O Mark Bray είναι καθηγητής στο τμήμα της Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Hong Kong και βασικός συνεργάτης του Διεθνούς Ινστιτούτου Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού της UNESCO, με ειδίκευση στις όψεις της Shadow education ή αν θέλετε της φροντιστηριακής παράλληλης βοήθειας η οποία ανθεί σ’όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.
Στο βιβλίο του “The Shadow Education System” (1999) μας δίνει συναρπαστικές ιστορικές πηγές για το φαινόμενο. Την ίδια χρονιά της έκδοσης του βιβλίου από την UNESCO το εθνικό παιδαγωγικό ερευνητικό μας ινστιτούτο με το γραφείο της ορολογίας του προσπαθούσε να μεταφράσει στην αγγλική γλώσσα την έννοια της “παραπαιδείας” “ένα καθαρά ελληνικό παραεκπαιδευτικό φαινόμενο”!
Με την ελπίδα οι μεταφραστές να έχουν αποκτήσει επιτέλους πρόσβαση στο διαδίκτυο, να πρόσθεσαν στα “αγαπημένα” διεθνείς εκπαιδευτικούς οργανισμούς όπως το www.unesco.org/iiep και χωρίς να έχω την απαίτηση να αυτομαστιγωθούν για την ιδεολογική τους εθελοτυφλία, γιατί η αλήθεια απαιτεί θάρρος, τους μεταφέρουμε σήμερα στη μακρινή Καμπότζη.
Ο Mark Bray παραθέτει μια αξιόλογη πηγή του φαινομένου με τίτλο: Same Class, Same Teacher.
“Η σχολική χρονιά στην Phnom Penh την πρωτεύουσα της Cambodia φθάνει στο τέλος της. Ένας μαθητής της τελευταίας τάξης χτυπά μ’ένα σωλήνα μια ανασταλμένη πλήμνη που εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό μ’ένα κουδούνι στις άλλες χώρες. Όμως οι μαθητές της τελευταίας τάξης αφήνουν τα θρανία τους μόνο για ένα σύντομο διάλλειμα. Η δημόσια εκπαίδευση έχει μόλις τελειώσει και η ιδιωτική αρχίζει…
Πολλοί δάσκαλοι στη Καμπότζη συμπληρώνουν τους πενιχρούς επίσημους μισθούς τους κάνοντας συμπληρωματική παράδοση μαθημάτων σε μικρές ομάδες των ίδιων των “πρωινών” μαθητών τους! Οι μαθητές προκαταβάλλουν μια καθημερινή άμεση αμοιβή στο δάσκαλο πριν από την έναρξη του μαθήματος! “Δε μας αρέσει το σύστημα” παραπονιέται ένας γονιός, “αλλά δεν έχουμε καμιά δύναμη να το αλλάξουμε”. Οι γονείς ξέρουν καλά ότι πολλοί δάσκαλοι παραλείπουν σκόπιμα την κάλυψη μερικών μερών του προγράμματος σπουδών κατά την διάρκεια της σχολικής μέρας προκειμένου να εξασφαλισθεί μια αγορά για την συμπληρωματική παράδοση μαθημάτων. Οι δάσκαλοι πολλές φορές φθάνουν στο σημείο να βάζουν χαμηλούς βαθμούς απόρριψης για να επαυξήσουν την πελατεία τους. Με το κίνδυνο να κληθούν να επαναλάβουν την τάξη οι γονείς πληρώνουν όσο-όσο για συμπληρωματικά μαθήματα. Επειδή μάλιστα οι περισσότεροι γονείς δεν έχουν άλλες επιλογές έχουν αποδεχθεί αυτές τις ανεπίτρεπτες πρακτικές ως κανονικό γνώρισμα της σχολικής ζωής! Οι ανώτεροι κυβερνητικοί υπάλληλοι ανησυχούν για το σύστημα αλλά αποδεικνύονται ανίκανοι να το αλλάξουν”
Αυτά συμβαίνουν στην μακρινή Πνομ –Πενχ που είχε έρθει και στην εγχώρια πολιτική ατζέντα των πανεπιστημιακών συνελεύσεων της εποχής όταν οι Ερυθροί Χμερ του Πολ Ποτ το 1975 σε μια προσπάθεια επιστροφής στην αγροτική οικονομία προχώρησαν στην εκκαθάριση των μορφωμένων, σκοτώνοντας ακόμα και όποιον φορούσε γυαλιά…
Σήμερα το φροντιστηριακό φαινόμενο στη χώρα έχει εισέλθει στη φάση της καθιέρωσης και της νομιμοποίησης με την δημιουργία χιλιάδων ινστιτούτων πρόσθετης απογευματινής στήριξης για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Η δυτικότροπη ανάπτυξη και τα διψήφια ποσοστά στην οικονομία επέβαλαν νέους νόμους στην καταπολέμηση της εκπαιδευτικής διαφθοράς των παράνομων μαθημάτων χωρίς να περιορίσουν αισθητά το φαινόμενο.
Με δεδομένη τη παγκοσμιότητα του φροντιστηρίου μήπως έχει ωριμάσει η ιδέα ενός διεθνούς φόρουμ με την ευθύνη του ερευνητικού μας ινστιτούτου που πρέπει να δει κατάματα την εκπαιδευτική μας πραγματικότητα. Ο Mark Bray τον οποίο η φροντιστηριακή κοινότητα κάλεσε στη χώρα μας στην παρουσίαση του βιβλίου “Η Ανατροπή του Ελληνικού Μύθου” μαζί με Γάλλους, Γερμανούς, Πορτογάλους, Κυπρίους και Τούρκους Φροντιστές διατυπώνει αξιοσημείωτες παρατηρήσεις από τη διεθνή εμπειρία για την δημιουργική συνύρπαξη του πρωινού σχολείου και του απογευματινού φροντιστηρίου. Μήπως αυτές ενδιαφέρουν τους σχεδιαστές της εκπαιδευτικής μας πολιτικής;