Συνάντηση στην Πόλη

Τα επίκαιρα προβλήματα της Ρωμέικης Κοινότητας της Πόλης διερεύνησε ένα ξεχωριστό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιουλίου, με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Αποφοίτων Ζωγραφείου και την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχη.

Στην πιο κρίσιμη καμπή της σύγχρονης ιστορίας της, η Ομογένεια της Πόλης – με την συνδρομή Ρωμιών και Τούρκων ερευνητών και διανοουμένων – κατέγραψε το παρόν και διερεύνησε το μέλλον, με άξονες έρευνας τη δημογραφία, την εκπαίδευση, την κοινοτική οργάνωση και τα κοινοτικά ιδρύματα.

Ταπεινή συμβολή των Ελλήνων Φροντιστών η μελέτη του ζητήματος των μεταλυκειακών σπουδών και ο επαγγελματικός προσανατολισμός των μαθητών των μειονοτικών σχολείων της Πόλης. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε έρευνα στις 100 και πλέον ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία με επιδίωξη την διερεύνηση των προοπτικών απασχόλησης των Ρωμιών και των Αραβόφωνων που αποφοιτούν από τα Λύκεια της Πόλης.

Ο στόχος της έρευνας ήταν να αξιοποιηθούν τα συμπεράσματα και να προταθούν δράσεις, πλαίσια σπουδών και κίνητρα για να περιορισθεί η σχολική διαρροή και η συνεχιζόμενη χωρίς επιστροφή φοιτητική μετανάστευση από την πατρογονική εστία.

Οι εισηγήσεις και οι έρευνες συνέκλιναν στο πόρισμα ότι η επιβίωση των ιστορικών σχολείων της Πόλης συνδέεται πρωτίστως με την παιδαγωγική και διδακτική τους ελευθερία, για να καταστούν ευέλικτα σχολεία διαπολιτιστικής εκπαίδευσης με συνολικό ανασχεδιασμό όλων του των βαθμίδων και ιδιαίτερα των τριών λυκειακών τάξεων.

Βασικές προτεραιότητες και συγκριτικά πλεονεκτήματα πρέπει να αναδειχθούν:

Η πιστοποιημένη διασφάλιση, με την ολοήμερη λειτουργία τους, του τρίγλωσσου Ελληνικά, Τουρκικά, Αγγλικά και στην περίπτωση των Αραβόφωνων τα Αραβικά.

Η πιστοποιημένη εξοικείωση των αποφοίτων με τις νέες τεχνολογίες και τις δεξιότητες της πληροφορικής.

Η προσέγγιση των εξεταστικών δεδομένων του συστήματος πρόσβασης στην Τουρκία  η ύλη και ο τρόπος εξέτασης με το σύστημα των ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής (SAT) πρέπει να διατρέχει τη λυκειακή βαθμίδα.

Η πρόταση των Ελλήνων Φροντιστών για εισαγωγή των Ρωμιών αποφοίτων σε Τουρκικά Πανεπιστήμια, Δημόσια και Ιδιωτικά, κατά το πρότυπο της ευεργετικής νομοθεσίας που ισχύει εν Ελλάδι για τα παιδιά της μουσουλμανικής μειονότητας με προκαθορισμένο ελάχιστο βαθμολογικό όριο. Η επίκληση της αρχής της νέας αμοιβαιότητας είναι εφικτή και αναγκαία και μπορεί να συνδυασθεί με πλαίσιο χρηματοδότησης των σπουδών των οικονομικά ασθενέστερων σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, μια πρόταση που επαρκώς τεκμηριώνεται.

Το κυοφορούμενο παρατηρητήριο των Ρωμιών της Πόλης, το Πατριαρχείο, οι Κοινότητες, τα Λύκεια και οι εθελοντές, άτομα και οργανώσεις, μπορούν να ξεκινήσουν εδώ και τώρα ένα διαρκές φόρουμ με στόχο μια ρεαλιστική πρόταση Παιδείας και Εκπαίδευσης σε ορατό χρόνο.

Παράλληλα, οι Έλληνες Εκπαιδευτικοί Φροντιστές ως δάσκαλοι με ιδιαίτερες ευαισθησίες στα ζητήματα της ελευθερίας της διδασκαλίας, που συχνά εμποδίζεται από το κρατικό πλαίσιο, προχωράμε στη σύνταξη μνημονίου συνεργασίας με τους Τούρκους Φροντιστές για την αμοιβαία υποστήριξη των υποψηφίων των θρησκευτικών μας μειονοτήτων με τη λογική της συνταγματικής ισονομίας και την ανάγκη των ίσων ευκαιριών πρόσβασης στη γνώση για όλους.

Το αισιόδοξο μήνυμα του συνεδρίου είναι ασφαλώς ότι η ανάπλαση θα έρθει από την κοινωνία και την οικονομία και όχι από την φοβισμένη και ενίοτε άτολμη πολιτεία. Το κουδούνι στο Ζωγράφειο θα χτυπάει στο μέλλον για περισσότερους μαθητές!

Για να κατεβάσετε την παρουσίαση της συνάντησης κάντε κλικ εδώ 

[video] Ομιλία στο 26ο συνέδριο της Ο.Ε.Φ.Ε.

Στη μνήμη του Κώστα Μανωλκίδη

Μια μορφή ελεύθερου, ασυμβίβαστου και φωτισμένου δασκάλου ήταν ο Κώστας Μανωλκίδης.

Ανήκει στη χορεία των μεγάλων φροντιστών που έδωσαν στη μεταπολεμική εκπαίδευση που φυλλορροούσε τη στήριξη που χρειαζόταν για να διατηρήσει την αξιοπιστία της.

Για μας τους φροντιστές μιας νεώτερης γενιάς ο Κώστας Μανωλκίδης είναι ένας μύθος· ένα παράδειγμα ήθους δασκάλου, συγγραφέα και πάνω απ’ όλα φροντιστή που σφυρηλατήθηκε σε δύσκολους καιρούς.

Τον Ιούνιο του 2002 σ’ ένα Διεθνές Συνέδριο Παιδείας η ΟΕΦΕ ανέδειξε φροντιστηριακά μοντέλα απ’ όλον τον κόσμο καταρρίπτοντας πανηγυρικά το μύθο της ελληνικής ιδιαιτερότητας.

Σε κείνο το Συνέδριο, με παρόντες τους Ιάπωνες φροντιστές οι οποίοι (κατά τύχη άραγε;) έχουν την ίδια κοινωνική και πολιτική διαδρομή με τους Έλληνες φροντιστές, ο Κώστας Μανωλκίδης παρά την ταλαιπωρημένη υγεία του πήρε το λόγο πολλές φορές και με το απαράμιλλο πάθος του δασκάλου, με το λιτό και περιεκτικό του λόγο είπε σε μια παρέμβαση:

«Εγώ είμαι αριστερός και εκπαιδευτικός και έγινα φροντιστής γιατί οι φροντιστές παίζουν ρόλο εξισορροπητικό. Με ενοχλεί που συνήθως η Αριστερά και το ΠΑΣΟΚ κατηγορούν τους φροντιστές.

Εμείς οι φροντιστές είμαστε εξισορροπιστές, γιατί παίρνουμε ένα παιδί που πηγαίνει στο κολέγιο και ένα παιδί που πηγαίνει σε δημόσιο σχολείο (Κερατσίνι) και τους προσφέρουμε τις ίδιες γνώσεις, για να τα προετοιμάσουμε για το Πανεπιστήμιο. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα πάνω σ’ αυτό: κάποτε ήρθε ένας μαθητής από τη Λάρισα, που στη χημεία ήταν πολύ αδύνατος αλλά ήθελε να μπει στο Πολυτεχνείο. Εγώ, λοιπόν, του έκανα μάθημα χημείας και έτσι μπήκε στο Πολυτεχνείο, έκανε και κάποια μεταπτυχιακά και αργότερα έγινε ένας από τους καλύτερους Υπουργούς Παιδείας που πέρασαν από τη χώρα.

Αυτό, λοιπόν, είναι το έργο που παρέχουν οι φροντιστές. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε περήφανοι που είμαστε φροντιστές.»

Αυτά είπε τότε ο Κώστας Μανωλκίδης˙ Εμείς οι φροντιστές, μάχιμοι δάσκαλοι του μαυροπίνακα, θα ξεφυλλίζουμε πάντα τα συγγραφικά πονήματα, αυτά τα κλασσικά βιβλία του Μανωλκίδη που αφελώς η εκπαιδευτική νόρμα τα αποκαλεί βοηθήματα, κάτι που ιδιαιτέρως τον ενοχλούσε. Εμείς οι φροντιστές θα τον θυμόμαστε πάντα ως πρόδρομο του συλλογικού μοντέλου στην εκπαιδευτική λειτουργία του ελληνικού φροντιστηρίου, η οποία κάποτε θα αποτιμηθεί χωρίς δόγματα και προκαταλήψεις και θα είμαστε σίγουρα περήφανοι γιατί μορφές σαν τη δική του διακόνησαν το χώρο.

TPITH AΠOΨH 100 χρόνια ελληνικό φροντιστήριο Tο μετερίζι της ελευθερίας της διδασκαλίας

Εκατό και πλέον χρόνια πέρασαν από τον Απρίλιο του 1903 όταν ο Παναγιώτης Ζερβός, διδάκτωρ Μαθηματικών τότε του Πανεπιστημίου της Αθήνας, απολύεται από υπουργό ο οποίος θεωρεί ότι δεν τον ψήφισε στις βουλευτικές εκλογές και ιδρύει το πρώτο συστηματικό και οργανωμένο φροντιστήριο, στο οποίο διακονεί μέχρι το 1908, για να επανέλθει τον Νοέμβριο του 1920 όταν η μεταπολίτευση απολύει όλους τους καθηγητές του Πανεπιστημίου μηδέ του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή εξαιρουμένου.

Έκτοτε, ο φροντιστηριακός χώρος σχηματοποιήθηκε όχι μόνο ως ένας παράλληλος φορέας Παιδείας με εξισωτικό ρόλο, αλλά και ως το καταφύγιο μεγάλων και ασυμβίβαστων δασκάλων με κοινωνική ευαισθησία και αγώνες ενάντια σε δικτατορίες και ανυπότακτων στους μηχανισμούς μιας πολιτείας βαθύτατα εκδικητικής.

Στο μετερίζι αυτό της ελευθερίας της διδασκαλίας, δίδαξαν και συνέγραψαν κορυφαία αναστήματα των Μαθηματικών, των Φυσικών, των Χημικών και των Ελληνικών, πρωτοπόροι νέων διδακτικών μοντέλων και αυτουργοί μιας πλουσιότατης και χωρίς προηγούμενο βιβλιογραφίας. Από τον Κανέλλο και τον Πάλλα μέχρι τον Μανωλκίδη, τον Μαντά και τον Μπελεζίνη και από τον τυφλό Έλληνα μαθηματικό Μιχάλη Μενεΐδη, ο οποίος έκανε το μοναδικό έργο να συντάξει μαθηματικά βιβλία για τυφλούς στα ελληνικά, μέχρι τον ήρωα αεροπόρο της Μικράς Ασίας Γεώργιο Ξηρό, ο οποίος έζησε στην Άμφισσα με την πνοή των μαθηματικών στο φροντιστήριό του, υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος φροντιστών διανοουμένων, οι οποίοι καθήλωναν τις πολυπληθείς φροντιστηριακές τάξεις.

Σε αυτήν τη μακρά περίοδο μοναξιάς, από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα και από το 1940 και εντεύθεν, που το φροντιστήριο νομιμοποιείται και ελέγχεται από το υπουργείο Παιδείας, το παράλληλο ιδιωτικό λαϊκό σχολείο, στο οποίο βρίσκουν πρόσβαση γνώσης τα παιδιά των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων, αντιμετωπίσθηκε, πάντα από τους οπαδούς μιας ιδιότυπης εκπαιδευτικής ορθοδοξίας, με τρόπους εξαιρετικά ανεπιτυχείς και διαχρονικά αναποτελεσματικούς: το εξεταστικό σύστημα και το κρατικό φροντιστήριο.

Το εξεταστικό σύστημα υπήρξε για όλες τις μεταρρυθμίσεις και τις αλλαγές ένας μεγάλος πειρασμός, καθώς πολλοί ονειρεύτηκαν τον μαγικό συνδυασμό που θα εξουδετέρωνε τον πρωταγωνιστικό ρόλο των φροντιστηρίων. ʼλλοτε με λιγότερα και άλλοτε με περισσότερα μαθήματα, το εξεταστικό δεν συνοδεύθηκε ποτέ από τις τομές αναβάθμισης του μορφωτικού ρόλου του σχολείου για να καθιστά τους μαθητές γνωστικά έτοιμους στην αξιολόγηση που το ίδιο είχε θεσπίσει.

Το κρατικό φροντιστήριο, η προσπάθεια δηλαδή της πρόσθετης σχολικής βοήθειας, άρχισε τη δεκαετία του '30 (!), επανήλθε τη δεκαετία του '80 με τα περίφημα μεταλυκειακά κέντρα και ήρθε ξανά στο προσκήνιο το 1999 με την πρόσθετη διδακτική στήριξη και την ενισχυτική διδασκαλία με τον μανδύα ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την καταπολέμηση της μαθητικής διαρροής που άλλαξαν περιεχόμενο και στόχο χωρίς κανένα αποτέλεσμα, όπως έδειξαν όλες οι εκθέσεις αξιολόγησης των πεπραγμένων.

Εν μέσω ενός προεκλογικού αγώνα, στον οποίο όλα τα κόμματα πλειοδοτούν σε αντιφροντιστηριακή ρητορεία, σε ραδιοτηλεοπτικά spots και επιστρατεύουν για μία ακόμη φορά τους αλχημιστές τής εξαφάνισης των φροντιστηρίων – το επονείδιστο κακό (;) της Παιδείας μας – μπορούμε νηφάλια να ανοίξουμε τον διάλογο με ρεαλιστικές προτάσεις και θέσεις που μπορούν να συνοψισθούν επιγραμματικά:

  •  Αυτοτέλεια του Λυκείου με τομές αναβάθμισης του μορφωτικού και παιδαγωγικού ρόλου του σχολείου σε συνδυασμό με τη διοικητική του ανεξαρτησία και αυτονομία.
  •  Σαρωτική αναδιάταξη του τοπίου της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με συστηματική αξιολόγηση της ποιότητας, αλλά και με συνεχή έλεγχο της διασύνδεσης των σπουδών με την κοινωνία και τις ανάγκες της.
  •  Αποδοχή της πολύπλευρης φροντιστηριακής στήριξης ως μιας καταξιωμένης και ποιοτικής συνιστώσας, με εξειδίκευση στο μαθησιακό πρόβλημα και τις εξετάσεις.
  • Εκπαιδευτικό κουπόνι για την απευθείας χρηματοδότηση των γονέων και ειδικά των φτωχότερων για να επιλέξουν αυτοί και τα παιδιά τον τρόπο και το σχήμα της αγωγής και της εκπαίδευσης.
  •  H αποδέσμευση από τη λογική του κράτους να παράγει και ταυτόχρονα να αστυνομεύει μέσω της χρηματοδότησης την Παιδεία είναι δίκαιη και αναγκαία, καθώς όλες οι έρευνες αποδεικνύουν ότι η «δωρεάν Παιδεία» χρηματοδοτεί τις σπουδές των πλουσιότερων και εξελίσσεται σε «δωρεάν αμάθεια» για φτωχότερους.

Το διεθνές φαινόμενο, που στη χώρα μας λέγεται φροντιστήριο, στην προηγμένη Ιαπωνία Juku και υπάρχει σε πάμπολλες χώρες ευρωπαϊκές ή μη, δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίζεται από τους οραματιστές μιας ανοικτής κοινωνίας της γνώσης ως εκπαιδευτική παρέκκλιση του κρατικού μονοπωλίου γιατί τότε η επί δεκαετίες και γενεές παρατεταμένη και καθολική λοιδορία δύο πράγματα μπορεί να σημαίνει: ή την ανεπάρκεια του συστήματος στην Παιδεία ή την υπεροχή και την αναγκαιότητα του φροντιστηρίου.

Ο Γ. Χατζητέγας είναι γενικός γραμματέας της ΟΕΦΕ

*Τα ιστορικά στοιχεία είναι από αφηγήσεις και άρθρα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Σ. Π. Ζερβού και το «είπαμε δωρεάν Παιδεία όχι δωρεάν αμάθεια» ανήκει στον αείμνηστο Γεώργιο Παπανδρέου

Φροντιστήρια το επιμύθιο μιας υποκριτικής ιδεοληψίας

Ο πειρασμός της επικριτικής αναφοράς στα νόμιμα φροντιστήρια είναι μεγάλος και αναπόφευκτος καθώς σε αυτή τη χώρα είναι δύσκολο να απαλλαγούμε από μύθους και ιδεοληψίες που συστηματικά καλλιεργήθηκαν για να συγκαλύψουν την ανεπάρκεια μιας πολιτείας που κατέστησε το κοινωνικό αγαθό της παιδείας υποβαθμισμένο κρατικό συσσίτιο.

                Η απολύτως κατηγορηματική νεοελληνική «ατάκα» που επιστρατεύεται από τους οπαδούς της εκπαιδευτικής normality είναι η γνωστή αξιωματική φράση “σε κανένα μέρος του κόσμου δεν υπάρχουν φροντιστήρια”.

                Τον Ιούνιο του 2002 η Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδας διοργάνωσε ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ στο οποίο παρουσιάσθηκαν παράλληλα σχολεία και φροντιστηριακά μοντέλα από όλο τον κόσμο. Σταχυολογώ μαρτυρίες και στοιχεία:

ΙΑΠΩΝΙΑ

“Πάνω από 40.000 Juku σε μια χώρα 140.000.000 κατοίκων παίζουν ενεργό ρόλο στην εκπαίδευση μέρα και νύχτα αποζημιώνοντας τα παιδιά για την έλλειψη εκπαίδευσης από τα δημόσια σχολεία.

Είχαμε την πεποίθηση για πολλά χρόνια ότι τα Juku που έχουν μια εκπαιδευτική διαδρομή 60 ετών αποτελούν μια ιαπωνική ιδιαιτερότητα μέχρι που ανακαλύψαμε ότι ανάλογα απογευματινά σχολεία υπάρχουν σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η χώρα σας”.

MASAZUMI ISHII

Πρόεδρος Japan Juku Association

(παρουσίαση της δράσης των Juku στο Διεθνές Συνέδριο Παιδείας, Αθήνα Ιούνιος 2002)

Περιοδικό “ELLE”

Στο περιοδικό “ELLE” της 14/9/1979 – περίληψη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» της Θεσσαλονίκης στις 24/8/1984 – γράφτηκαν κατά σειρά τα εξής:

                «Στην Ιατρική στο Παρίσι, στους 5.000 γραμμένους φοιτητές, κάθε χρονιά οι 3.500 έχουν παρακολουθήσει διάφορα μαθήματα εξωσχολικά ή φροντιστηριακά (προπαρασκευαστικά), όπως τα λέμε, όταν προετοιμάζονται, για να δώσουν εξετάσεις για το πανεπιστήμιο (εισαγωγικές) ή κατά τη διάρκεια του πρώτου και δεύτερου έτους σπουδών».

                «Υπάρχουν τμήματα των 12 – 18 μαθητών. Εκεί τους μαθαίνουν πώς να δουλεύουν μεθοδικά, τους ασκούν για τα διαγωνίσματα στα οποία θα λάβουν μέρος και προσπαθούν να καλύψουν όλα τα κενά στις γνώσεις τους».

                «Ο μαθητής έχει να παρακολουθήσει εκτός από τα μαθήματα του σχολείου και τα μαθήματα του φροντιστηρίου».

                «Δεν απομένει, λοιπόν, παρά να δούμε σε τι και σε ποια πράγματα βοηθάει το φροντιστήριο και αν αυτός ο θεσμός, με τη μορφή που έχει σήμερα στη Γαλλία, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα, θα πρέπει να επιζήσει ή να διαφοροποιηθεί ή να καταργηθεί. Η ως τώρα πείρα συμβάλλει μάλλον προς την υπεράσπιση της πρώτης άποψης».

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

                Στην ιστοσελίδα www.studienkreis.de (= σπουδαστικός κύκλος) διαβάζουμε μια από τις πολλές διαφημίσεις φροντιστηρίων στη Γερμανία: Ήδη πάνω από 25 χρόνια μπόρεσε να βοηθήσει ο Σπουδαστικός Κύκλος περισσότερους από 550.000 μαθήτριες και μαθητές όλων των τάξεων και όλων των ειδών σχολείων σε σχολικά προβλήματα.

                Σε όλη τη Γερμανία πάνω από 1.000 φροντιστήρια παραδίδουν ποιοτική διδασκαλία όλων των  υπαρχόντων μαθημάτων σε mini – group από 3 – 5 μαθητές. Αναλόγως της διάρκειας των μαθημάτων, βελτιώνουν τους βαθμούς τους οι 9 από τους 10 φροντιστηριακούς μαθητές, καθώς η τακτική επικοινωνία των φροντιστηριακών καθηγητών με τους γονείς και ο εξειδικευμένος καθηγητής παίζουν αποφασιστικό ρόλο.

                 Αξίζει να δούμε τι έγραψε για τα φροντιστήρια της κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης ο Λευτέρης Παπαδόπουλος στα ΝΕΑ στις 12-10-1976!

«Υπάρχουν κι εδώ φροντιστήρια; Μα, που ζεις, καημένε; Πάμε αν θες στην περιοχή του Πανεπιστημίου να σου δείξω «αγγελίες τοίχου», να χάσεις το μυαλό σου. Πέρα όμως από αυτές υπάρχει η πληροφόρηση των υποψηφίων για το ποιοι παραδίνουν φροντιστηριακά μαθήματα, πόσα παίρνουν, αν είναι καλοί κ.λ.π.».

                 Φροντιστήρια υπάρχουν επίσης στην Κύπρο, Ισπανία, Βρετανία, Ολλανδία, Ελβετία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Αυστραλία, Τουρκία, Κορέα και αλλού.

                Τα φροντιστηριακά μοντέλα της Ν. Κορέας της Ιαπωνίας αλλά και της Τουρκίας που επισκεφθήκαμε παρουσιάζουν ενδιαφέρον καθώς προέκυψαν ιστορικά ως εξισωτική κοινωνική απαίτηση.

                Εν πάση περιπτώσει φροντιστήρια υπάρχουν σε όλα τα μέρη του κόσμου στα οποία υπάρχουν “κλειστά” συστήματα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, παραδέχθηκε προσφάτως στη Βουλή των Ελλήνων ο Υπουργός Παιδείας.

Επιμύθιο

                Ας απαλλαγούμε οριστικά από το φροντιστηριακό σύνδρομο και ας αφήσουμε στην άκρη τις διαχωριστικές γραμμές που κάποιοι επιχειρούν να θέσουν, ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό.

                Η ανάγκη της πρόσθετης διδακτικής στήριξης είναι επιβεβλημένη σε κάθε εκπαιδευτικό σύστημα γι’ αυτό άλλωστε η πολιτεία έχει σχεδιάσει ανάλογα προγράμματα και είναι ορθό να υλοποιούνται από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς,. Η ανάληψη εκ μέρους του κράτους της ευθύνης για την μόρφωση των νέων σε όλες τις βαθμίδες δεν απαιτεί με κανέναν τρόπο αυτό να γίνεται αποκλειστικά σε δημόσια εκπαιδευτήρια. Οι πόροι όμως της Ε.Ε. σε τέτοια προγράμματα αναλίσκονται χωρίς περίσκεψη και κυρίως χωρίς αποτέλεσμα, όπως έδειξαν όλες οι εκθέσεις αξιολόγησης των πεπραγμένων.

                Η πολιτεία μπορεί να εφαρμόσει αποτελεσματική διδακτική στήριξη με απευθείας χρηματοδότηση των γονέων και ειδικά των φτωχότερων με την μορφή κουπονιών και να επιλέξουν αυτοί και τα παιδιά τους με ποιον τρόπο θα προετοιμασθούν καλύτερα. Δημόσιο Χρήμα και Ιδιωτική Επιλογή είναι μια απαίτηση του μαύρου κινήματος και των φτωχών μεταναστών στις Η.Π.Α. για να μπορέσουν με ελεύθερη επιλογή να λάβουν ποιοτική και ανταγωνιστική εκπαίδευση. Ανάλογες προτάσεις είναι κοινωνικά δίκαιες καθώς όλες οι έρευνες δείχνουν ότι τελικά οι δημόσιες δαπάνες χρηματοδοτούν τις σπουδές των πλουσιοτέρων με επακόλουθο η κρατική παιδεία να μην μπορεί να αμβλύνει τις ανισότητες στην διαμόρφωση ανθρώπινου κεφαλαίου.

                Τα φροντιστήρια αποτελούν κομμάτι μιας εβδομηντάχρονης εκπαιδευτικής πραγματικότητας, λειτουργούν εξισωτικά ως ιδιωτικά λαϊκά σχολεία, εποπτεύονται και πιστοποιούνται από το Υπουργείο Παιδείας, ανυψώνουν τους δείκτες της ποιότητας και μετεξελίσσονται σε κέντρα πολύπλευρης στήριξης των νέων ανθρώπων αναπτύσσοντας εκπαιδευτικές υπηρεσίες που δεν υπάρχουν στα κρατικά σχολεία.

                Η κρίση του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι δεδομένη και γίνεται επικίνδυνη όσο οι ιθύνοντες δεν συνειδητοποιούν ότι οφείλεται στην υπέρμετρη εμπλοκή του κράτους. Η σταδιακή και συντεταγμένη αποκρατικοποίηση της Παιδείας είναι επιτακτική για να αναζωογονήσει τα εκπαιδευτικά μας πράγματα.