Με αφορμή όσα συνέβησαν την τελευταία εβδομάδα στον κύκλο της Ομοσπονδιακής φροντιστηριακής μας κοινότητας αισθανόμαστε την ανάγκη να πάρουμε θέση σε διάφορα θέματα, που θίχτηκαν αυτό το διάστημα. Επίσης προσπαθούμε να στρέψουμε την προσοχή στην ουσία των επαγγελματικών μας ζητημάτων πάνω στον άξονα των ιδεολογικών αρχών, με τις οποίες είχαμε δεσμευθεί ότι θα πορευθούμε μέσα στο διοικητικό συμβούλιο ή έξω από αυτό. Παρεμβάσεις με προτάσεις από τον Μιχάλη Γράβα και τη Στέλλα Αλιγιζάκη.
Η προβολή της οικουμενικότητας και της ιστορικότητας του φροντιστηριακού φαινομένου ήταν και είναι για μας θέμα προτεραιότητας στις τοπικές ή πανελλήνιες εκδηλώσεις των συλλόγων και της Ομοσπονδίας. Έτσι δεν μπορούσαμε παρά να δούμε θετικά τη διοργάνωση της σχετικής εκδήλωσης του ΣΕΦΑ, που και δημοσιότητα έλαβε και αποτελούσε πράγματι αφορμή στροφής του κοινωνικού ενδιαφέροντος στη φροντιστηριακή εκπαιδευτική πραγματικότητα. Όμως, όλα όσα ακούστηκαν μέσα στην εκδήλωση δεν θεωρούμε ότι εξυπηρετούσαν τη θετική εικόνα και την ευνοϊκή τοποθέτηση των παρευρισκομένων. Η προάσπιση των επαγγελματικών μας συμφερόντων, αλλά και της εικόνας του κλάδου μας πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνεται μαχητικά και επίμονα, με την κατάλληλη διαχείριση των τιμωμένων και των φιλοξενουμένων.
Με την ευκαιρία σημειώνουμε ότι η συνεργασία των Φροντιστών σε εκδηλώσεις που προβάλλουν εκπαιδευτικά και κοινωνικά ζητήματα με τοπικούς κοινωνικούς, πολιτιστικούς, επαγγελματικούς και ασφαλώς εκπαιδευτικούς φορείς ήδη διενεργείται από σε πολλές περιοχές και όχι μόνο στις μέρες μας. Αυτό μπορεί να δώσει προτάσεις και σε συλλόγους, που θέλουν να δηλώσουν το δικό τους παρόν σε τοπικό επίπεδο.
Πέρα από την κοινωνική αποδοχή των φροντιστών σκοπός μας ήταν και είναι η καλύτερη συσπείρωση και αποτελεσματικότερη επικοινωνία των μελών, των συλλόγων και των ομάδων συναδέλφων που εκφράζουν κοινές ιδεολογικές θέσεις και συνυπάρχουν στο πλαίσιο της Ομοσπονδίας. Θεωρούσαμε ότι κύριο μέσο για όλα αυτά είναι η κατάλληλη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και ασφαλώς της ηλεκτρονικής επικοινωνίας κάθε μορφής, που ήδη είχε εφαρμοστεί κατά την προηγούμενη διετία: e-mail, τηλεδιασκέψεις, Κόμβος. (Είναι αλήθεια ότι η αξιοποίηση όλων αυτών δεν έγινε με τον καλύτερο τρόπο από όλους τους συναδέλφους και τους συλλόγους, αλλά αυτό δεν ήταν δική μας ευθύνη.) Δυστυχώς δεν αξιοποιούνται σήμερα όλα αυτά, όπως θα θέλαμε, αν και έχουμε διαμαρτυρηθεί για το θέμα κατ’ επανάληψη, ενώ άλλοτε πάλι υλοποιούνται οι προτάσεις μας με μεγάλη όμως καθυστέρηση. Αποτέλεσμα είναι σε μια περίοδο με δυσχερείς αντικειμενικές συνθήκες, όπου ο κλάδος μας και η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζουν ζωτικά προβλήματα δεν έχουμε την αναμενόμενη συσπείρωση και σε κάποιες περιπτώσεις έχουμε και πιέσεις και αποχωρήσεις συλλόγων ή μελών, που ασφαλώς δεν μας ικανοποιούν, όμως μας προβληματίζουν και τονίζουν τις ευθύνες μας για το μέλλον.
Η προάσπιση των επαγγελματικών μας συμφερόντων με την πάγια στρατηγική της πάταξης της εκπαιδευτικής παραοικονομίας δεν μπορεί να γίνεται μόνο διά της δικαστικής οδού, αλλά πρέπει να αναδεικνύεται με τον καλύτερο τρόπο και να ενισχύεται σε κάθε ευκαιρία, που μας προσφέρεται βήμα στα media. Αυτό δεν αισθανθήκαμε να αξιοποιείται σε κάθε περίπτωση που παρουσιάστηκε κατά τους τελευταίους μήνες. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι πρέπει το θέμα να συντηρείται διαρκώς στην επικαιρότητα και να υποστηρίζεται από τους κατά τόπους συναδέλφους όποτε προκύπτουν γεγονότα στη δική τους περιοχή.
Πάγια επίσης θέση μας που είχε καταγραφεί ήδη τον Ιούνιο ως στόχος μας ήταν η ανάγκη επέκτασης των φροντιστηριακών δραστηριοτήτων και καθετοποίησης των φροντιστηριακών υπηρεσιών, πραγματικότητα υπαρκτή σε πολλές μορφές «απογευματινού σχολείου» στην Ευρώπη. Σήμερα, η πρόσφατα συζητηθείσα τροπολογία, αλλά και το ευρύτερο πλαίσιο των συζητούμενων θεσμικών αλλαγών δίνουν ασφαλώς προοπτικές στην πρότασή μας, αλλά εντείνουν την ανησυχία και την ανασφάλεια των συναδέλφων. Η διασάφηση του τοπίου, η ανταλλαγή απόψεων για όλα τα προσδοκώμενα οφέλη και ζητήματα, η υπόδειξη στοιχείων αυτοπροστασίας και ενίσχυσης των φροντιστηριακών εκπαιδευτικών μονάδων μπορούν να είναι το αντικείμενο ανοιχτής συζήτησης σε ηλεκτρονική διαβούλευση, σε ειδικά οργανωμένη εκδήλωση και σε συνέδριο, πιθανόν. (Σχετική πρόταση έχουμε δημοσιοποιήσει.)
Η κάλυψη των αναγκών επιμόρφωσης και η συνεργασία με τις επιστημονικές μας ενώσεις δεν έχει προωθηθεί ικανοποιητικά, αν και γίνονται προσπάθειες για το πρώτο σε ένα πειραματικό στάδιο ενός μονοθεματικού σεμιναρίου. Είναι ανάγκη να προωθηθεί το όλο ζήτημα με την ανάθεση συγκεκριμένων ευθυνών σε συναδέλφους από το δ.σ. ή άλλους. Η διοργάνωση εκδηλώσεων σε συνεργασία με τους προαναφερθέντες φορείς είναι σημαντική, γιατί, όπως το λέγαμε και άλλοτε, οι εκδηλώσεις και τα συνέδρια είναι καλό να πάρουν πιο επιστημονικό χαρακτήρα. Η κοινωνική προβολή του φροντιστηριακού έργου, που ασφαλώς πρέπει να γίνεται, δεν αναιρεί ότι είναι αναγκαία η αναβάθμιση του επιστημονικού επιπέδου των συνεδρίων μας, καθώς και ότι είναι επίσης αναγκαία και ζωτική η αξιοποίηση των ευκαιριών επικοινωνίας με τους συναδέλφους όλης της Ελλάδας, που σήμερα έχει απαράδεκτα υποβαθμιστεί.
Έχουμε την αίσθηση ότι όλο αυτό το διάστημα δεν υλοποιήθηκαν όλα όσα στοχεύσαμε και επίμονα επιζητήσαμε τόσο με τις προτάσεις των Επιτροπών όσο και σε άλλα πεδία. Αισθανόμαστε την αναποτελεσματικότητα και την καθυστέρηση σε πολλές περιπτώσεις, κατά τις οποίες έπρεπε να εκδηλωθούν πιο ευαίσθητα αντανακλαστικά, για να είναι και καλύτερη η γενική εικόνα του κλάδου. Διακρίνουμε ότι δεν ενημερώνονται ικανοποιητικά οι συνάδελφοι για τα πορίσματα των διοικητικών συμβουλίων, αφού ούτε οι διαφοροποιήσεις θέσεων καταγράφονται ούτε επισυνάπτονται τα έγγραφα που παραδίδονται για τα πρακτικά. Εξάλλου ούτε ενημερώνονται όλα τα μέλη του δ.σ. για έγγραφα που φθάνουν στο Γενικό Γραμματέα και απευθύνονται σε όλο το δ.σ. Στη συνέχεια μάλιστα σημειώνουμε ότι από μέρους του Προεδρείου ή μεμονωμένων προσώπων δίνονται ατομικές απαντήσεις σε συλλογικά ερωτήματα, πράγμα για το οποίο έχουμε διατυπώσει τις αντιρρήσεις μας, χωρίς να πάρουμε κατά περίπτωση ικανοποιητική απάντηση.
Η επιμονή μας στη θεσμική εκπροσώπηση του κλάδου, όποτε διενεργούνται συζητήσεις με υπηρεσίες και Υπουργεία και όποτε διακυβεύονται επαγγελματικά μας ζητήματα δεν είναι θέμα τύπων αλλά ουσίας, γιατί έτσι διασφαλίζεται η ακολούθηση ορισμένης στρατηγικής, η δέσμευση των προσώπων σε ιδεολογικές αρχές και θέσεις, αλλά και η συνέχεια της δράσης των θεσμικών μας αντιπροσώπων, που μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητα των αγώνων μας.
Η διασφάλιση της συνέχειας της λειτουργίας των επιτροπών είναι για μας στοιχείο επιβεβαίωσης της δημοκρατίας στην Ομοσπονδία. Η πλουραλιστική ζύμωση δημιουργικών ιδεών των συναδέλφων, η αναγκαία διαρκής επικοινωνία για την καλύτερη επίτευξη κοινών στόχων είναι ουσιαστικές λειτουργίες, που πρέπει να επεκταθούν και να εμβαθυνθούν, να γίνουν κίνητρα δράσης και ενεργοποίησης, που θα δίνουν έμπνευση και προοπτική στη συνεργασία μας. Όμως σήμερα σε πολλές περιπτώσεις οι επιτροπές απαξιώνονται , το έργο τους υπονομεύεται και ενεργοί συνάδελφοι αδρανοποιούνται, ενώ τα πορίσματά τους αξιοποιούνται κατά το δοκούν. (Να σημειωθεί εξάλλου ότι σημειώθηκαν περιπτώσεις κατά τις οποίες είδαμε προτάσεις των επιτροπών να προτείνονται από ειδικούς επαγγελματίες, από τους οποίους περιμέναμε προσφορές. Δεν είχαν όμως δημοσιοποιηθεί στους συναδέλφους οι αρχικές προτάσεις της οικείας Επιτροπής με την αιτιολογία ότι δεν είχαν υπογραφεί από κοινού από τα μέλη της .)
Για μας πολύ σημαντικό ζήτημα είναι η ενημέρωση και ενεργοποίηση όλων των φροντιστών για όσα γίνονται και για όσα διακυβεύονται σε κάθε στιγμή. Για πρώτη φορά φέτος δεν έγινε καμία συνέλευση αντιπροσώπων ούτε στη βόρεια ούτε στη νότια Ελλάδα. Η πρόσκληση για «ενημέρωση», όπως τη χαρακτήρισε το Προεδρείο, προς τους συναδέλφους Βόρειας και Νότιας Ελλάδας δεν έγινε εγκαίρως ούτε με τον κατάλληλο τρόπο από μέρους του δ.σ. της ΟΕΦΕ και δεν έγινε επομένως δυνατή η προσέλευσή τους στην Αθήνα. Έτσι, η συζήτηση που διενεργήθηκε ήταν φτωχή και η αντιπροσωπευτικότητα πολύ περιορισμένη, άλλωστε, αφού δεν τηρήθηκαν καν πρακτικά, είναι αμφίβολο αν αυτά που προτάθηκαν έμειναν στη μνήμη κάποιων ή αν έχουν πιθανότητες υλοποίησης. Αυτά όμως όλα είναι εκ των ων ουκ άνευ για τη σύσφιξη των δεσμών , την κατανόηση των τοπικών προβλημάτων, την υλοποίηση μορφών συνεργασίας μελών και συλλόγων σε οποιοδήποτε επίπεδο (διαφήμιση, επιμόρφωση, αναβάθμιση λειτουργίας και ποιότητας υπηρεσιών.)
Βέβαια, χαιρόμαστε που με τις πιέσεις μας προωθήθηκαν ζητήματα που για μήνες είχαν τελματώσει. Είναι αλήθεια παρόλα αυτά ότι δεν αποφασίστηκε συλλογικά από τα δ.σ. η σχετική διαχείρισή τους, αλλά αναλήφθηκαν προσωπικές πρωτοβουλίες σε αρκετές περιπτώσεις.
Συνάδελφοι, συμμετέχουμε με τους εκπροσώπους μας σε αυτό το συμβούλιο θέλοντας να συντελέσουμε στην αναβάθμιση της Ομοσπονδίας και στη βελτίωσή της. Προς αυτή την κατεύθυνση στρέφουμε και τη δημοσιοποίηση αυτών των θέσεων, σε μια στιγμή κρίσιμη, που θεωρούμε ότι το μέλλον της Ομοσπονδίας δεν μπορεί να συζητείται σε άλλους ιστότοπους και χώρους έξω από το «σπίτι μας», τον Κόμβο.
Στην προηγούμενη διετία τέθηκαν τα θεμέλια της οργανωμένης και αποτελεσματικής λειτουργίας της Ομοσπονδίας. Παρά τις κάποιες αδυναμίες, δεν μπορεί να μην αναγνωριστεί από όλους ότι χάρη στη δράση του προηγουμένου δ.σ. σήμερα η Ομοσπονδία διαθέτει νομικό σύμβουλο, έχει επεξεργαστεί προτάσεις για διάφορα ζητήματα θεσμικά και εκπαιδευτικά, διαθέτει έτοιμες και ολοκληρωμένες προτάσεις διαφημιστικού υλικού που έχει χρησιμοποιηθεί ευρύτατα στο εσωτερικό, αλλά ακόμη και στο εξωτερικό (διαφημιστικό υλικό που αξιοποιήθηκε και στην Εnesco), στοιχεία που αποτελούν κατακτήσεις πολύτιμες. Η ΟΕΦΕ έχει κύρος και διεκδικεί ρόλο στα εκπαιδευτικά πράγματα και όλα αυτά είναι αποτελέσματα ενός μακρού αγώνα των προηγουμένων δ.σ., που δεν μπορεί να αμφισβητηθούν τα σταθερά προοδευτικά βήματα και επιτεύγματά του.
Σήμερα επιθυμούμε και αγωνιζόμαστε ξανά για το καλύτερο. Ζητάμε να μην πάμε πίσω, καλούμε όλους τους συναδέλφους επίμονα να στρατευθούν σ’ αυτό τον αγώνα και προτείνουμε :
1. ανοικτή διαβούλευση στην περιοχή μελών, για κάθε θέμα που αποτελεί προτεραιότητα για τον κλάδο
2. καταγραφή των απόψεων όλων των συναδέλφων, που θα συμμετάσχουν και
3. συγκρότηση ομάδων επεξεργασίας των απαντήσεων από άτομα με κοινές θέσεις και δυνατότητα καλής συνεργασίας, που θα θέσουν στόχο τη διαμόρφωση των τελικών προτάσεων για την πολιτικής της ομοσπονδίας στα αντίστοιχα θέματα.
Στην Ομάδα Παρέμβασης πιστεύουμε ότι η δημοκρατική ανταλλαγή απόψεων και η συλλογική ευθύνη τόσο των προτάσεων όσο και της δράσης είναι προϋποθέσεις για την εύρεση των σωστών λύσεων και για την υπηρέτηση του κοινού καλού. Πρωτοβουλία και ιδέες, συλλογικός προβληματισμός, ανταλλαγή απόψεων και ενεργοποίηση με στρατηγικούς στόχους μπορούν να καθοδηγήσουν σωστά την Ομάδα αλλά και την Ομοσπονδία, να αναδείξουν νέα οράματα και να διανοίξουν θετικές προοπτικές για το μέλλον της φροντιστηριακής εκπαίδευσης.
Για την ευθύνη της σύνταξης του κειμένου
Μιχάλης Γράβας, Στέλλα Αλιγιζάκη