος τα θεωρεί απαραίτητα) οι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι οι καθηγητές τους ενδιαφέρονται περισσότερο για τους μαθητές (67%), επιλέγονται λιγότερα άτομα ανά τμήμα, διατυπώνουν ευκολότερα τις απορίες τους και παίρνουν κατανοητές απαντήσεις (77%). Σε ένα ποσοστό 21% οι μαθητές απαντούν ότι, αν οι καθηγητές τους δίδασκαν σε φροντιστήρια, θα ήταν πολύ καλύτεροι στη δουλειά τους…

Στην ίδια έρευνα ένα μεγάλο ποσοστό (23%) απαντά ότι δεν θυμάται καμία ευχάριστη στιγμή στο σχολείο του στη διάρκεια της διδασκαλίας απαιτητικών μαθημάτων και ένα ποσοστό 7% βρίσκει όλες τις στιγμές στο σχολείο δυσάρεστες.

Οι μαθητές χαρακτηρίζουν τη Φυσική και τα Αρχαία από το πρωτότυπο κείμενο ως τα δυσκολότερα μαθήματα του σχολείου, συμπέρασμα στο οποίο συμφωνούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί τους. Τα Νεοελληνικά Κείμενα, η Πληροφορική και η Γλώσσα-Έκθεση κρίνονται ως τα ευκολότερα μαθήματα του σχολείου. Στην ίδια κατεύθυνση, σε ποσοστό 58% οι γονείς που απάντησαν στην έρευνα αναφέρουν ότι τα παιδιά τους αντιμετωπίζουν προβλήματα στα μαθήματα Αρχαία, Μαθηματικά, Φυσική και Χημεία. Την έρευνα έκανε εφέτος ο διευθυντής του 9ου Γυμνασίου Καλλιθέας δρ Νίκος Αναστασάτος και η εκπαιδευτικός κυρία Λίνα Κεχαγιά σε ένα μεγάλο δείγμα μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών. «Το ποσοστό που δεν θυμόταν καμία ευχάριστη στιγμή, σε συνδυασμό με το είδος των υπόλοιπων απαντήσεων, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η διδακτική πράξη χρειάζεται όχι απλά βελτίωση αλλά σημαντικές αλλαγές» δηλώνει χαρακτηριστικά στο «Βήμα» ο κ. Αναστασάτος.

Oι δύο επιστήμονες «ακτινογράφησαν» το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στην καθημερινή λειτουργία του και κατέληξαν στα παρακάτω συμπεράσματα:

* Οι μαθητές και οι μαθήτριες των σχολείων είναι εμφανώς δυσαρεστημένοι/ες από τον τρόπο λειτουργίας των σχολείων τους. Το 48% των ερωτηθέντων επιθυμεί να αλλάξουν τα βιβλία, το 44% επιθυμεί να μην εξετάζεται γραπτώς, το 66% θεωρεί ότι οι εκπαιδευτικές επισκέψεις βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του μαθήματος και συμβάλλουν στην έγερση ενδιαφέροντος εκ μέρους των μαθητών.

* Το 40% του δείγματος απαντά ότι πήγε ή πηγαίνει φροντιστήριο σε κάποιο ή κάποια από τα μαθήματα του σχολείου του. Από τους μαθητές που δήλωσαν ότι πήγαν φροντιστήριο το 38% επιθυμεί να βελτιώσει το επίπεδό του στα Μαθηματικά, το 26% στα Αρχαία, το 26% στη Φυσική και το 10% στη Χημεία. Σε ποσοστό 62% οι μαθητές θα ήθελαν να γίνονταν φροντιστήρια στο σχολείο στα Αρχαία, το 61% στη Φυσική, το 44% στα Μαθηματικά και το 36% στη Χημεία. Πάντως οι μαθητές απαντούν ότι το φροντιστήριο τους βοηθάει για τους εξής λόγους: το 75% επειδή ήταν λιγότεροι οι μαθητές, το 67% επειδή οι καθηγητές ενδιαφέρονταν περισσότερο γι΄ αυτούς, το 77% επειδή διετύπωναν ευκολότερα τις απορίες τους, το 76% επειδή δεν είχαν το άγχος της βαθμολογίας, το 77% επειδή το φροντιστήριο ήταν συνεπέστερο και προσεκτικότερο συγκριτικά με το σχολείο.

* Το προφίλ του καθηγητή που θα ήθελαν οι μαθητές είναι αρκετά διαφορετικό από εκείνο που συναντούν στα σχολεία τους. Το 66% του δείγματος επιθυμεί να εξηγεί ο εκπαιδευτικός το μάθημα περισσότερο, το 59% επιθυμεί να είναι μικρότερη η ύλη, το 71% επιθυμεί να γίνεται η δουλειά στο σχολείο και όχι στο σπίτι, το 64% επιθυμεί να δίδονται πρωτοβουλίες στους μαθητές και να υπάρχει συνεργασία με τους συμμαθητές τους.

* Η Φυσική και τα Αρχαία από πρωτότυπο θεωρούνται τα δυσκολότερα μαθήματα και τα Νεοελληνικά Κείμενα, η Πληροφορική και η Γλώσσα-Εκθεση τα ευκολότερα. Οι μαθητές ορίζουν τον βαθμό δυσκολίας των διδασκόμενων μαθημάτων (δύσκολο – πολύ δύσκολο) σε ποσοστό 44% τα Αρχαία από πρωτότυπο, 26% τα Αρχαία από μετάφραση, 12% την Ιστορία, 8% τη Γλώσσα-Εκθεση, 20% τα Μαθηματικά, 48% τη Φυσική και 35% τη Χημεία. Μόλις το 4% θεωρεί δύσκολη την Πληροφορική, ενώ κανείς δεν δηλώνει ότι υπάρχει μεγάλος βαθμός δυσκολίας στα Νεοελληνικά Κείμενα.

* Στην ερώτηση «να θυμηθούν μια ευχάριστη στιγμή την προηγούμενη χρονιά σε ένα μάθημα που θεωρούν δύσκολο» το 33% απαντά ότι αυτή ήταν όταν απάντησε ή έγραψε σωστά σε κάποιο μάθημα, το 22% θυμάται στιγμές όπου υπήρχε συζήτηση και ευχάριστη ατμόσφαιρα στην τάξη, το 7% όταν υπήρχε κάποιο κενό στο μάθημα, το 2% όταν άλλαξαν κάποιον καθηγητή και 1% στις ομαδικές εργασίες όπου απάντησαν σωστά μόνο αυτοί σε ερωτήματα που τέθηκαν. Ενα ποσοστό 23% απαντά ότι δεν υπήρξε καμία τέτοια στιγμή. «Το ποσοστό που δεν θυμόταν καμία ευχάριστη στιγμή, σε συνδυασμό με το είδος των υπόλοιπων απαντήσεων, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η διδακτική πράξη χρειάζεται όχι απλά βελτίωση αλλά σημαντικές αλλαγές» δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ. Αναστασάτος.

* Στην ερώτηση «να θυμηθούν μια δυσάρεστη στιγμή την προηγούμενη χρονιά σε ένα μάθημα που θεωρούν ως δυσκολότερο» το 56% απαντά ότι αυτό έγινε όταν δεν απάντησε σωστά σε κάποια ερώτηση ή διαγώνισμα, ένα 5% θυμάται άσχημη συμπεριφορά καθηγητή ή αποβολή, το 7% βρίσκει όλες τις στιγμές άσχημες, ενώ το 23% δεν απαντά.

Η επαγγελματική αποκατάσταση το πρώτιστο άγχος των παιδιών

Σύμφωνα με την έρευνα, και οι εκπαιδευτικοί από την πλευρά τους επίσης διαπιστώνουν προβλήματα. Για παράδειγμα, στα φιλολογικά μαθήματα και ειδικά στα Αρχαία από το πρωτότυπο κείμενο, που χαρακτηρίζεται ως το πιο δύσκολο μάθημα, το σύνολο των εκπαιδευτικών επισημαίνει ότι τα κείμενα που περιέχονται στα βιβλία των Αρχαίων από το πρωτότυπο είναι δύσκολα και ότι υπάρχει αναντιστοιχία διδακτέας ύλης και χρόνου που πρέπει να διδαχθεί το μάθημα. Το 80% δηλώνει ότι δίδεται μεγάλη έμφαση στη γραμματική και στο συντακτικό και όχι στο περιεχόμενο των κειμένων και ότι δεν υπάρχει διασαφηνισμένος στόχος για το μάθημα στο Γυμνάσιο. Το 90% των καθηγητών δηλώνει ότι οι απαιτήσεις του Αναλυτικού Προγράμματος για το συγκεκριμένο μάθημα είναι υπερβολικές και ότι τα βιβλία δεν έχουν ελκυστική γραφή και δεν χρησιμοποιούν σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους.

Πάντως, όπως προκύπτει από την έρευνα, η επαγγελματική αποκατάσταση αποτελεί ένα άγχος που βιώνουν τα παιδιά από την πρώτη κοινωνικοποίησή τους στο σχολείο, και μάλιστα επιλέγουν την επιστημονική τους κατεύθυνση όχι με βάση ποια μαθήματα τους αρέσουν αλλά ποια είναι χρήσιμα. Το 57% των μαθητών που ρωτήθηκαν απαντά ότι η επιλογή του στα θετικά (ή θεωρητικά) μαθήματα έγινε επειδή ήταν πιο χρήσιμα. Αντίθετα, το 49% των μαθητών απαντά ότι η επιλογή του στα θετικά (ή θεωρητικά) μαθήματα έγινε επειδή ταιριάζουν με αυτό που θα ήθελαν να σπουδάσουν. Το 66% των μαθητών προτιμά την ομάδα των θετικών μαθημάτων «Μαθηματικά- Φυσική – Χημεία» από την αντίστοιχη των θεωρητικών «Αρχαία- Νέα- Ιστορία» που συγκεντρώνει ποσοστό 44%. Τέλος, το 45% των μαθητών απαντά ότι η επιλογή του στα θετικά (ή θεωρητικά) μαθήματα έγινε επειδή ήταν πιο εύκολα. Το 17% διαφωνεί, το 31% ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί, ενώ το 7% δεν απαντά.

Χρήσιμα στοιχεία που αποτυπώνουν την εκπαιδευτική πραγματικότητα, η οποία δεν μπορεί να αγνοείται εν ονόματι της θεωρίας ότι δε χαράσσεται εκπαιδευτική πολιτική με βάση τις … δημοσκοπήσεις.

Ο Μίμης Ανδρουλάκης… επιστρέφει πιο επίκαιρος από ποτέ! Το νέο βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη αποτελεί πρόκληση για τα κλισέ της καθιερωμένης συμβατικής σκέψης και γίνεται εξαιρετικά επίκαιρο, καθώς κυκλοφορεί συμπτωματικά με την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών.

Το ιστολόγιο των Φροντιστών έχει δεσμούς ετών με τον Μίμη ο οποίος διατυπώνει έναν τεκμηριωμένο φιλελεύθερο αριστερό λόγο που ενοχλεί τους αριστερούς και δεξιούς κρατιστές της ξύλινης γλώσσας. Ο Ανδρουλάκης παραμένει ο αριστερός διανοούμενος που ανανεώνει την πολιτική σκέψη και εμείς οι Φροντιστές τον αγαπάμε γιατί δεν ανήκει στους φοβισμένους πολιτικούς που αρνούνται να μας δουν, να μας ακούσουν και να φωτογραφηθούν με τους μαχόμενους της ιδιωτικής παιδείας.

Ο συγγραφέας διερευνά με βάση την ελληνική και παγκόσμια εμπειρία τα Μυστικά της Ηγεσίας, λίγο πριν, λίγο μετά την κατάκτηση της Εξουσίας. Τα κεφάλαια του βιβλίου είναι αποκαλυπτικά: Στην Κόψη του Νήματος. Οι Εκατό Ημέρες. Η Σεναριακή Σκέψη με τα Τρία Σενάρια. «Είναι η Ψυχολογία, Πρόεδρε». Είθε να εισακουσθεί από τους συντρόφους του και τον… Πρόεδρο.

Μ’ έναν ακροβάτη στο εξώφυλλο του βιβλίου, ο Μίμης Ανδρουλάκης αυτοπαρουσιάζεται  σαν υψοφοβικός και εξομολογείται τον ίλιγγο και το θαυμασμό που νιώθει όταν βλέπει ακροβάτες στο σκοινί· τον ίδιο ίλιγγο, και ίσως μεγαλύτερο θαυμασμό, νιώθει και όταν βλέπει τον «Πρόεδρο» να τεντώνει το σκοινί και να ετοιμάζεται να κάνει τα πρώτα βήματα στα ύψη της εξουσίας. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας στον πρόλογό του: το Ε, Πρόεδρε! δεν είναι τίποτα παραπάνω από τις συμβουλές –Θεέ και Κύριε!– ενός «υψοφοβικού» προς έναν τολμηρό, ριψοκίνδυνο «ακροβάτη». Θέλει θράσος, το ξέρω, ένας που δεν αντέχει ούτε οπτικά τα ύψη να δίνει «μαθήματα» στον ακροβάτη για την κλίση του σώματος, τις κινήσεις των χεριών, τις μετατοπίσεις του κέντρου βάρους, την αντιστάθμιση και την εξισορρόπηση.

Την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου στις 11 το βράδυ στα «Αντίπεινα» δίπλα στην Πάντειο καλοί φίλοι του παρόντος και του μέλλοντος θα συζητήσουμε μαζί του για το βιβλίο και την πολιτική και την παιδεία. Όσοι πιστοί προσέλθετε…

Σημαντικά ζητήματα άφησε ανοιχτά το Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΣΠΔΕ) το οποίο υπό την παρούσα κυβέρνηση έκλεισε χθες τον κύκλο διαλόγου για τις αλλαγές στο λύκειο και το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η επόμενη συνεδρίασή του ορίστηκε για την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου. «Έχει γίνει πολύ σημαντική δουλειά έως τώρα», παρατήρησε, μιλώντας χθες στην «Καθημερινή», ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας των Πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ) κ. Χρήστος Τρικαλινός.

Η αίσθηση όμως είναι ότι το εκλογικό αποτέλεσμα θα διαφοροποιήσει τα προδιαγεγραμμένα ιδίως στην περίπτωση που η κάλπη αναδείξει νικητή το ΠΑΣΟΚ. Εν αναμονή των νέων συσχετισμών το μόνο που απομένει είναι να επιστρατεύσουμε την αχαλίνωτη φαντασία μας. Ποιος θα είναι ο επόμενος ΥΠΕΠΘ; Η ψήφος μας είναι ανίσχυρη να επηρεάσει τα πράγματα πολύ δε περισσότερο να προκρίνει προγράμματα που δεν υπάρχουν και γενικόλογες πολιτικές που δεν αναλύονται.

Σύντροφε Οδυσσέα όμως στο ξανάλεω δεν θα αντέξω τον αγέρωχο Φίλιππο στο άρμα της παιδείας… με την όψη του Ρωμαίου στρατηλάτη… Τρέξτε πιο γρήγορα σύντροφοι, ο παλιός ο κόσμος έρχεται στο κατόπι σας… η επί τω λαϊκότερω τρεχάτε ποδαράκια μου…

Παρουσίαση της έρευνας της ΟΙΕΛΕ για το Στρατηγικό Σχεδιασμό του Εκπαιδευτικού Συστήματος και τις προτάσεις των Πρυτάνεων, της ΠΟΣΔΕΠ, και της ΟΣΕΠ – ΤΕΙ αναφορικά με την πρόσβαση στην τριτοβάθμια.

Από τη συνεδρίαση θα απουσιάσει ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ κ. Πανάρετος και η εκπρόσωπος του ΛΑΟΣ όπως είχε προαναγγελθεί.

Το ιστολόγιο δημοσιεύει σήμερα το τελικό κείμενο της πρότασης των Πρυτάνεων το οποίο θα έχει ασφαλώς βαρύνουσα σημασία στη διαμόρφωση του τελικού πορίσματος.

Πλαίσιο της Συνόδου των Πρυτάνεων για το σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Το ζήτημα της πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αποτελεί διεθνώς κοινωνικό και πολιτικό διακύβευμα και ένα διακριτό αντικείμενο επιστημονικής έρευνας. Το ζήτημα αυτό στη χώρα μας, για λόγους σχετιζόμενους με ιστορικές και κοινωνικές αναπτυξιακές διαδικασίες, κατέχει για πολλά χρόνια κεντρική θέση στον δημόσιο διάλογο για την Παιδεία, κυρίως με τη μορφή συζήτησης για τις «εισαγωγικές εξετάσεις». Όμως, η σχετική συζήτηση, παρά το δημόσιο ενδιαφέρον που συγκεντρώνει και την ένταση που την χαρακτηρίζει, δημιουργεί αρνητικό κοινωνικό κλίμα, φορτίζει ψυχολογικά οικογένειες και υποψήφιους/ες και δεν συμβάλλει σε εκπαιδευτικές βελτιώσεις, καθώς πραγματοποιείται συχνά με ανορθολογικούς όρους, μακράν των ειδικών θεωρητικών επεξεργασιών και επιστημονικών ευρημάτων.

Το θέμα των διαδικασιών πρόσβασης από την Δευτεροβάθμια στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα του οποίου οι διαστάσεις σχετίζονται με τους αναπτυξιακούς προσανατολισμούς της χώρας. Γι’ αυτό η Πολιτεία έχει πρωτίστως την ευθύνη να διατυπώσει, με τρόπο ορθολογικό, συνεκτικό και σαφή, τις κεντρικές κατευθύνσεις για την επίλυσή του. Η δημιουργία ενός συστήματος πρόσβασης πρέπει πρωτίστως να θεμελιώνεται σε βασικές παραδοχές και επιλογές οι οποίες θα επιτρέπουν τη διατύπωση ερωτημάτων κεφαλαιώδους σημασίας και αντίστοιχων απαντήσεων. Αν περιοριστούμε σε ορισμένα τέτοια ερωτήματα με εκπαιδευτικό, κυρίως, χαρακτήρα θα μπορούσαμε να προτάξουμε τα ακόλουθα:

Όσο ερωτήματα τέτοιου είδους δεν τίθενται με σαφήνεια και επομένως δεν απαντώνται και δεν μετατρέπονται σε εκπαιδευτικές πολιτικές και δράσεις από τους θεσμικούς φορείς της Πολιτείας, τα περιθώρια συζήτησης και εξεύρεσης λύσεων για το «εξεταστικό ζήτημα» είναι περιορισμένα.

Ωστόσο, η συσσωρευμένη εμπειρία των Ελληνικών Δημόσιων Πανεπιστημίων, η σχετική εξειδικευμένη γνώση που παράγεται τόσο στο εσωτερικό τους όσο και στο πλαίσιο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, επιτρέπει σήμερα τη διατύπωση ορισμένων προτάσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν στον εξορθολογισμό και τη βελτίωση του συστήματος πρόσβασης στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση καθώς και τον προσανατολισμό του στην εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Στην κατεύθυνση αυτή διατυπώνονται στη συνέχεια ορισμένες συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες έχουν δυναμικό χαρακτήρα καθώς εμπεριέχουν και τη δυναμική εξέλιξης και τροποποίησης των προτεινόμενων λύσεων.

Οι προτάσεις αυτές συγκροτούνται με βάση τις ακόλουθες αφετηρίες:

Α. Η Πολιτεία σε μια προοπτική συνολικού μακροχρόνιου σχεδιασμού της εκπαιδευτικής πολιτικής οφείλει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις απρόσκοπτης πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση όσων νέων ανθρώπων επιθυμούν και μπορούν να παρακολουθήσουν πανεπιστημιακές σπουδές. Ωστόσο σήμερα, αντικειμενικοί λόγοι δεν επιτρέπουν την ελεύθερη πρόσβαση. Επομένως, σε μια πορεία προς την επίτευξη αυτής απαιτείται το βέλτιστο σύστημα επιλογής, καθώς επίσης και η επανεξέταση της εισαγωγή στα ΑΕΙ/ΤΕΙ όχι μόνον των αποφοίτων Λυκείου άπαξ στη ζωή τους και μόνον αμέσως μετά την αποφοίτησή τους, αλλά και σε επόμενες φάσεις, μετά από απόκτηση εργασιακής ή άλλης εμπειρίας, δυνατότητα που μέχρι σήμερα υπάρχει μόνο στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Αναγνωρίζοντας και καταγράφοντας τους λόγους που αποτρέπουν σήμερα την ελεύθερη πρόσβαση, μπορούμε να προχωράμε προς τις απαραίτητες αλλαγές. Αναφέρουμε ενδεικτικά:

Β. Η Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ιδιαίτερα το Λύκειο αποτελεί αυτόνομη εκπαιδευτική βαθμίδα. Η σχέση της με την Τριτοβάθμια εκπαίδευση και με το όποιο σύστημα πρόσβασης είναι αναπόφευκτη. Ωστόσο, ο γενικός προσανατολισμός του εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει να τείνει προς τη συγκρότηση και λειτουργία της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως αυτοτελούς εκπαιδευτικής οντότητας.

Γ. Στις διαδικασίες εισαγωγής τα Πανεπιστήμια, ως Ιδρύματα υποδοχής, πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν, Στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι ο καθορισμός των κριτηρίων εισαγωγής εκ μέρους των πανεπιστημίων Ορισμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του θέματος αυτού στην παρούσα συγκυρία παρουσιάζονται στη συνέχεια του κειμένου.

1. Η ποιότητα και ο αναπροσανατολισμός των σπουδών στην Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρωταρχικό θέμα αναβάθμισης όλων των διαδικασιών της Παιδείας

Η ποιότητα και ο προσανατολισμός των σπουδών στην Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελεί ένα αυτόνομο πρόβλημα το οποίο δεν πρόκειται να επιλυθεί παρά μόνο αν αντιμετωπιστεί ως ζήτημα ανεξάρτητο από το σύστημα πρόσβασης στα Πανεπιστήμια. Το μορφωτικό επίπεδο των εισερχομένων στα Πανεπιστήμια είναι εξαιρετικά χαμηλό τόσο στο επίπεδο των βασικών γνώσεων όσο και σε αυτό των δεξιοτήτων κάθε είδους. Η κατάσταση αυτή πρέπει να αντιστραφεί. Η πολυετής προσκόλληση της εκπαίδευσης σε πεπαλαιωμένα μοντέλα αναπαραγωγής και αποστήθισης συσσωρευμένων γνώσεων πρέπει να αντικατασταθεί από μοντέλα που οδηγούν όχι μόνον στην απόκτηση γνώσης, αλλά και στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της δημιουργικότητας και της επαγωγικής και παραγωγικής νόησης. Τα αναλυτικά προγράμματα, τα σχολικά εγχειρίδια, οι διδακτικές μέθοδοι, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών πρέπει να αναπροσανατολιστούν οριστικά προς την ενίσχυση όχι μόνον των βασικών γνωστικών περιοχών όπως, για παράδειγμα, η γλώσσα, τα μαθηματικά, η ιστορία, οι φυσικές επιστήμες, αλλά και των μεθόδων προσέγγισης της γνώσης, της πολιτιστικής καλλιέργειας και της δημιουργικότητας.

Για την επίτευξη των παραπάνω καθίσταται αναγκαία, μεταξύ άλλων:

Στη διαδικασία αναμόρφωσης/αναβάθμισης της Β’βάθμιας εκπαίδευσης θα μπορούσε να εξεταστεί η λειτουργία «Προπαρασκευαστικού έτους».

2. Αδιάβλητο και διαφανές σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο

Παρά την μεγάλη σημασία που αποδίδεται σε μια στρατηγική επιλογή μελλοντικής ελεύθερης πρόσβασης στα Πανεπιστήμια, στη σημερινή φάση ανάπτυξης του συνόλου του εκπαιδευτικού συστήματος λόγοι, όπως η έλλειψη αξιόπιστης τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, δομών επαγγελματικού προσανατολισμού στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η υποχρηματοδότηση και η έλλειψη ανθρώπινων πόρων και υποδομών στα Πανεπιστήμια και ο δυσβάστακτος αριθμός εισακτέων, δημιουργούν την ανάγκη ενός συστήματος επιλογής και κατάταξης. Το σύστημα αυτό πρέπει να έχει όλες τις αναγκαίες δικλείδες ώστε να εξασφαλίζεται το αδιάβλητο και η διαφάνεια στη διαδικασία. Η δημιουργία συστήματος ψηφιοποίησης των γραπτών και της ατομικής ηλεκτρονικής πρόσβασης των υποψηφίων σε αυτά μπορεί να συμβάλει στην κατεύθυνση αυτή.

Όμως, τα Πανεπιστήμια και η Πολιτεία θα πρέπει να συμβάλουν στο επίπεδο της κοινωνίας στη διάχυση σύγχρονων επιστημονικών απόψεων με βάση τις οποίες υπάρχουν πλην της μιας και μοναδικής γραπτής εξέτασης και άλλες εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης των υποψηφίων φοιτητών και φοιτητριών.

3. Η αναγκαιότητα της αντιστροφής του υψηλής έντασης ψυχολογικού κλίματος γύρω από τις εισαγωγικές εξετάσεις στην κοινωνία

Όπως είναι γνωστό, για ιστορικούς και κοινωνικούς λόγους η διαδικασία των εισαγωγικών εξετάσεων συνοδεύεται από τεράστιας έντασης ψυχολογικό κλίμα στην κοινωνία και τις οικογένειες, με βαρύτατες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, την κοινωνικοποίηση και τις επιδόσεις των ίδιων των εξεταζόμενων παιδιών. Το κλίμα αυτό, που καλλιεργείται από τους ίδιους τους θεσμικούς φορείς με την εμπλοκή και τις παρεμβάσεις των κορυφαίων θεσμικών παραγόντων της Παιδείας, διασπείρεται και δραματοποιείται από τα μέσα ενημέρωσης και διαδίδεται και εμπεδώνεται σε ολόκληρη την κοινωνία, πρέπει οριστικά να αντιστραφεί. Η Πολιτεία με καλή κατανόηση του σημαντικού αυτού προβλήματος, με νομοθετικού χαρακτήρα παρεμβάσεις, με συνεχή μέριμνα αποφόρτισης του κοινωνικού περιβάλλοντος, με διακίνηση των σχετικών διαδικαστικών πληροφοριών αποκλειστικά μέσα από τα σχολικά δίκτυα, πρέπει και μπορεί να ελαχιστοποιήσει την ένταση για τις εισαγωγικές εξετάσεις η οποία είναι καταστρεπτική σε όλα τα επίπεδα για τα παιδιά.

Στο δημόσιο χώρο, αλλά και στις επιμέρους επιλογές των νέων, η έμφαση πρέπει να μετατεθεί από το “αν” και “σε ποιο τμήμα” θα εισαχθεί ένας νέος, στο «τι» και «γιατί» θέλει να σπουδάσει. Προς τούτο πρέπει να εξασφαλιστεί η στήριξη της Πολιτείας προς κάθε  νέο να επιλέξει το αντικείμενο σπουδών που επιθυμεί και που έχει (υποβοηθηθεί να) καταλήξει ότι τον εκφράζει.

Είναι υποχρέωση και των Πανεπιστημίων να:

4. Σε μια προοπτική προσδιορισμού πολλαπλών κριτηρίων εισαγωγής στα ΑΕΙ

Σε μια προοπτική διαμόρφωσης κριτηρίων συμπληρωματικών ή/και εναλλακτικών των εξετάσεων, τα πανεπιστήμια μπορούν να αρχίσουν να προσδιορίζουν, με βάση τις ανάγκες των

επιμέρους Επιστημονικών τους πεδίων, εναλλακτικές μεθόδους αξιολόγησης των προσόντων των υποψηφίων που κρίνονται απαραίτητα και ουσιαστικά για φοίτηση.

5. Επανεξέταση των επιστημονικών πεδίων

Το τεράστιο εύρος των προορισμών εισαγωγής θέτει ένα ζήτημα εξορθολογισμού και αναδιάταξης των επιστημονικών πεδίων. Τα Πανεπιστήμια και αρμόδιοι φορείς της Πολιτείας, όπως για παράδειγμα το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, πρέπει να επανεξετάσουν τον αριθμό και τη συνάφεια των επιστημονικών πεδίων με τρόπο που να οδηγεί τους νέους και νέες στην επιλογή συγγενών προσανατολισμών. Ο προσδιορισμός των επιστημονικών πεδίων πρέπει να συνοδεύεται από την συγκεκριμενοποίηση των προαπαιτουμένων εκ μέρους των πανεπιστημίων, και δη των ομοειδών Σχολών και Τμημάτων, των προαπαιτούμενων βασικών γνώσεων, ώστε σε συντονισμό με τα αναλυτικά προγράμματα του Λυκείου να οδηγήσει στον επανακαθορισμό της εξεταστέας ύλης.

6. Μεταβατικές λειτουργικές παρεμβάσεις στο εξεταστικό σύστημα

Ως ένα μεταβατικό στάδιο προς τις προαναφεθείσες στρατηγικές επιλογές για εισαγωγή στην Γ΄βάθμια εκπαίδευση,   προτείνουμε την παρακάτω πρόταση που μπορεί να εφαρμοστεί σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα  υπό τις παρούσες συνθήκες και άρα με το ισχύον εξεταστικό σύστημα:

Ι. Η Πολιτεία:

1. Οργανώνει και διεξάγει τις εθνικού επιπέδου εξετάσεις:

Κατατάσσει σε Τμήματα κατά σειρά επιτυχίας αυτούς που έχουν επιτύχει τις προδιαγραφές των δηλωμένων τμημάτων επιλογής.

Σε περίπτωση υπεράριθμων επιτυχόντων σε τμήματα, ακολουθεί δεύτερος κύκλος κατανομής με βάση τις ιεραρχημένες επιλογές των υποψηφίων, κ.ο.κ..

ΙΙ. Τα Πανεπιστημιακά Τμήματα:

Προσδιορίζουν το προφίλ των υποψηφίων που θέλουν να αποδεχθούν, ώστε να διασφαλιστεί το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα ποιοτικής εκπαίδευσης –πάντα με τις υφιστάμενες αντικειμενικές συνθήκες.

Καθορίζουν τον αριθμό των εισακτέων με βάση τεκμηριωμένη και δεσμευτική εισήγηση προς την Πολιτεία.

Ομοειδή τμήματα ΑΕΙ, με γνώμονα τα παραπάνω, προσδιορίζουν και δημοσιοποιούν ποιές είναι οι προδιαγραφές των γνώσεων και δεξιοτήτων που πρέπει να έχουν οι υποψήφιοί τους, και ειδικότερα:

Σε ποια μαθήματα πρέπει να εξεταστούν και

Με βάση αυτόν τον προσδιορισμό, επιμέρους Τμήματα ορίζουν την ελάχιστη βαθμολογία που πρέπει να επιτύχει ένας υποψήφιος σε κάθε ένα από τα μαθήματα αυτά, για να εισαχθεί στο συγκεκριμένο Τμήμα.

ΙΙΙ. Ο Υποψήφιος:

1. Επιλέγει το αντικείμενο σπουδών που επιθυμεί με βάση τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις εκτιμώμενες δυνατότητές του
2. Εξετάζει τα μαθήματα και τις βαθμολογίες που απαιτούνται για την κατηγορία των Ομοειδών τμημάτων στην οποία κατά προτεραιότητα επιθυμεί να ενταχθεί.
3. Δηλώνει προτίμηση εισαγωγής σε συγκεκριμένα Τμήματα.
4. Δηλώνει  συμμετοχή στην εξέταση, από το σύνολο των εξεταζομένων μαθημάτων, μόνον των μαθημάτων εκείνων που το/τα Τμήμα/τα  επιλογής απαιτεί.

Ένα τέτοιο μεταβατικό σύστημα έχει τουλάχιστον τις ακόλουθες θετικές επιπτώσεις:

1. Σχετικά με την Πολιτεία:

2. Σχετικά με τους υποψηφίους:

3. Σχετικά με τα Πανεπιστημιακά Τμήματα:

Ενισχύει:

• τις διαδικασίες αυτοαξιολόγησης των επιμέρους Τμημάτων.

• τον επαναπροσδιορισμό των στόχων και των επιλογών τους, αλλά και