Από σχολείου άρξασθαι

Άρθρο του Πάσχου Μανδραβέλη στην "Καθημερινή" στις 24.07.2008 για τα Φροντιστήρια.

Κάθε υπουργός Παιδείας νιώθει ότι έχει μια υποχρέωση: να πατάξει την παραπαιδεία. Γι’ αυτό και αλλάζει το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων. Κατά περιόδους οι υποψήφιοι εξετάζονται σε τέσσερα μαθήματα και άλλοτε σε οκτώ. Πότε οι εξετάσεις γίνονται στην τρίτη Λυκείου και πότε και στις τρεις τάξεις. Αλλες φορές ο βαθμός του απολυτηρίου σταθμίζεται στη βαθμολογία και άλλες φορές δεν παίζει κανένα ρόλο. Και όμως: είτε με τέσσερα είτε με δεκατέσσερα μαθήματα, είτε με εξετάσεις στην δευτέρα Λυκείου είτε με εξετάσεις μόνο στη τρίτη, οι μαθητές συνεχίζουν να συρρέουν στα φροντιστήρια. Το μόνο που αλλάζει είναι η διδακτέα ύλη. Αλλοτε αγοράζουν υπηρεσίες ενισχυτικής διδασκαλίας σε τρία μαθήματα και άλλες φορές σε έξι. Και όλα αυτά επειδή οι προτεραιότητες των υπουργών μπαίνουν ανάποδα. Αντί να σκέφτονται την ενίσχυση της παιδείας βάζουν στόχο την πάταξη της αποκαλούμενης παραπαιδείας. Αντί να κοιτάνε πώς θα αναβαθμίσουν το δημόσιο σχολείο, τα έχουν βάλει με το ιδιωτικό.

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η παραπαιδεία δεν είναι πρόβλημα. Είναι παράγωγο των προβλημάτων που έχει η παιδεία. Οπως δείχνει και στο βιβλίο του «Η ανατροπή του ελληνικού μύθου» ο κ. Γιώργος Χατζητέγας (εκδόσεις Λιβάνη) φροντιστήρια με το έναν ή τον άλλο τρόπο υπάρχουν παντού στη γη. «Το φροντιστήριο», γράφει, «δεν αποτελεί ένα εγχώριο φαινόμενο, αλλά διεθνές και διαχρονικό εκπαιδευτικό γεγονός. Από τα Γερμανικά Nachhilfe, τη Γαλλική Soutien Scolaire, τα Grind Schools της Ιρλανδίας και τα Explicacoes της Πορτογαλίας μέχρι τα Preuniversitario και τα Cursinho pre-vestibular στη Λατινική Αμερική, ο παγκόσμιος χάρτης της εκπαίδευσης μοιάζει επίπεδος… Η Αμερικάνικη φροντιστηριακή αλυσίδα Sylvan Learning Center εισέρχεται στην εκπαίδευση της Γερμανίας δημιουργώντας ένα δίκτυο χιλίων και πλέον φροντιστηρίων. Τα Γιαπωνέζικα Juku του Toru Kumon δημιουργούν μια απίστευτη αυτοκρατορία είκοσι πέντε χιλιάδων φροντιστηρίων σε 43 χώρες και ο Τούρκος φροντιστής Enver Yucel δημιουργεί δίκτυο “test preparations centers” στις ΗΠΑ στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος “No Child Left Behind”, ενώ το Ιταλικό φροντιστήριο CEPU λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια – το πρώτο εισαγόμενο φροντιστήριο στην οδό Μπενάκη…».

Το πρόβλημα λοιπόν της Ελλάδος δεν είναι ότι έχει την κακή παραπαιδεία. Είναι ότι δεν έχει καλή δημόσια Παιδεία. Ακόμη και το γεγονός ότι τα φροντιστήρια ενισχύουν την παπαγαλία, οφείλεται στο γεγονός ότι αυτό ζητάει το δημόσιο σύστημα παιδείας. Αν είχαμε ένα σοβαρό σχολείο, τα φροντιστήρια πιθανότατα δεν θα εξαφανίζονταν. Απλώς θα προσαρμόζονταν στις ανάγκες της αγοράς τους. Αν το εξεταστικό σύστημα ζητούσε από τους υποψήφιους κριτική σκέψη, την κριτική σκέψη θα καλλιεργούσαν και τα φροντιστήρια. Οσοι από τους παλιότερους θυμούνται την εποχή που η ύλη των εξεταζόμενων μαθημάτων δεν ήταν συγκεκριμένη, τα φροντιστήρια ενίσχυαν πραγματικά την διδασκαλία.

Δεν ξέρουμε αν μπορεί ποτέ να εξαλειφθεί η παραπαιδεία. Οπου υπάρχουν σχολεία και εξετάσεις θα υπάρχει και ενισχυτική διδασκαλία. Το ζήτημα είναι να γίνει έτσι η δημόσια παιδεία, έτσι ώστε να γίνει ωφέλιμη και η παραπαιδεία

 

Οι Απόφοιτοι ενός Κατώτερου Θεού

 

Η Εορτή της Αποφοίτησης, το Commencement, η απαρχή της νέας ζωής των αποφοίτων του 2008 για τα ιστορικά Κολλέγια Αθηνών και Ψυχικού είναι ένα ακόμα γεγονός που εδώ και οκτώ δεκαετίες επικυρώνει ένα σπουδαίο εκπαιδευτικό έργο το οποίο οδηγεί στα καλύτερα πανεπιστήμια της υφηλίου…

Οι τελετές της αποφοίτησης και της επιβράβευσης όμως απουσιάζουν παντελώς από το δημόσιο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Η έννοια της σχολικής κοινότητας απουσιάζει επίσης, παρά το αναμφισβήτητο γεγονός ότι τα δημόσια λύκεια της χώρας μας έχουν κάθε χρόνο εξαιρετικές επιτυχίες αριστούχων της ζωής και του σχολείου. Καμία τελετή επιβράβευσης όμως δεν τις αναγάγει στο κοινωνικό τους ύψος…

Το πολιτικό, οικονομικό και συντεχνιακό κατεστημένο της χώρας που νοιώθει την υπέροχη γονική περηφάνια για τα παιδιά του στην αυλή και τα προπύλαια του ιστορικού Μπενάκειου  απέχει από τη μέση ελληνική πραγματικότητα και προδήλως την αγνοεί. Στέλνει τα παιδιά του στα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία, επιλέγει το International Baccalaureate το περίφημο Διεθνές Απολυτήριο, που οδηγεί σε σπουδαία πανεπιστήμια και ξιφουλκεί, κατά τα άλλα, ενάντια σε μορφές της ιδιωτικής παιδείας που επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό του μέσου Έλληνα, αποτελούν όμως την μόνη θεμιτή και προσιτή διέξοδο σπουδών και κοινωνικής αποκατάστασης…

Η πολιτική υποκρισία ενός ιδιότυπου δεξιού και αριστερού κρατικού ψευτολαϊκισμού έχει όμως τελειώσει∙ ο απόφοιτος ενός δημοσίου σχολείου και η οικογένεια του που με έξοδα, κόπους και θυσίες έχει συγκεντρώσει 17.800 μόρια, βιώνει καίρια αδιέξοδα. Αναρωτιέται αν θα εισαχθεί στη Νομική της Κομοτηνής, προβληματίζεται για τις εναλλακτικές επιλογές των σπουδών του και προσπαθεί σε χαλεπούς καιρούς να εξασφαλίσει τους αναγκαίους οικονομικούς πόρους της φοιτητικής μετανάστευσης…

Τις επόμενες μέρες θα γίνουμε μάρτυρες μιας υπέρτατης αντινομίας∙ πολιτικοί που χειροκρότησαν τα δικά τους παιδιά στη τελετή της αποφοίτησης του Κολλεγίου να αντιμάχονται την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των “άλλων” κολεγίων στα οποία αναζητούν πρόσβαση γνώσης τα παιδιά των μη προνομιούχων…

Τις επόμενες μέρες συντεχνίες μακραίωνες, με θεμελιωμένα “κοινωνικά” έσοδα,  θα διατρανώσουν ξανά τις αξιωματικές ατάκες “κανένας απόφοιτος κολεγίων δεν θα εγγραφεί στο Τ.Ε.Ε. και στους δικηγορικούς συλλόγους” και πλείστοι πανεπιστημιακοί θα μιλήσουν για τα αίτια του πολέμου…

Η πολιτική υποκρισία με την μανδήλα του λαϊκισμού επιδοτεί όμως την ιδιωτική παιδεία εκτός των εθνικών μας συνόρων. Έχουμε αντιληφθεί ότι Ελλαδίτες υποψήφιοι εδώ και χρόνια υποβάλλουν το μηχανογραφικό τους στη Μεγαλόνησο Κύπρο αντιστρέφοντας την πραγματικότητα παλαιοτέρων δεκαετιών που οι Κύπριοι πολίτες σπούδαζαν σε ελληνικά πανεπιστήμια…

Έχουμε αναλογιστεί το τι συμβαίνει στην εθνική μας περιφέρεια στο επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την Σόφια και το Βουκουρέστι μέχρι την Κωνσταντινούπολη και την Λευκωσία;

Το κλειστό πολιτικό μας σύστημα ας αφουγκραστεί επιτέλους τον απόηχο της συμπλήρωσης των μηχανογραφικών δελτίων για τους απόφοιτους ενός κατώτερου Θεού που βιώνουν την αβεβαιότητα της επιτυχίας και των σπουδών στην πρώτη τους επιλογή, τις αποτρεπτικές παροτρύνσεις των γονέων τους που δεν αντέχουν το οικονομικό κόστος των σπουδών μακριά από τον τόπο της κατοικίας τους και ας τολμήσει δομικές μεταρρυθμίσεις με κοινωνική ευαισθησία υπέρ των αδυνάτων…