Ο σύγχρονος Γάλλος φιλόσοφος Ζακ Ρανσιέρ υποστηρίζει στο βιβλίο του «Ο αδαής δάσκαλος» ότι καμία μεταρρύθμιση, «κανένα κόμμα, καμία κυβέρνηση, κανένας στρατός, κανένα σχολείο και κανένας θεσμός» δεν πρόκειται να λύσει το εκπαιδευτικό πρόβλημα: Είναι αδύνατο, εξηγεί, να σταματήσει αυτός ο φαύλος κύκλος μεταξύ άγνοιας και επιστήμης, παιδαγωγικής πρακτικής και διδακτικής μεθόδου, αν όλες οι λύσεις προέρχονται μέσα από αυτόν τον ίδιο κύκλο.
Οι αδαείς «πολιτικοί» του κομματικού θερμοκηπίου που ουδέποτε ζυμώθηκαν με το κοινωνικό και εκπαιδευτικό γίγνεσθαι της πραγματικής χώρας στην οποία παροικούν, για μια ακόμη φορά, ξιφούλκησαν ενάντια στο φροντιστήριο από το βήμα της Ελληνικής Βουλής …
Το βιβλίο, που αύριο θα τους αποστείλει το ιστολόγιο, ξεκινά με την παρουσίαση και την ανάλυση του έργου του Ζοζέφ Ζακοτό, ενός Γάλλου διανοούμενου που λόγω των πολιτικών του επιλογών και των γεγονότων της εποχής βρέθηκε, το 1818, εξόριστος στη Λουβέν. Σ’ αυτή την ολλανδική πόλη τού προσέφεραν τη θέση του καθηγητή γαλλικών και έτσι, ο Ζακοτό έπρεπε να διδάξει ανθρώπους που δεν ήξεραν καθόλου τη δική του γλώσσα και των οποίων τη γλώσσα αγνοούσε. Κάτω από αυτές τις συνθήκες αποφάσισε να κάνει ένα πείραμα και ζήτησε από τους μαθητές του, με τη βοήθεια ενός διερμηνέα, να προσπαθήσουν να διαβάσουν μια δίγλωσση έκδοση του Τηλέμαχου. Μετά από λίγο καιρό, οι μαθητές ήταν σε θέση, μέσω της παρατήρησης, της σύγκρισης, του συνδυασμού, της σκέψης, της πράξης, της μίμησης, της επανάληψης, της προσωπικής προσπάθειας, του σχολιασμού και του ελέγχου, όχι μόνο να μιλούν γαλλικά αλλά και να εκφράζουν γραπτώς τις απόψεις τους πάνω σε δύσκολα θεωρητικά θέματα. Έτσι, ο Ζακοτό, ο πρώτος αδαής δάσκαλος, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο μαθητής δεν χρειάζεται απαραίτητα έναν δάσκαλο –κάτοχο της γνώσης να τον καθοδηγεί και να του εξηγεί βήμα βήμα, μεθοδικά, αυτά που γνωρίζει. Ο Ζοζέφ Ζακοτό απέδειξε πως ακόμα κι ένας αγράμματος μπορεί, αν θέλει, να διδάξει γράμματα χρησιμοποιώντας τη μέθοδό του, η οποία ονομάστηκε καθολική μέθοδος.
Τι μας είπαν οι αδαείς δάσκαλοι του έθνους και του αριστερού και δεξιού Κρατισμού;
˝… Μας πήραν από το γραφείο διερμηνείας και μας ζήτησαν να εξηγήσουμε τι θα πει φροντιστήριο. Εξηγήσαμε, λοιπόν, ότι φροντιστήριο είναι τα ιδιωτικά μαθήματα που γίνονται σε συλλογικό, κυρίως, ή σε ατομικό επίπεδο, προκειμένου τα παιδιά να μπορέσουν να μάθουν τα μαθήματα του σχολείου.
Αποτέλεσμα: Σε όλες τις γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βγήκε το κείμενο της ερώτησης, όπως βγαίνουν όλα τα κείμενα, μεταφράζοντας τη λέξη φροντιστήριο σε λέξη «frontistirio». Θέλω να πω δηλαδή πως είναι μια ιδιαιτερότητα της Ελλάδας. Είναι μια μοναδικότητα της Ελλάδας. Με τους μορφωτικούς ακολούθους που μιλούσαμε λέγαμε «it is unique!». Μόνο η Ιαπωνία, ενδεχομένως, για άλλους λόγους, εντελώς έξω από την Ευρώπη έχει τέτοιο πρόβλημα.
Είναι ο κρίσιμος δείκτης. Τα φροντιστήρια και η αδυναμία της τεχνικής εκπαίδευσης είναι τα δύο κεντρικά χαρακτηριστικά της παιδείας μας … ˝
(Αλέξανδρος Αλαβάνος)
Το ιστολόγιο θα απαντήσει στον κ. Αλαβάνο με την αποστολή του βιβλίου «Η Ανατροπή του Ελληνικού μύθου». Τη σχετική αφιέρωση για το πώς μεταφράζεται το φροντιστήριο στον επίπεδο κόσμο που ζούμε εμείς οι κοινοί θνητοί θα την δημοσιεύσουμε τις επόμενες μέρες. Ο αδαής «πολιτικός» όπως και ο αδαής δάσκαλος δε χρειάζεται διερμηνεία αλλά το φροντιστήριο των πολιτών ή των μαθητών του.
˝…η Ελλάδα να γίνει μια χώρα που δεν θα χρειάζεται τον όρο «φροντιστήρια» όπως δεν τον έχει καμία άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. …˝
(Αλέξανδρος Αλαβάνος)
Ο κ. Αλαβάνος ή πλανάται ή ψεύδεται. Σε κάθε περίπτωση παρά τη μακρά του θητεία στην Ευρωβουλή αγνοεί παντελώς την επικυριαρχία των φροντιστηρίων στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Πορτογαλία, την Αγγλία και το Βέλγιο. Ας μελετήσει πριν εκτεθεί στο βήμα της Βουλής. Μερικές ακόμα απολαυστικές ατάκες εθνοπατέρων :
Κόπτεται εδώ ο κ. Αλαβάνος εναντίον της ιδιωτικής παιδείας. Στην ουσία επιβάλλει ιδιωτική παιδεία. Την επιβάλλει, γιατί αν ανοίξουμε τα πανεπιστήμια, εάν γίνουν μεγάλα ιδιωτικά πανεπιστήμια, με τη δική μας πρόταση, δεν θα υπάρχουν φροντιστήρια
(Γιώργος Καρατζαφέρης)
Εάν, λοιπόν, δεν υπάρχει η ανάγκη να δώσεις εξετάσεις, δεν θα υπάρχει φροντιστήριο. Ξέρετε τι σημαίνει φροντιστήριο σε μία οικογένεια που μένει στο Πέραμα; Γιατί, ξέρετε, βλέπω πολύ εύκολη την καπηλεία κάποιων πραγμάτων –με ενοχλεί βέβαια η λέξη, αλλά προσπαθώ να βρω και άλλη δόκιμη- του Αλέξανδρου, αυτού του παιδιού που έφυγε τόσο άδικα, ο οποίος Αλέξανδρος είχε τη δυνατότητα να πηγαίνει σε όποιο καλό σχολείο ήθελε, από το «Μωραΐτη» στο άλλο, όποτε ήθελε. Για το παιδί από το Πέραμα, θα μιλούσε κανείς; Για εκείνο το παιδί, του οποίου ο πατέρας είναι άνεργος πέντε χρόνια, γιατί διάλυσε η οικονομία τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος, ποιος θα μιλήσει; Που πρέπει να έχει λεφτά για να μάθει αγγλικά, που πρέπει να έχει λεφτά για να πάει φροντιστήριο, προκειμένου να μπει σε αυτό το σύστημα που όλοι θέλετε;
Όμως, εδώ η επιλογή και το άγχος λειτουργούν κάτω από το εξής: Όχι μόνο γιατί υπάρχει εξεταστικό σύστημα, αλλά γιατί η κοινωνική ένταξη σε μεγάλο βαθμό καθορίζει πόσο εύκολα, με ή χωρίς φροντιστήρια, θα προχωρήσεις, αν θέλεις εναλλακτικές λύσεις και, τέλος, υπάρχει μεγάλος ενδοιασμός «πού θα βρω δουλειά» .. ˝
(Αλέκα Παπαρήγα)
Η Μαύρη Παιδεία…
˝ Οι κυβερνήσεις ακολουθούν το μοντέλο του ταξιτζή απέναντι στους καθηγητές και τους δασκάλους. Δηλαδή χαμηλό κόμιστρο, χαμηλός μισθός, αλλά πάρε διπλή κούρσα και τριπλή κούρσα. Δούλεψε στο σχολείο, αλλά πήγαινε και κάνε ιδιωτικά. Δεν πειράζει αν κάνεις ιδιωτικά και μέσα στο σχολείο σου και μέσα στην τάξη σου ή σε φροντιστήριο ή ατομικά μαθήματα. Και ενώ οι δάσκαλοι είναι και μπορούν να γίνουν και θέλουν και αυτή την εικόνα έχουν, μια λύση στο πρόβλημα του συστήματος, ενσωματώνονται με αυτό τον τρόπο, σπρώχνονται να ενσωματωθούν και να γίνουν κι αυτοί πρόβλημα του συστήματος .. ˝
(Αλέξανδρος Αλαβάνος)
Καλά τα λέει ο κ. Αλαβάνος για τα ιδιαίτερα ˙ θυμάται τι πλήρωσε ο άνθρωπος για την κόρη του χωρίς καμία απόδειξη. Προτάσεις όμως δεν βλέπουμε παρά μόνο γενικότητες του τύπου:
˝… το σύστημα θέλει τομή όσο πιο βαθειά γίνεται. Κριτική σκέψη και δημιουργική αμφισβήτηση, βιωματική μάθηση και επινοητικότητα. Εργασία σε ομάδα. Συνεργατική μάθηση. Δουλειά ακόμα και στις εξετάσεις με την οθόνη. Δουλειά στην τοπική κοινωνία. Μαθήματα με βαθμούς και μαθήματα χωρίς βαθμούς, με σύνθημα «η τσάντα στο σπίτι». Δεν μπορεί τα πάντα να γίνουν με φροντιστήριο. Η τσάντα στο σπίτι μέσα από μια διαδικασία που δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να παίξει ένα δημιουργικό ρόλο…˝
(Αλέξανδρος Αλαβάνος)
Ο Αριστερός Κρατισμός …
˝…ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας να γίνει εφικτός από την οικογένεια. Σε κάθε οικογένεια γίνεται χαμός. Νομίζει κανείς ότι ο χαμός είναι στο νηπιαγωγείο, όπου ήταν κενές εξήντα χιλιάδες θέσεις. Εντάξει, θα πληρώσουμε το ιδιωτικό νηπιαγωγείο. Και στο δημοτικό, όμως, το ίδιο. Χρειάζεται φροντιστήριο και στο δημοτικό τώρα. Στο γυμνάσιο. Στο λύκειο. Αν δεν μπεις στο πανεπιστήμιο, σε ποιο κέντρο ελευθέρων σπουδών και σε ποια χώρα θα πας. Στο ΑΣΕΠ φροντιστήριο… ˝
(Αλέξανδρος Αλαβάνος)
Μήπως κάτι δεν πάει καλά με την χρηματοδότηση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών σύντροφε;
Αφήσαμε για το τέλος την κατηγορηματική πρωθυπουργική διαβεβαίωση ότι θα πατάξει την παραπαιδεία αδιακρίτως.
˝ … Είμαστε τώρα σε ένα κομβικό σημείο. Είναι η ώρα να προωθήσουμε ένα νέο τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όλοι συμφωνούμε ότι το σημερινό σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων, ενώ πράγματι είναι αντικειμενικό, παρουσιάζει σημαντικές, ουσιαστικές αδυναμίες. Πρώτα από όλα, καθορίζει τη μεταλυκειακή πορεία του μαθητή μέσα στις λίγες ημέρες των εξετάσεων και αυτό πολλές φορές αποδεικνύεται άδικο.
Ακόμα σοβαρότερο είναι το γεγονός ότι αφαίρεσε από το λύκειο τη μορφωτική του αποστολή. Υποβάθμισε την παιδευτική του αυτονομία. Περιόρισε το γενικό, τον ανθρωπιστικό του χαρακτήρα. Τον μετέτρεψε σε ένα είδος εξεταστικού φροντιστηρίου. Την ώρα που ο κόσμος κάνει άλματα στις νέες τεχνολογίες, το ελληνικό λύκειο παραμένει εγκλωβισμένο στην αποστήθιση. Οι μαθητές συνθλίβονται ανάμεσα στο σχολείο, στα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα. Η πίεση που υφίστανται είναι εξοντωτική και ο ελεύθερος χρόνος τους έχει γίνει πολυτέλεια. Επιπλέον, η προσπάθεια για την επιτυχία στις εξετάσεις αναγκάζει την ελληνική οικογένεια να καταβάλλει στην παραπαιδεία δυσβάσταχτα ποσά.
Απέναντι σε όλα αυτά έχουμε προγραμματίσει εδώ και καιρό –το έχω υπογραμμίσει- την ανάγκη να δρομολογήσουμε ουσιαστικό διάλογο με ένα διττό σκοπό. Από τη μια, τη θέσπιση ενός συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και αφετέρου τη δομική αναμόρφωση του λυκείου.
…. Πρώτη προτεραιότητα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι να συμφωνήσουμε σε ένα πλαίσιο αρχών και στόχων. Θέλουμε ένα σύστημα που να ελευθερώνει τα παιδιά από τη μεγάλη πίεση που δέχονται στη διάρκεια του Λυκείου, ένα σύστημα που τους εγγυάται στοιχειώδη ασφάλεια, που απαλλάσσει την ελληνική οικογένεια από τα τεράστια βάρη της παραπαιδείας, που να είναι αξιόπιστο, δίκαιο, αντικειμενικό, που να δίνει ευρύτερες δυνατότητες και περισσότερες ευκαιρίες σε όλους… ˝
(Κ. Καραμανλής )
Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν προσεκτικός στις φροντιστηριακές αναφορές και δεν προκάλεσε. Απεδείχθη μάλιστα πιο σύγχρονος και ρεαλιστής μιλώντας για το voucher…
Μιλώντας στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός του ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι ο διάλογος για το νέο σύστημα ξεκινά απ΄τις αρχές του χρόνου…