Πρότυπα Λύκεια ανά Δήμο

Με αφορμή τις επερχομένες διοικητικές αλλαγές στην αυτοδιοίκηση αλλά και τις σχεδιαζόμενες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις η κοινωνική απαίτηση για τη λειτουργία πρότυπων δημόσιων λυκείων ανά δήμο προβάλλει πλέον επιτακτική και αναγκαία. Η αριστεία στην παιδεία ως πολιτική επιλογή αλλά κυρίως ως κοινωνική απαίτηση ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση είναι ξανά στο προσκήνιο. Η κατάργηση των πρότυπων σχολείων μερικές δεκαετίες πριν ήταν στην πραγματικότητα μια επίθεση ενάντια σε εκείνους που δεν μπορούσαν να επιλέξουν τα ακριβά ιδιωτικά σχολεία. Μια πετυχημένη δημοσία έκφανση παιδείας καταργήθηκε στο όνομα ενός εξισωτικού λαϊκισμού. Αντί των «αντιδραστικών» εξετάσεων επιλογής στα παλαιά πρότυπα σχολεία προκρίθηκε η διαβλητή ενίοτε κλήρωση και αντί της αξιοκρατικής επιλογής των αρίστων εκπαιδευτικών ως διδασκόντων προκρίθηκαν οι ημέτεροι. Παρά την πολιτική ισοπέδωση των ιστορικών προτύπων σχολείων πολλά από αυτά αντιστάθηκαν και διατήρησαν σε ένα βαθμό την εκπαιδευτική τους ποιότητα και παράδοση. Ταυτόχρονα πολλά δημόσια σχολεία στις γειτονιές των μεγαλουπόλεων αλλά και σε πολλές πόλεις της ελληνικής περιφέρειας με παθιασμένους καθηγητές και φωτισμένους εκπαιδευτικούς ηγέτες ξεχώρισαν στην εκπαιδευτική φροντίδα των μαθητών τους. Τα σχολεία αυτά αποτελούν σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες πόλο έλξης πολλών μαθητών οι γονείς των οποίων μετέρχονται κάθε τρόπο για να εγγράψουν τα τέκνα τους σε αυτά. Η κοινωνία αποστρέφεται την ισοπέδωση και δείχνει την επιλογή και την προτίμησή της σε όλους εκείνους που μοχθούν ιδιαιτέρως για το εκπαιδετικό αποτέλεσμα. Οι τοπικές κοινωνίες παντού γνωρίζουν και αναγνωρίζουν ποια δημόσια σχολεία διακρίνονται και σε ποιο βαθμό. Με βάση τα αριθμητικά δεδομένα ότι οι άριστοι μαθητές του ελληνικού σχολείου αποτελούν σήμερα ένα 20% του μαθητικού πληθυσμού μια ρεαλιστική και χρήσιμη πρόταση είναι η λειτουργία προτύπων σχολείων σε κάθε δήμο π.χ. σε κάθε «καλλικρατικό» δήμο στο οποίο λειτουργούν 4 έως 5 λύκεια το ένα μπορεί να μετεξελιχθεί σε πρότυπο και να συγκεντρώνει τους μαθητές που διακρίνονται. Για να προλάβουμε τις ενστάσεις των οπαδών του μορφωτικού εξισωτισμού υπογραμμίζουμε ότι η παιδεία είναι ζήτημα εκπαιδευτικής ωριμότητας και θέλησης. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η δευτεροβάθμια βαθμίδα ξεκινάει για τους μαθητές που προηγούνται εκπαιδευτικά μετά από 6 χρόνια βασικής εκπαίδευσης και για άλλους μετά από 8 χρόνια. Στα βρετανικά σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης η λογοτεχνία διδάσκεται με ομαδοποίηση των μαθητών της ίδιας τάξης ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο βρίσκονται. Με το πρίσμα αυτό αντί να είμαστε ίσοι στη μετριότητα οφείλουμε να δώσουμε ευκαιρίες εξέλιξης σε όσους ξεχωρίζουν και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις να μεγιστοποιήσουν την επιτυχία τους. Η μορφωτική αντίληψη δεν μπορεί πλέον να ομαδοποιεί τους μαθητές με το τυχαίο της αλφαβητικής τους κατάταξης και να προβάλλει τα χαρακτηριστικά της απόλυτης ομοιομορφίας. Η επαναφορά του θεσμού των προτύπων λυκείων και η περιφερειακή του εξάπλωση θα αναζωογονήσει ευεργετικά το ελληνικό σχολείο και θα δώσει περισσότερες ευκαιρίες στα χαρισματικά και ταλαντούχα παιδιά των οικονομικά ασθενέστερων τάξεων.