Ίσως η φράση να ακούγεται λίγο αγχωτική, ωστόσο το κείμενο που ακολουθεί έχει σκοπό να επισημάνει στον υποψήφιο μερικά βασικά στοιχεία του μαθήματος τα οποία θα πρέπει να συμπεριλάβει στην τελική προετοιμασία του λίγο πριν τις εξετάσεις. Απευθύνεται κυρίως στους μαθητές εκείνους που κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς δεν έδειξαν την απαραίτητη προσοχή και συνέπεια στη σταδιακή κατανόηση, αφομοίωση και συνδυασμό των βασικών σημείων της διδακτέας ύλης, κυρίως γιατί θεώρησαν ότι η Βιολογία είναι το εύκολο μάθημα με το οποίο θα είχαν ή θα εύρισκαν τον χρόνο να ασχοληθούν αργότερα.
Και είναι αλήθεια ότι πρόκειται για ένα ενδιαφέρον και σχετικά εύκολο μάθημα, ποσοτικά και ποιοτικά, τουλάχιστον αν συγκριθεί με τα υπόλοιπα μαθήματα των επιμέρους κατευθύνσεων, που μπορεί να γίνει δύσκολο τελικά αν ξεκινήσεις να ασχολείσαι μαζί του λίγο πριν τις εξετάσεις. Θα πρέπει δε να επισημάνω ότι για την πλειοψηφία των υποψηφίων, ακόμη και αυτών που αντιμετώπισαν το μάθημα με την πρέπουσα σοβαρότητα και εργάστηκαν μεθοδικά καθόλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, υπάρχουν κατά τη γνώμη μου δύο hot spots του μαθήματος που δυσκολεύουν τους υποψηφίους και που είναι
-Ο εγκλωβισμός των υποψηφίων στην επιφανειακή και παπαγαλιστική προσέγγιση της ύλης και η αδιαφορία και πολλές φορές άρνηση κατανόησης ουσιαστικών βιολογικών ζητημάτων με αποτέλεσμα την αδυναμία επίλυσης ανάλογων θεμάτων των εξετάσεων που απαιτούν μια ελάχιστη κριτική επεξεργασία. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η ανάδειξη των κριτικών και συνδυαστικών ικανοτήτων των υποψηφίων απουσιάζει θορυβωδώς από τις εξετάσεις αυτές και όχι μόνο από το μάθημα της Βιολογίας.
-Η καλλιέργεια του μύθου των ασκήσεων Οικολογίας που γεμίζουν άγχος και τρομάζουν τους μαθητές, ιδιαίτερα αυτούς της Θεωρητικής Κατεύθυνσης, λόγω κάποιων αναγκαίων μαθηματικών πράξεων για την επίλυση τους, αδίκως βέβαια γιατί όλα αυτά τα χρόνια των εξετάσεων η μοναδική πράξη που υπήρξε στις υποτιθέμενες ασκήσεις (που είναι κατά 90% θεωρία) ήταν μια αστεία αφαίρεση.
Σύμφωνα με τα παραπάνω αλλά και επειδή η ύλη του σχολικού βιβλίου θα είναι σίγουρα η πηγή των θεμάτων των εξετάσεων και η προηγούμενη εμπειρία έχει αποδείξει ότι τα θέματα αφορούν στη συντριπτική τους πλειοψηφία συγκεκριμένα κομμάτια του βιβλίου για τα οποία δεν απαιτείται κριτική ή συνδυαστική σκέψη, ο υποψήφιος θα πρέπει να κατανείμει τον χρόνο του δίνοντας το μεγαλύτερο βάρος της προετοιμασίας του στην όσο το δυνατόν καλύτερη εκμάθηση και απομνημόνευση της ύλης του σχολικού βιβλίου.
Στη συνέχεια ο υποψήφιος θα πρέπει να αφιερώσει μικρό μέρος του χρόνου του στην επιβεβαίωση των ουσιαστικών του γνώσεων και της κριτικής του σκέψης σε κρίσιμα ζητήματα της ύλης όπως για παράδειγμα
- Η αναλυτική διαδικασία της ανοσοβιολογικής απόκρισης
- Οι διαδικασίες της φωτοσύνθεσης και της κυτταρικής αναπνοής
- Η σημασία της ροής της ενέργειας και των βιογεωχημικών κύκλων
- Ευτροφισμός και βιοσυσσώρευση
Τέλος ο υποψήφιος θα πρέπει να αφιερώσει ένα ακόμη μικρό μέρος του χρόνου του στην επανάληψη κάποιων θεωριοασκήσεων (4ο ζήτημα εξετάσεων) χαρακτηριστικών για κάθε επιμέρους ενότητα του βιβλίου όπως
- Διαγράμματα ανοσοβιολογικής απόκρισης
- Πλέγματα και πυραμίδες από τη ροή της ενέργειας
- Παραγωγικότητα
- Κύκλος αζώτου
- Ευτροφισμός και βιοσυσώρευση
Εδώ θα ήθελα να θυμίσω στους υποψήφιους ότι από το 2004 έως και το 2008 το 4ο ζήτημα των εξετάσεων αφορά το κεφάλαιο της Οικολογίας.
Στις επόμενες ώρες ο υποψήφιος μπορεί με θετική σκέψη και ελάχιστο άγχος να κρίνει και να αξιολογήσει τις παραπάνω σκέψεις και προτάσεις και να δημιουργήσει ένα μικρό χρονικό σχεδιάγραμμα με βάση το οποίο να οργανώσει την τελική επανάληψη της ύλης του.
..την τελευταία στιγμή λοιπόν, μια φράση που
-για πολλούς προσδιορίζει αμείλικτα τον έσχατο χρόνο (Ήγγικεν η ώρα)
-για άλλους μπορεί να ανατρέψει (κάλλιο αργά παρά ποτέ) κάθε δεδομένη κατάσταση
-πολλοί γονείς άθελα τους θα τη χρησιμοποιήσουν ειρωνικά αυτές τις μέρες
-για πολλούς παραπέμπει στο final countdown του Roky Balboa.
Για τον υποψήφιο δεν θα πρέπει να είναι τίποτε άλλο παρά το τελευταίο στάδιο μιας ολοκλήρωσης που πρέπει να έχει το ανάλογο αποτέλεσμα που δεν είναι άλλο από το τυχαίο ή μοιραίο πέρασμα του στη μαγεία του πρώτου σταδίου μιας άλλης διάστασης ζωής που εύχομαι να είναι πιο δημιουργική.
Βασίλης Ζευγώλης
Υ.Γ. Ο Βασίλης Ζευγώλης είναι ο σπουδαίος συνεργάτης του ιστολογίου στο μάθημα της Βιολογίας.