Category: ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΠΑΙΔΕΙΑ

Posted on

Ο Κεκλιμένος πύργος της PISA.

Οι έρευνες του ΟΟΣΑ στο πλαίσιο ενός διεθνούς προγράμματος για την αξιολόγηση των μαθητών, (ΡΙSA 2006), καταγράφει για μια ακόμη φορά χαμηλές επιδόσεις των μαθητών της Γ’ Γυμνασίου στην κατανόηση κειμένου, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες.

Η ελληνική εκπαίδευση είναι ένας κεκλιμένος πύργος της PISA, που παρά την απειλητική του κλίση δεν πέφτει. Οι έρευνες καταγράφουν μια πραγματικότητα που σοκάρει και αποτυπώνει τα μεγάλα προβλήματα της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η γυμνασιακή βαθμίδα σήμερα έχει εξαφανίσει κάθε έννοια σχολικής εργασίας και μελέτης και έχει καταλύσει κάθε μορφή αξιόπιστης αξιολόγησης. Είναι λογικά τα αποτελέσματα της PISA και έχουν αποτυπωθεί και σε εγχώριες έρευνες που δείχνουν ότι σε ποσοστά άνω του 75% οι απόφοιτοι του Γυμνασίου αδυνατούν να λύσουν μια απλή εξίσωση ή ένα γραμμικό σύστημα. Το τραγελαφικό βέβαια είναι ότι αναδεικνύουμε με πηχαίους τίτλους το ανόμημα των15 χρόνων μαθητών μας αλλά δεν προτάσσουμε το αμάρτημα της μητέρας παιδείας μας που δεν ελέγχεται και δεν αξιολογείται στο πλαίσιο μιας αντίληψης που θεωρεί την αποτίμηση του καθηγητικού έργου ανίερη χειραγώγηση.

Ο πύργος της PISA δεν πέφτει γιατί στο Λύκειο παρά τα συνακόλουθα προβλήματα, η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών συμπληρώνει γνώσεις και αποκτά δεξιότητες με την παράλληλη απογευματινή φροντιστηριακή στήριξη. Οι μαχόμενοι δάσκαλοι στο ελληνικό φροντιστήριο γνωρίζουν πολύ καλά τις ελλείψεις των μαθητών που υποδέχονται στην Α’ και Β’ Λυκείου.

Η προσπάθεια όλων μας στο Λύκειο επικεντρώνεται σε προαπαιτούμενες γνώσεις της προηγούμενης βαθμίδας και με την αποτελεσματική συνδρομή του φροντιστηριακού μαθήματος που καλείται να υποβοηθήσει τους υψηλούς διδακτικούς στόχους του Λυκείου, οι επιδόσεις των μαθητών μας βελτιώνονται σημαντικά.

Η εκτίμηση ότι τα αποτελέσματα ενός αντίστοιχου προγράμματος αξιολόγησης για του μαθητές της Γ’ Λυκείου θα ήταν διαφορετικά είναι αίσθηση πολλών συναδέλφων. Σε κάθε περίπτωση όμως οι επιδόσεις των μαθητών μας κάθε χρόνο στις Πανελλαδικές προβληματίζουν και επαυξάνουν τις ευθύνες όλων μας.

Η κατάταξη πάντως του ελληνικού σχολείου δεν μπορεί να αποδίδεται συστηματικά στην έλλειψη χρηματοδότησης. Στο απέναντι σχολικό συγκρότημα τα εργαστήρια της Φυσικής και της Πληροφορικής στοίχησαν στην ελληνική πολιτεία μισό εκατομμύριο ευρώ και μάλλον υπολειτουργούν.

Ας αφήσουμε  στην άκρη την καραμέλα της υποχρηματοδότησης γιατί στον κατάλογο της PISA υπάρχουν χώρες σε πολύ υψηλότερη θέση με συναφείς εκπαιδευτικές δαπάνες.

Ας αποστούμε και από την αντίληψη ότι το σημερινό σχολείο είναι χειρότερο από εκείνο που φοιτούσαμε εμείς. Το σχολείο είναι, σήμερα,  ασφαλώς καλύτερο και πιο δημοκρατικό αλλά οι κοινωνικές απαιτήσεις και προσδοκίες έχουν πολλαπλασιαστεί.

Posted on

Το Ιστολόγιο ενός φροντιστή

Το “Ιστολόγιο ενός Φροντιστή” είναι μια απόπειρα εκπαιδευτικού διαλόγου και προβληματισμού με φίλους και συναδέλφους που δίνουν καθημερινά τη μάχη του μαυροπίνακα, στο σχολείο και το φροντιστήριο.

Τα άρθρα που έχουν αναρτηθεί έχουν δημοσιευθεί σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά και αποτυπώνουν τις συντεταγμένες απόψεις των εκπαιδευτικών φροντιστών. Τα περισσότερα απ’αυτά δημοσιεύθηκαν στις φιλόξενες στήλες της σελίδας “Παιδεία” του Κόσμου του Επενδυτή.

 Οι παρουσιάσεις των σεμιναρίων της συμβουλευτικής και του επαγγελματικού προσανατολισμού εμπλουτίσθηκαν με την συνδρομή πολλών και εξαίρετων σε μια διαδρομή χιλιάδων χιλιομέτρων στην ελληνική περιφέρεια.

Μια πολυτάραχη αλλά – ελπίζω – δημιουργική οκταετία στα συλλογικά μας δρώμενα κλείνει σε λίγους μήνες χάριν της εργατικής και εθελοντικής δημοκρατίας την οποία πρεσβεύω ως ιδέα και υπερασπίζομαι ως πράξη. Η δροσιά της δημοκρατίας είναι η ανανέωση και η καλύτερη προπαγάνδα το ατομικό παράδειγμα.

Η σήμανση του δικτυακού ημερολογίου, απο τα σκίτσα και τις φωτογραφίες μέχρι και τα video και τα λογότυπα έχουν κυρίως φροντιστηριακή προέλευση και το άρωμα ενός διεθνούς εκπαιδευτικού φαινομένου.

Από τα γερμανικά “ nachhilfe ” μέχρι και τα λατινοαμερικάνικα “cursinho populares”  οι οπαδοί του εγχώριου θρύλου  θα απογοητευτούν από τη πληθώρα των ντοκουμέντων που συγκεντρώθηκαν εδώ και παρουσιάζονται εκτενώς σ’ένα συγγραφικό πόνημα που με τίτλο “‌το ιδεόγραμμα ενός φροντιστή” θα κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο από τις εκδόσεις Λιβάνη.

Ταπεινή φιλοδοξία σ’αυτό το εγχείρημα είναι η δική σας συμμετοχή με θέσεις και απόψεις που θα προηγούνται της άγονης κριτικής και της στείρας αντιπαράθεσης.

Η προσωπική δέσμευση για νηφάλιο διάλογο και η υπόσχεση της άμεσης αποστολής των θεμάτων προ των εξετάσεων στην mailing list του blog είναι το δέλεαρ της συμμετοχής σας. Aστειεύομαι ως προς το δεύτερο αλλά κάντε την εγγραφή σας τώρα!

 

                                                              Γεώργιος Κωνσταντίνου Χατζητέγας.

 

 

Υ.Γ.1. Γιούλη το ξαναγράφω, κάνω πλάκα για τα θέματα…

Υ.Γ.2 Το πρώτο ενημερωτικό σεμινάριο έχει τίτλο “Διεθνές Εκπαιδευτικό Φαινόμενο το Φροντιστήριο” και μπορείτε να το “κατεβάσετε” με υπομονή ολίγων λεπτών ∙ τα video  της παρουσίασης θα τα βρείτε στη σχετική ενότητα του blog.

Posted on

Διεθνείς εκπαιδευτικές καινοτομίες

Η αποδελτίωση των βανδαλισμών της σχολικής μας καθημερινότητας είναι απολύτως τραγική και αναδεικνύει τις ευθύνες όλων μας. Η κοινωνική ολιγωρία η οποία εξετράφη με την «πολιτική» αντίληψη ενός πέτρινου προοδευτισμού κυριαρχεί και αναπαράγεται επικίνδυνα. Από το ανάθεμα της σιδηράς πειθαρχίας στα σχολεία φθάσαμε στον απόλυτο ευτελισμό και την καταστροφή κάθε δομημένης και αποτελεσματικής λειτουργίας. Η κοινωνική και πολιτική συναίνεση της λογικής για αυτονόητα ζητούμενα ποιότητας έχει υποκύψει σε μια θεωρία κόστους που στοχοποιεί όσους διατυπώνουν μεταρρυθμιστικό λόγο και προτάσεις.

                Τι είναι προοδευτικό σήμερα στην ελληνική εκπαίδευση; Η διατήρηση της ομοιομορφίας με πρόσχημα την ισότητα και την προς τα κάτω εξίσωση ή η εξασφάλιση πολλαπλών επιλογών στους μαθητές και τους γονείς;

                Οι διεθνείς εκπαιδευτικές καινοτομίες μας επιτρέπουν δίκην παραβολής να αναλογισθούμε το εγχώριο έλλειμμα πρακτικών και άμεσων λύσεων.

                Το νέο πρόγραμμα διδασκαλίας στα βρετανικά σχολεία το οποίο θα ισχύει από το Σεπτέμβριο του 2008 ανατρέπει την λογική της ομοιομορφίας καθώς επιτρέπει στα παιδιά να μαθαίνουν με διαφορετικούς ρυθμούς.

                Ο εμπνευστής του νέου προγράμματος Ken Bonston είναι θερμός υποστηρικτής της άποψης ότι η μάθηση πρέπει να διαφοροποιείται ανάλογα με την ετοιμότητα του κάθε ανθρώπου να μάθει.

                Η επανάσταση στο νέο πρόγραμμα είναι η λειτουργική διαθεματικότητα ως διδακτική πράξη γενικής παιδείας με αντικείμενο τα πλέον σημαντικά προβλήματα του σημερινού κόσμου˙ από την υπερθέρμανση του πλανήτη και την επιχειρηματική οικονομία μέχρι την συγκριτική θρησκειολογία και τα πολιτικά δικαιώματα, το σχολείο του μέλλοντος κοινωνικοποιεί και μορφώνει στην πρωινή του λειτουργία και καθιερώνει την εξειδικευμένη φροντιστηριακή υποστήριξη το απόγευμα.

                Οι αγκυλώσεις ενός εκπαιδευτικού συστήματος που διοικείται κεντρικά και τελματώνει στην γραφειοκρατία αποτελεί στοιχείο έντονου προβληματισμού και στην Γαλλία. Το γνωστό ανέκδοτο που περιγράφει τον Γάλλο Υπουργό Παιδείας το μεσημέρι κάποιας Τρίτης κοιτώντας το ρολόι του να αναφωνεί «αυτή τη στιγμή σε όλα τα σχολεία μας διδάσκεται ο μεγάλος μας τραγωδός Ρακίνας» φανερώνει την υπερσυγκεντρωτική λογική του σημερινού συστήματος.

                Σήμερα στην Γαλλία αλλά και στην γειτονική Γερμανία πρυτανεύει η αντίληψη ότι η εκπαίδευση πρέπει άμεσα να προσαρμοσθεί με αυξημένους βαθμούς ελευθερίας και ευελιξίας στο νέο περιβάλλον των πολυπολιτισμικών τους κοινωνιών. Ως στοιχείο συνοχής και ελέγχου οι αναθεματισμένες στα καθ’ημάς εξετάσεις αποτελούν τη μόνη μέθοδο μιας αξιόπιστης διαγνωστικής αξιολόγησης.

                Οι δυτικές κοινωνίες συνειδητοποιούν ότι το κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας της γνώσης μετατοπίζεται προς Ανατολάς με αποτέλεσμα να αμφισβητείται ανοικτά η αμερικανική και ευρωπαϊκή επιστημονική ηγεμονία. Η παγκοσμιοποίηση ή αν θέλετε ο διεθνισμός είναι εδώ με βασικούς εκφραστές την Κίνα και την Ινδία των οποίων οι επιλογές στην παιδεία έχουν πλανητικό αντίκτυπο.

                Ο αριθμός των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Κίνας σχεδόν διπλασιάστηκε την τελευταία πενταετία ενώ ο αριθμός των φοιτητών της τριπλασιάστηκε. Περιττό να υπογραμμίσουμε ότι η κομμουνιστική Κίνα αποδεικνύεται περισσότερο προσαρμοστική στο νέο περιβάλλον επιτρέποντας τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων.

                Οι ραγδαίες εξελίξεις σ’ένα κόσμο μεγάλων επιταχύνσεων οφείλουν να μας αφυπνίσουν καθώς οδεύουμε προς το ασταθές μέλλον μ’ένα σχολείο που προετοιμάζει τους έφηβους μαθητές μας για μια κοινωνία που δεν υπάρχει. 

Δημοσιεύθηκε την 1η Δεκεμβρίου στον “Κόσμο του επενδυτή”

 

Posted on

Το Αντιπανεπιστήμιον

Με τον προκλητικό αυτό τίτλο ο διευθυντής της «Ακρόπολις» Βλάσης Γαβριηλίδης το 1901 καυτηρίαζε, με σκληρό τρόπο, τις διαχρονικά αμετάβλητες προτιμήσεις των μαθητών και των γονέων σε σπουδές οι οποίες αποτελούν και σήμερα το ισχυρό ζητούμενο κατά τη συμπλήρωση των μηχανογραφικών δελτίων.

 «Χιλιάδες χιλιάδων επιλέκτων- και πρώτη η «Ακρόπολις» κατά τα τελευταία είκοσι- εικοσιπέντε έτη εφώναξαν κατά της πληθώρας των κλασσικών γυμνασίων και της από τούτων ως από κεφαλαρίου εκπορευόμενης άλλης πληθώρας δικηγόρων, γιατρών, δασκάλων διά της μεθόδου των φθηνών, των ευκόλων, των ακόπων πανεπιστημιακών εξετάσεων. Αι καλλίτεραι δυνάμεις του Έθνους όχι μόνο πήγαιναν χαμέναι διά τον πλούτον του τόπου, αλλά και διά τον εαυτό τους. Οι ανεπτυγμένοι όλοι δικηγόροι, ιατροί, δάσκαλοι. Και οι μη ανεπτυγμένοι εις το εμπόριον, την βιομηχανίαν, την γεωργίαν, την κτηνοτροφίαν.»

Και συνεπλήρωνε:

«Όλοι φωνάζαμε κατά του κακού. Ένας δίεδρασε κατ’αυτού. Και αυτός ήν ο  κ. Όθων Ρουσόπουλος. Ο διευθυντής της Εμπορικής και Βιομηχανικής Ακαδημίας.»

Η πρωτοπόρα εκπαιδευτική πρόταση του Όθωνα Ρουσόπουλου για εφαρμοσμένες σπουδές στη Χημεία, τη Μηχανολογία, το Εμπόριο, τη Βιομηχανία, την Οικονομία και τη Διοίκηση ευαισθητοποίησε τότε τον μεγάλο δωρητή από την μακρινή Οδησσό, Γρηγόριο Μαρασλή ο οποίος χρηματοδότησε το καλλιμάρμαρο μέγαρο της ομώνυμης οδού για να στεγάσει το πανεπιστήμιο του μέλλοντος…

Το πώς η διαθήκη και η θέληση του Μαρασλή να στηρίξει εκπαιδευτικές καινοτομίες αγνοήθηκε και το ιστορικό κτίριο στέγασε τελικά τη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία αποτυπώνεται συναρπαστικά στα συγγραφικά πονήματα του Λευτέρη Τσίλογλου για την άγνωστη ιστορία της ελληνικής ιδιωτικής εκπαίδευσης.

Οι νομικές ιατρικές και παιδαγωγικές σχολές εκατό και πλέον έτη αργότερα εξακολουθούν να κυριαρχούν στις προτιμήσεις των υποψηφίων στην εγχώρια διαδικασία επιλογής των υποψήφιων.

Οι νομικές και ιατρικές σπουδές, παρά τον υπέρκορο επαγγελματικό χώρο, εξακολουθούν να αποτελούν διαχρονική αξία καθώς ανήκουν πρωτίστως στα επαγγέλματα κύρους και κοινωνικής αποδοχής. Τα τμήματα επίσης που οδηγούν σε μια επίζηλη θέση στο δημόσιο κυριαρχούν ως μια βαθειά ριζωμένη κοινωνική αντίληψη η οποία αναπαράγεται από γενεά σε γενεά και στρατολογεί τις ορδές των συμβασιούχων και τους πολιορκητές του ΑΣΕΠ. Το κόμμα των Ελλήνων υποψηφίων όταν μάλιστα διαθέτει την απαιτούμενη βαθμολογική εμβέλεια επιλέγει σε συντριπτικά ποσοστά τις παιδαγωγικές και καθηγητικές σχολές καθώς και τις στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές οι οποίες με τη βεβαιότητα της επαγγελματικής αποκατάστασης προσελκύουν ολοένα και περισσότερους μαθητές.

Το ελληνικό κράτος αναπαράγει μαζικά δασκάλους και αστυφύλακες όπως ακριβώς στις αρχές του 20ου αιώνα και το ελληνικό σχολείο αγνοεί επιδεικτικά τις σημερινές ανάγκες προετοιμάζοντας τα παιδιά για έναν κόσμο που δεν υπάρχει. Η επίκαιρη τηλεοπτική διαφήμιση ελληνικής τράπεζας στην οποία ο παλαιών αντιλήψεων καθηγητής ανακαλύπτει το επιχειρηματικό δαιμόνιο του «κουμπούρα» μαθητή του αποτυπώνει εύστοχα την αντίληψη μιας  κοινωνίας που θεωρεί ένοχη ως ιδέα και πράξη την επιχειρηματικότητα η οποία απουσιάζει παντελώς από το εκπαιδευτικό μας γίγνεσθαι.

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός των νέων δε μπορεί να γίνεται με τα στερεότυπα άλλων εποχών και τη συντηρητική και ράθυμη λογική του βολέματος σ’ένα κράτος που νομοτελειακά φθίνει. Οι αξιωματικοί της εργασίας και της προόδου θα προκύψουν ασφαλώς από τα νέα δυναμικά τμήματα των ΑΕΙ και ΑΤΕΙ  που δεν αποτελούν σήμερα την πρώτη προτίμηση των υποψηφίων αλλά έχουν μερίδιο στην εργασία και την ανάπτυξη.

 

Posted on

Η κοινωνία δεν περιμένει..

Η τεχνολογία θριαμβεύει και καταργεί τα άλλοτε απαγορευτικά σύνορα της επικοινωνίας˙ με τα νέα εξελιγμένα λογισμικά της αυτόματης μετάφρασης ο πλους στο διαδίκτυο ανοίγει τις σελίδες του εκπαιδευτικού διαλόγου για το μέλλον της παιδείας σ’ολόκληρο τον κόσμο με εξαιρετικά συμπεράσματα που συνήθως εκπλήσσουν με τις ομοιότητες των προβλημάτων και των αντιπαραθέσεων.

  Η αμερικανική εκπαιδευτική Βαβέλ έχει επιστρατεύσει τα τελευταία χρόνια ένα γιγάντιο παράλληλο απογευματινό σχολείο με τα learning centers, τα ιδιωτικά δηλαδή φροντιστήρια της Αμερικής να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη βελτίωση των δεικτών στα μαθηματικά, στις αναγνωστικές ικανότητες και στην ικανότητα  διατύπωσης συλλογισμών.

 Η διαχρονικότητα των προβλημάτων της εκπαίδευσης έχει αποτυπωθεί, ευτυχώς, εδώ και 4000 χρόνια στις πήλινες πλάκες των Σουμέριων οι οποίοι θεωρούσαν εγγράμματο όποιον ήξερε να γράφει, να διαβάζει και να λογαριάζει… Στα ίδια πήλινα τετράδια από την αργιλώδη λάσπη του Τίγρη και του Ευφράτη, στο πρώτο οργανωμένο σχολείο της ανθρωπότητας αποτυπώνεται η ανάγκη του φροντιστηριακού μαθήματος ως μια πρόσθετη διδακτική στήριξη των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες.

«Δεν επιτρέπεται η σχολική επιτυχία να εξαρτάται από το πορτοφόλι των γονιών» υποστήριξε η πρώην ομοσπονδιακή Υπουργός Παιδείας της Γερμανίας Edelgard Bulmahn το καλοκαίρι του 2005 στην παρουσίαση μελέτης για την έκταση των φροντιστηρίων στη χώρα της. Η συζήτηση για το κόστος της παράλληλης απογευματινής εκπαίδευσης στα γερμανικά nachhlfe είναι ανοιχτή αλλά όχι ιδιαιτέρως φορτισμένη. Σημαντικές, μάλιστα, φοροαπαλλαγές των γονέων επιβεβαιώνουν την πολιτική βούληση για την τυποποίηση του φαινομένου. «Δυστυχώς πολλοί γονείς προτιμούν να πληρώνουν παρά να κάνουν βελτιώσεις στο σχολείο..» λέει ο εκπαιδευτικός αναλυτής Marriot Kraus και συμπληρώνει «..η κοινωνία δεν περιμένει..». Η φράση αυτή είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στο διάλογο για την φροντιστηριακή αναγκαιότητα. Ο Mike Baker εκπαιδευτικός συντάκτης του BBC σε άρθρο του με τίτλο “society does not wait” αναρωτιέται «χειροτερεύουν τα σχολεία ή έχουν αυξηθεί οι ανησυχίες και οι προσδοκίες των γονέων;»

 Η πίεση των γονέων είναι τέτοια που ανάγκασε τη βρετανική κυβέρνηση να παραδεχτεί ότι μάθηση στο σύγχρονο σχολείο δεν διαφοροποιείται ανάλογα με την ικανότητα του μαθητή. Ο Ken Boston επικεφαλής του νέου προγράμματος σπουδών της δευτεροβάθμιας δε δίστασε να θεσπίσει τη λειτουργία απογευματινών φροντιστηριακών μαθημάτων από το 2008 στο δημόσιο βρετανικό σχολείο. Παράλληλα η κυβέρνηση δημιουργεί άμεσα μητρώο οικοδιδασκάλων και φροντιστηριακών κέντρων που γνωρίζουν θεαματική άνοδο τις τελευταίες δεκαετίες.

 «Την τελευταία δεκαετία οι άνθρωποι προετοιμάζονται ώστε να εναποθέσουν χρήματα για να παρέχουν στα παιδιά τους τα καλύτερα δυνατά φροντιστήρια» τονίζει ο John Morris διευθυντής του Institute of Education του Δουβλίνου του κορυφαίου Grind School που προετοιμάζει τους Ιρλανδούς για τα καλύτερα πανεπιστήμια της χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό η συζήτηση για την χρηματοδότηση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών είναι ανοιχτή χιλιετίες τώρα αν θυμηθούμε τον Φιλόστρατο ο οποίος από τον 3ο μ.Χ. αιώνα διατύπωσε το περίφημο «Ά συν δαπάνη σπουδάζομεν, μάλλον ασπαζόμεθα των προίκα». Αυτά που σπουδάζουμε πληρώνοντας τα εκτιμούμε περισσότερο από τα «δωρεάν».