Η Άγνωστη Ιστορία της Ελληνικής Ιδιωτικής Παιδείας

Ανεξάντλητο σε άγνωστα περιστατικά της ελληνικής ιδιωτικής παιδείας το νέο βιβλίο του Λευτέρη Τσίλογλου που κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο από τις εκδόσεις Κέδρος.

Από τον πρώτο φροντιστηριακό διωγμό του 1906 μέχρι την διετή Ανωτέρα Γυναικεία Σχολή που ίδρυσε το 1921 ο Δημήτρης Γληνός μαζί με τον Σωτηρίου τον Κουγέα, τον Τούντα και τον Ζαχαρία Παπαντωνίου.

Από τα ιδιωτικά μαθήματα του Αλέξανδρου Δελμούζου στην Ιστορία, την Φιλολογία και τα Φυσιογνωστικά τα οποία απευθύνονταν μόνο σε μαθήτριες 13 έως 16 χρονών(!) μέχρι την οδοντιατρική σχολή του Καρακατσάνη η οποία ιδρύθηκε το 1890 και από την οποία εξήλθον οι πλείστοι οδοντίατροι της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Αιγύπτου…

Από την εκπληκτική Εμπορική και Βιομηχανική Ακαδημία που ίδρυσε το 1894 ο Όθωνας Ρουσόπουλος ένας χημικός με σπουδαία μεταπτυχιακά στη Γερμανία και με απόψεις προδρομικές και καινότομες για την επαγγελματική εκπαίδευση της εποχής μέχρι την παραχάραξη της διαθήκης του μεγάλου δωρητή Μαρασλή ο οποίος προόριζε το Μαράσλειο για τις πρωτοπόρες σπουδές του Ρουσόπουλου και όχι για ένα ακόμα Διδασκαλείο….

Το βιβλίο αυτό συμβάλλει  ουσιαστικά στην μελέτη των εκπαιδευτικών πραγμάτων στην Ελλάδα και φωτίζει την άγνωστη ιστορία της ελληνικής παιδείας.

Συνιστάται ανεπιφύλακτα ιδίως στους προκατειλημμένους με την ελευθερία στην εκπαίδευση.

Το βιβλίο θα παρουσιασθεί επίσημα στις 22 Μαρτίου 2008 στις 18:00 σε αίθουσα του ξενοδοχείου Park στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Συνδιάσκεψης Φροντιστών και δεν πρέπει να λείπει από καμμία φροντιστηριακή βιβλιοθήκη μιας και αποτελεί ένα εξαιρετικό αφιέρωμα τιμής και μνήμης στους προδρομικούς Φροντιστές από το 1860 έως το 1940.

Αποδελτίωση Εκπαιδευτικών Συμβάντων 1

Έχουμε εισέλθει στην πιο δύσκολη καμπή και την πιο πιεστική φάση της φροντιστηριακής χρονιάς. Η ύλη τελειώνει, οι επαναλήψεις αρχίζουν, η προσομοίωση έρχεται, το φαινόμενο Doppler επαυξάνει την συχνότητα των καρδιακών παλμών, καθώς επιχειρούμε να κινηθούμε γρηγορότερα από την κανονική ροή του χρόνου.

Οι Γερμανοί φροντιστές έρχονται για την ευρωπαϊκή συνδιάσκεψη της 22ας Μαρτίου μαζί με πολλούς άλλους καλούς φίλους από το διεθνές φροντιστήριο για να συμβάλλουν στην ανατροπή του ελληνικού μύθου και των τετριμμένων λύσεων που το πολιτικό μας σύστημα ξαναζεσταίνει.

Η Άννα, διάδοχος ολίγων μηνών και μερικών ακόμα ημερών του Μιχάλη, της Μιλένας και της Μαρίας μας ξαναφέρνει την αποτυχημένη κατά το παρελθόν συνταγή για την εξάλειψη της φροντιστηριακής ανάγκης.

Ο αξιωματικός της αντιπολίτευσης Γιώργος υπόσχεται και αυτός για μια ακόμα φορά την απελευθέρωση του λυκείου από τη φροντιστηριακή του φύση(!) και μας διαβεβαιώνει ότι «ξέρει την παιδεία» και τον τρόπο να απαλλάξει την ελληνική οικογένεια από «περιττές» δαπάνες. Φαντάζομαι ότι δεν εννοεί τους φόρους που χρηματοδοτούν την κρατική παιδεία…

Ο πρόεδρος του αδρανοποιημένου εσχάτως κρατικού συμβουλίου της παιδείας προτείνει δέσμη θετικών μέτρων αναλογών με εκείνα που παρουσίασαν οι εκπαιδευτικοί φροντιστές στο δημόσιο διάλογο ένα χρόνο πριν, με επαναφορά των εξετάσεων στη Λυκειακή βαθμίδα, όμως ο αρμόδιος υπουργός υπογραμμίζει ότι δεν μπορεί η ίδια η κυβέρνηση να ξαναφέρει τις εξετάσεις της δευτέρας τάξης που η ίδια κατάργησε και μας υπενθυμίζει ότι η ελάττωση των εξετάσεων μείωσε τα φροντιστήρια.

Δύο παιδαγωγοί από το Αριστοτέλειο ανακαλύπτουν τις αρετές της συνεργατικής τάξης και την αναχρονιστική διάταξη των θρανίων και συμπεραίνουν ότι αυτός είναι ο λόγος που τα παιδιά δεν μαθαίνουν και τελικώς πάνε φροντιστήριο…

Αχ αυτό το φροντιστήριο…

Οι Los Angeles Daily News μας ενημερώνουν ότι οι σημερινοί μαθητές έχουν εγκαταλείψει τις παλιές καλές και δοκιμασμένες μεθόδους αντιγραφής και το κλασσικό «σκονάκι»χάνει την πρωτοκαθεδρία του. Προηγμένα scanner, mp3,κινητά της τελευταίας γενιάς, προγράμματα επεξεργασίας ηλεκτρονικών φωτογραφιών, μικροκάμερες και ανοιχτές συνακροάσεις, αποτελούν τον πονοκέφαλο των επιτηρητών στα αμερικάνικα πανεπιστήμια και κολλέγια…

Ο Ευριπίδης πάντως ως άλλος σύγχρονος τραγωδός είπε «είναι τραγικό να διαπιστώνεται ότι το 85% των υφιστάμενων τμημάτων έχει ως κύριο επαγγελματικό δικαίωμα την πρόσληψη στο Δημόσιο ενώ το Δημόσιο θα μπορεί να απορροφά  μόνο το 5% των πραγματικά αποφοιτούντων από αυτές τις σχολές». Αν μάλιστα θυμηθούμε και τις «προχωρημένες» θέσεις του σε ραδιοφωνική εκπομπή για το voucher system μπορούμε να ελπίζουμε ότι τουλάχιστον οι ιδέες δεν απαγορεύονται απλά προσωρινά αποσύρονται προς χάριν του εφήμερου κρατισμού. Όλοι έχουν εκλάμψεις κοινωνικού φιλελευθερισμού· τα είπε και ο Γιώργος το 2004 αλλά στη συνέχεια τα μάζεψε· ο φόβος του «πολιτικού» κόστους φυλάει τα έρμα…

Η ζωή πάντως εκδικείται· μπορεί σεβαστέ Μιχάλη το 1999 το τεστ δεξιοτήτων παρά τη μάχη που έδωσες να μην ενσωματώθηκε στην πολύπαθη παιδεία μας μπαίνει όμως στη ζωή όλων μέσω ΑΣΕΠ. Το ίδιο πράγμα είναι αφού όλοι σχεδόν έχουμε γίνει πολιορκητές του εθνικού μας συστήματος επιλογής. Ο λαϊκισμός και η υποκριτική πλειοδοσία «αντικειμενικών» εφημερίδων που κατά τα άλλα σέβονται τον πολίτη σε όλο της το μεγαλείο.

Διατυμπανίζουν με πηχαίους τίτλους τις μαγικές διαδρομές που οδηγούν στην πρόσληψη χωρίς να λένε στους νέους αυτό που τόλμησε να πει ό υπουργός. Μόνο το 5% των αποφοίτων της τριτοβάθμιας μπορεί να διαβεί την πύλη του δημοσίου «παράδεισου» των 800 ευρώ. Ο εθνικός μας τζόγος με τις προσλήψεις, τις θέσεις και τους διαγωνισμούς καλά κρατεί. Το μέλλον όμως απαιτεί καινοτομίες και δεξιότητες του επιχειρείν και όχι μόρια ευτελισμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Η μάχη του αύριο – το'πε και ο Αλέξης στη ΝΕΤ- θα'ναι η αναμέτρηση του δημόσιου πολιτισμού και της ιδιωτικής βαρβαρότητας. Του «νέου» κρατισμού και της νέας επιχειρηματικότητας που εισβάλλει δυναμικά και στην εκπαίδευση… Οι ακραίες θεωρήσεις Αλέξη οδηγούν σε ακραία σύμβαντα. Ας ανακαλύψουμε τη δημιουργική συνύπαρξη…

Υ.Γ Εύχομαι ολόψυχα η Μαριέττα να νικήσει την κακοτυχία και να ξανακερδίσει τη ζωή.

 

Mark Bray: Same Class, Same Teacher in Phnom Penh

O Mark Bray είναι καθηγητής στο τμήμα της Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Hong Kong και βασικός συνεργάτης του Διεθνούς Ινστιτούτου Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού της UNESCO, με ειδίκευση στις όψεις της  Shadow education ή αν θέλετε της φροντιστηριακής παράλληλης βοήθειας η οποία ανθεί σ’όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.

Στο βιβλίο του “The Shadow Education System” (1999) μας δίνει συναρπαστικές ιστορικές πηγές για το φαινόμενο. Την ίδια χρονιά της έκδοσης του βιβλίου από την UNESCO το εθνικό παιδαγωγικό ερευνητικό μας ινστιτούτο με το γραφείο της ορολογίας του προσπαθούσε να μεταφράσει στην αγγλική γλώσσα την έννοια της “παραπαιδείας” “ένα καθαρά ελληνικό παραεκπαιδευτικό φαινόμενο”!

Με την ελπίδα οι μεταφραστές να έχουν αποκτήσει επιτέλους πρόσβαση στο διαδίκτυο, να πρόσθεσαν στα “αγαπημένα” διεθνείς εκπαιδευτικούς οργανισμούς όπως το www.unesco.org/iiep και χωρίς να έχω την απαίτηση να αυτομαστιγωθούν για την ιδεολογική τους εθελοτυφλία, γιατί η αλήθεια απαιτεί θάρρος, τους μεταφέρουμε σήμερα στη μακρινή Καμπότζη.

Ο Mark Bray παραθέτει μια αξιόλογη πηγή του φαινομένου με τίτλο: Same Class, Same Teacher.

“Η σχολική χρονιά στην Phnom Penh την πρωτεύουσα της Cambodia φθάνει στο τέλος της. Ένας μαθητής της τελευταίας τάξης χτυπά μ’ένα σωλήνα μια ανασταλμένη πλήμνη που εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό μ’ένα κουδούνι στις άλλες χώρες. Όμως οι μαθητές της τελευταίας τάξης αφήνουν τα θρανία τους μόνο για ένα σύντομο διάλλειμα. Η δημόσια εκπαίδευση έχει μόλις τελειώσει και η ιδιωτική αρχίζει…

Πολλοί δάσκαλοι στη Καμπότζη συμπληρώνουν τους πενιχρούς επίσημους μισθούς τους κάνοντας συμπληρωματική παράδοση μαθημάτων σε μικρές ομάδες των ίδιων των “πρωινών” μαθητών τους! Οι μαθητές προκαταβάλλουν μια καθημερινή άμεση αμοιβή στο δάσκαλο πριν από την έναρξη του μαθήματος! “Δε μας αρέσει το σύστημα” παραπονιέται ένας γονιός, “αλλά δεν έχουμε καμιά δύναμη να το αλλάξουμε”. Οι γονείς ξέρουν καλά ότι πολλοί δάσκαλοι παραλείπουν σκόπιμα την κάλυψη μερικών μερών του προγράμματος σπουδών κατά την διάρκεια της σχολικής μέρας προκειμένου να εξασφαλισθεί μια αγορά για την συμπληρωματική παράδοση μαθημάτων. Οι δάσκαλοι πολλές φορές φθάνουν στο σημείο να βάζουν χαμηλούς βαθμούς απόρριψης για να επαυξήσουν την πελατεία τους. Με το κίνδυνο να κληθούν να επαναλάβουν την τάξη οι γονείς πληρώνουν όσο-όσο  για  συμπληρωματικά μαθήματα. Επειδή μάλιστα οι περισσότεροι γονείς δεν έχουν άλλες επιλογές έχουν αποδεχθεί αυτές τις ανεπίτρεπτες πρακτικές ως κανονικό γνώρισμα της σχολικής ζωής! Οι ανώτεροι κυβερνητικοί υπάλληλοι ανησυχούν για το σύστημα αλλά αποδεικνύονται ανίκανοι να το αλλάξουν”

Αυτά συμβαίνουν στην μακρινή Πνομ –Πενχ που είχε έρθει και στην εγχώρια πολιτική ατζέντα των πανεπιστημιακών συνελεύσεων της εποχής όταν οι Ερυθροί Χμερ του Πολ Ποτ το 1975 σε μια προσπάθεια επιστροφής στην αγροτική οικονομία προχώρησαν στην εκκαθάριση των μορφωμένων, σκοτώνοντας ακόμα και όποιον φορούσε γυαλιά…

Σήμερα το φροντιστηριακό φαινόμενο στη χώρα έχει εισέλθει στη φάση της καθιέρωσης και της νομιμοποίησης με την δημιουργία χιλιάδων ινστιτούτων πρόσθετης απογευματινής στήριξης για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

 Η δυτικότροπη ανάπτυξη και τα διψήφια ποσοστά στην οικονομία επέβαλαν νέους νόμους στην καταπολέμηση της εκπαιδευτικής διαφθοράς των παράνομων μαθημάτων χωρίς να περιορίσουν αισθητά το φαινόμενο.

Με δεδομένη τη παγκοσμιότητα του φροντιστηρίου μήπως έχει ωριμάσει  η ιδέα ενός διεθνούς φόρουμ με την ευθύνη του ερευνητικού μας ινστιτούτου που πρέπει να δει κατάματα την εκπαιδευτική μας πραγματικότητα. Ο Mark Bray τον οποίο η φροντιστηριακή κοινότητα κάλεσε στη χώρα μας στην παρουσίαση του βιβλίου “Η Ανατροπή του Ελληνικού Μύθου” μαζί με Γάλλους, Γερμανούς, Πορτογάλους, Κυπρίους και Τούρκους Φροντιστές διατυπώνει αξιοσημείωτες παρατηρήσεις από τη διεθνή εμπειρία για την δημιουργική συνύρπαξη του πρωινού σχολείου και του απογευματινού φροντιστηρίου. Μήπως αυτές ενδιαφέρουν τους σχεδιαστές της εκπαιδευτικής μας πολιτικής;

 

Το “Δεκαήμερο” του Βοκκάκιου και οι εξετάσεις…

Υπέροχο το μάθημα στο ΒΦ12∙ εξαιρετικές μαθήτριες υψηλού επιπέδου∙ η ερευνητική και πάντα πρόθυμη σε διαδικτυακές αναζητήσεις Μαρία, η Δανάη, η Βάσια, η Φανούλα, η Βαγγελίτσα, η Μαρία που θέλει να σπουδάσει παιδαγωγικά…

Αναπόφευκτα η συζήτηση υπερβαίνει τα μαγνητικά πεδία και τις ηλεκτρικές δυνάμεις του μικρόκοσμου και φθάνει στα σύγχρονα προβλήματα και τις αγωνίες για τις σπουδές και τα επαγγέλματα. Τα κορίτσια της θεωρητικής κατεύθυνσης αποδεικνύουν, προς έκπληξη πολλών στο σχολείο τους, ότι η θεωρία του “εξεταστικά” χρήσιμου μαθήματος δεν ισχύει για όσους επιμένουν να προσεγγίζουν την γνώση στην ολότητα της.

Ευτυχώς υπάρχουν ακόμα μαθητές και μαθήτριες σ’ ένα σύστημα που έχασε το βηματισμό του και μοιάζει ανίκανο να εμπνεύσει δημιουργικά τους νέους ανθρώπους.

Η τελευταία συζήτηση την προηγούμενη εβδομάδα αφορούσε το κλίμα και τη φορτισμένη ατμόσφαιρα των πανελλαδικών εξετάσεων για τις οποίες προετοιμάζονται τα παιδιά της τωρινής δευτέρας τάξης του Λυκείου. Κάπως έτσι φτάσαμε στο Βοκκάκιο. Στο “Δεκαήμερο” που διαρκεί ένα δεκαπενθήμερο, όσο δηλαδή και η εξεταστική δοκιμασία των πανελλαδικών , δέκα νέοι για να γλυτώσουν την πανώλη καταφεύγουν σε μια υπέροχη εξοχή με πλούσια βλάστηση και άφθονα νερά, και ξεδιπλώνουν εκεί όλες τις πτυχές της εφηβικής τους δημιουργικής αθωότητας. Κάπως έτσι και ο Νεύτωνας, τρεις αιώνες αργότερα κυνηγημένος από την πανώλη , σε μια εξοχική απομόνωση, αναγεννήθηκε και με το φωτεινό μυαλό του έφτασε στους νόμους της βαρύτητας  και στη θεωρία των χρωμάτων…

Ο Φλωρεντίνος Βοκκάκιος που γεννήθηκε στο Παρίσι στις αρχές του 14ου αιώνα   σ’ αυτό το αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας βάζει τον άνθρωπο να παλεύει με την τύχη, να μαθαίνει να τη νικά και να την εκμεταλλεύεται. Η προσωπική αξία και η τύχη έρχονται στο επίκεντρο της αναγεννησιακής σκέψης και αίσθησης. Το “Δεκαήμερο” εκθειάζει τα προτερήματα του νέου ανθρώπου: τη νοημοσύνη, το ζήλο, την ακρίβεια και το μέτρο ως εργαλεία για τον άγρυπνο αυτοέλεγχο και τη δύναμη του ατόμου να κατευθύνει τελικά τα γεγονότα σύμφωνα με τα δικά του σχέδια.

Η αναμέτρηση των εξετάσεων την οποία βιώνει με πολλές ψυχολογικές διακυμάνσεις ένας έφηβος είναι ένας επώδυνος τοκετός μιας νέας προσωπικότητας που συνειδητοποιεί τους κανόνες ενός σκληρού ανταγωνισμού και ενίοτε περιορίζει τις επιθυμίες στα όρια του εφικτού. Η ισορροπία ανάμεσα στο απόλυτο ζητούμενο και το εφικτό γεγονός είναι μια πνευματική κατάφαση εγκόσμιας ευτυχίας, που με ιδιαίτερη υπομονή πρέπει να διδαχθεί. Το “Δεκαήμερο” του Βοκκάκιου, η σκληρή εξεταστική διαδικασία, είναι μια πρόσκληση αισιοδοξίας και μάχης που κρίνεται αποκλειστικά στο επίπεδο της προσπάθειας όλων μας. Αυτή τη προσπάθεια επιβραβεύουν οι εξετάσεις που όσο επώδυνες και αν είναι δεν αφήνουν περιθώρια σε τυχαία περιστατικά να καθορίσουν το αποτέλεσμα. Το “Δεκαήμερο” του Βοκκάκιου θα’ναι έτσι κι αλλιώς μια συναρπαστική εμπειρία ζωής και προσωπικής μάχης και θα τη δώσουμε με απόλυτη αισιοδοξία ότι το σύμπαν συνομωτεί και υποτάσσεται στη θέληση και το πείσμα.

Δεν ξέρω αν πραγματικά θα υπήρχε περισσότερη ευτυχία χωρίς τις εξετάσεις αλλά είμαι βέβαιος ότι δεν είναι δυνατόν να στέλνουμε τα νέα παιδιά σε μια εξόχως ανταγωνιστική και επικίνδυνη κοινωνία χωρίς κανόνες επιβράβευσης, χωρίς κριτήρια επιλογής και αξιολόγησης. Ο εκπαιδευτικός καιάδας που υπαινίσσονται πολλοί οπαδοί μιας κρατικοδίαιτης νομενκλατούρας , που καταγγέλει χωρίς αντιπρόταση, είναι το σημερινό τέλμα, στο οποίο αργά και σταθερά βυθιζόμαστε. Η κοινωνία όμως δεν περιμένει και αναζητά το νέο δάσκαλο και το νέο σχολείο…

Η συναρπαστική συζήτηση στο ΒΦ12 συνεχίζεται με τις λεπτές αποχρώσεις ανάμεσα στο λόγο ως σχέση μεταξύ μεγεθών συγκρίσιμων και το πηλίκο ως το εξαγόμενο μιας πράξης…