Στο θεσμικό χάος της ελληνικής παιδείας και στην απεραντοσύνη των γενικοτήτων της δημόσιας διαβούλευσης ας επικεντρωθούμε σε απλά και αλληλένδετα ζητούμενα της εκπαιδευτικής πρότασης που έχει άμεση ανάγκη η κοινωνία.
Η ταλαιπωρημένη έννοια της αξιολόγησης μπορεί να γνώρισε την νομοθετική καθιέρωση όχι μόνο ως προς την επάρκεια των διδασκόντων αλλά και στη συνολική απόδοση της σχολικής μονάδας, αδυνατεί όμως δεκαετίες τώρα να γίνει πράξη.
Οι παρωχημένες αντιλήψεις κομματικοποιημένων συντεχνιών οι οποίες με φοβικά σύνδρομα έχουν δαιμονοποιήσει την αξιολόγηση κυριαρχούν και αναπαράγουν ένα βαθύτατα αντιδραστικό αίτημα. Οι συντεχνίες όμως που αρνούνται την αξιολόγηση βρίσκονται σε απόλυτη δυσαρμονία με τις πεποιθήσεις αλλά και τις ανάγκες επαγγελματικής αξιοπρέπειας χιλιάδων άξιων και ικανών εκπαιδευτικών οι οποίοι επιθυμούν να κριθούν και να προκριθούν με βάση το έργο τους και όχι την κομματική υπακοή και τις ποσοστώσεις κυβερνητικών και αντιπολιτευομένων στις νευραλγικές θέσεις της σχολικής διοίκησης.
Η πολυθρύλητη αυτονομία του Λυκείου, το ανοιχτό σχολείο του μέλλοντος, δε χωράει αναμφίβολα στο συγκεκριμένο συγκεντρωτικό πλαίσιο που είναι ασφυκτικό και αφαιρεί από τη σχολική μονάδα και τους εκπαιδευτικούς την αναγκαία αυτενέργεια. Η αξιολόγηση όμως που αποτελεί κατ’ ουσίαν την αναγκαία κοινωνική λογοδοσία του σχολείου αποτελεί τη βασικότερη προϋπόθεση στην εκπαιδευτική αυτονομία του Λυκείου και θα οδηγήσει στην απελευθέρωση των υπαρκτών δυνάμεων που μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανανέωση της σχολικής ζωής.
Αν ονειρευόμαστε ένα αποτελεσματικό σχολείο που να κερδίζει το σεβασμό και την εκτίμηση των μαθητών του και να παρέχει ένα ουσιαστικό τίτλο σπουδών πρέπει να συνομολογήσουμε ότι χρειαζόμαστε ένα αυστηρό και απαιτητικό σχολείο όχι στις διαπροσωπικές σχέσεις των καθηγητών του και των μαθητών του αλλά στην προσήλωση του στον εκπαιδευτικό στόχο. Η κακώς εννοούμενη επιείκεια που επικρατεί σήμερα υπονομεύει τις σπουδές των νέων και αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από το γεγονός ότι από το 1999 και εντεθέν που άνοιξαν διάπλατα οι πόρτες της τριτοβάθμιας οι μισοί απ’ όσους πέτυχαν δεν πήραν ποτέ πτυχία και οι άλλοι μισοί αποφοιτούν με μέσο όρο σπουδών που πλησιάζει τα οκτώ (!) χρόνια.
Το μεγάλο στοίχημα του πολιτικού συστήματος σήμερα δεν είναι η αναπόφευκτη γενικόλογη σύγκλιση σε εκπαιδευτικούς στόχους αλλά η άμεση θέσπιση της δίκαιης αξιολόγησης ως μέσο ανάτασης του Λυκείου και πρωταρχική προϋπόθεση της αυτονομίας του. Οι τελευταίες διαβουλεύσεις σε forum και επιτροπές, οι συγκριτικές μελέτες του Π.Ι. και τα κείμενα διακεκριμένων πανεπιστημιακών δασκάλων απαντούν στο ερώτημα της ανανέωσης με την επιδίωξη της αριστείας η οποία δεν αναιρεί την υποχρέωση της πολιτείας να δίνει ίσες ευκαιρίες σε κάθε πολίτη. Η άμεση διερεύνηση, αποτύπωση και δημόσια συναινετική πρόταση για την αξιολόγηση και το νέο αυτόνομο Λύκειο με διαδικασίες κύρους και κοινωνικής αποδοχής θα δώσει μια διαφορετική προοπτική στους νέους ανθρώπους κυρίως όμως θα μας βγάλει από την υποκρισία δεκαετιών.