Οι αγωνίες των μαθητών μας στο Λύκειο για το επαγγελματικό τους αύριο και τη μελλοντική τους απασχόληση είναι ένα καθημερινό βίωμα όσων προσεγγίζουν την εκπαιδευτική μας πραγματικότητα. Ο ψυχισμός της εύπλαστης εφηβείας που κυοφορεί κατ’ουσίαν ένα νέο άνθρωπο, κατακλύζεται από την καταιγίδα κατεστημένων στερεότυπων και αμφιλεγόμενων πληροφοριών για τη μετεξέλιξη των επαγγελμάτων, το είδος της απασχόλησης και το μέλλον της εργασίας.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα σταθερά προσανατολισμένο στην ακαδημαϊκή επιτυχία και στις απαιτούμενες επιδόσεις περιορίζει και υποτιμά μαθητικές ικανότητες, ταλέντα και δεξιότητες.
Πόσοι μαθητές και γονείς για παράδειγμα επιλέγουν το Επαγγελματικό Λύκειο, με την πεποίθηση μιας ισότιμης μορφωτικής κατεύθυνσης που οδηγεί στην απασχόληση και όχι με την προαίσθηση μιας μελλοντικής αποτυχίας στο γενικό λύκειο;
Με ποια κριτήρια βαθμολογικής επαύξησης και εξεταστικής ευκολίας επιλέγουν οι μαθητές την κατεύθυνση και τα μαθήματα που οδηγούν σε συγκεκριμένα-ενίοτε υπέρκορα- επιστημονικά πεδία;
Με δεδομένη και ιστορικά αποδεδειγμένη την αδυναμία των ανθρώπων να προβλέψουν τις κοινωνικές επαναστάσεις και τις τεχνολογικές εξελίξεις είναι ανάγκη να μετασχηματίσουμε την εκπαίδευση σε παιδεία. Μια παιδεία που να υπηρετεί την πολιτιστική μετεξέλιξη μιας κοινωνίας περίπλοκης, πολυφυλετικής, πολυπολιτισμικής στο πλαίσιο της οποίας πρέπει να μάθουμε να κατανοούμε και να διαλεγόμαστε. Μια παιδεία που να συνειδητοποιεί την πτωτική τάση σε πολλούς τομείς της απασχόλησης, τον ακαδημαϊκό πληθωρισμό των πτυχίων και την αναγκαία προετοιμασία για τη νέα εποχή. Μια παιδεία που θα αναδείξει τον εθελοντισμό ως κύρια κοινωνική αγωγή και αρετή. Μια παιδεία που θα επιβραβεύει την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.
Αφορμή αυτών των προβληματισμών εκτός από το νεανικό μας απαιτητικό ακροατήριο ήταν τα πολλά χριστουγεννιάτικα ένθετα και DVD εφημερίδων με συναρπαστικές ιστορίες διάσημων μελλοντολόγων που αποκαλύπτουν με προφητικές λεπτομέρειες, το ψηφιακό σώμα, τη δικτυακή κάθετη πόλη, τον υπερπλανητικό κόσμο και τα επαγγέλματα του 21ου αιώνα.
Μηχανικοί ιστών, προγραμματιστές γονιδίων, μηχανικοί γνώσης και τεχνητής νοημοσύνης, σχεδιαστές τεχνητών μελών από βλαστοκύτταρα, σύμβουλοι μετεγκατάστασης κλιματικών προσφύγων και γλωσσολόγοι ηλεκτρονικής μετάφρασης δεν αποτελούν παρά μια μετεξέλιξη επιστημών, τεχνολογιών και επαγγελμάτων.
Με ξεχωριστή απλότητα και εγγλέζικο χιούμορ ο Ken Robinson ο γκουρού της καλλιτεχνικής παιδαγωγικής περιγράφει σε μια ομιλία του που κυκλοφορεί ευρέως στο διαδίκτυο το νέο άγνωστο κόσμο και τη μοιραία σχέση, της προαπαιτούμενης για τη μελλοντική επιβίωση, δημιουργικότητας με το σημερινό σχολείο. Αμφισβητώντας την κυριαρχία των τριών R (reading, writing,arithmetic) ο Sir Ken εμπιστεύεται το πλούτο της ανθρώπινης οικολογίας με τις τέχνες στα σχολεία ως αποτελεσματικό μέσο διάπλασης των νέων στην επινόηση και τη φαντασία που απαιτεί ο νέος επικίνδυνος κόσμος.
Η κατάρρευση της σχολικής αυθεντίας σ’ ένα κόσμο που οι νεότεροι επιβάλλουν τη γνώση στους γηραιότερους μετασχηματίζει την εκπαίδευση πολλών χιλιετιών. Το ιστορικό μέλλον δεν βιάζεται ούτε προαναγγέλλεται και φαίνεται να μας επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις.
Δημοσιεύθηκε στο Κόσμο του Επενδυτή
στις 12 Ιανουαρίου 2008