Προσφιλές θέμα και διαχρονικός πειρασμός το εξεταστικό σύστημα. Η νεοελληνική εκπαίδευση μετήλθε πολλών αλλαγών και τροποποιήσεων, καθώς όλες οι φιλόδοξες “μεταρρυθμίσεις” εξαντλούσαν τη δυναμική τους στο μαγικό συνδυασμό μαθημάτων και σχολών, που θα εξουδετέρωνε παθογένειες και δυσλειτουργίες της δευτεροβάθμιας.
Η απουσία όμως μιας σταθερής στρατηγικής στο Λύκειο αλλά και στις χαμηλότερες βαθμίδες, οδηγεί σε γραφικές παλινδρομήσεις που υπογραμμίζουν την μεσογειακή μας ασυνέπεια. Σταχυολογώ ενδεικτικά παραδείγματα:
Επαναφορά των εξετάσεων στη Β’ Λυκείου, τις οποίες λίγα χρόνια πριν η παρούσα κυβέρνηση κατήργησε ∙ πολλαπλό βιβλίο στο Λύκειο, το οποίο στο πρόσφατο παρελθόν η κυβέρνηση που το εισήγαγε το κατήργησε ως ασύμβατο μάλιστα με τις απαιτήσεις των εξετάσεων ∙ προσομοίωση εξετάσεων από το δημόσιο σχολείο, που κάποτε απαγορεύθηκαν από τον πέτρινο προοδευτισμό με πράξη νομοθετικού περιεχομένου για τα φροντιστήρια ∙ εκπαιδευτικές καινοτομίες που εξαγγέλθηκαν, προετοιμάσθηκαν με υπέρογκες δαπάνες και ουδέποτε εφαρμόσθηκαν, όπως το test δεξιοτήτων ∙ έμφαση στη γενική παιδεία με πανελλαδικές σε 14 μαθήματα που ύστερα έγιναν 9 και λίγο αργότερα 6, με την πιθανότητα πριν περάσει μια δεκαετία να επανέλθουμε στα 4 μαθήματα των δεσμών.
Η πρόταση Βερέμη, που πριν από λίγες μέρες είδε το φως της δημοσιότητας, κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και ταυτίζεται σε πολλά σημεία με τις απόψεις των εκπαιδευτικών φροντιστών για το εξεταστικό που κατατέθησαν στο δημόσιο διάλογο ένα χρόνο πριν.
Το εκκρεμές της εκπαιδευτικής μας ταλάντωσης θα συνεχίσει την ατέρμονη παλινδρόμησή του, αν δεν απαλλαγούμε άμεσα από φόβους και ιδεοληψίες. Το φόβο των εξετάσεων, διαγνωστικών και κατατακτήριων, και την ιδεοληπτική αντίδραση σε καινοτομίες σύνδεσης του σχολείου με την κοινωνία.
Χρειαζόμαστε, πριν από την οριστική και σε βάθος χρόνου διευθέτηση του εξεταστικού ανεκδότου, ένα Λύκειο ισχυρό στη συνείδηση των μαθητών και των γονέων. Ένα καλό σχολείο γενικής παιδείας προσηλωμένο στον εκπαιδευτικό του στόχο χωρίς την κακώς εννοούμενη επιείκεια που το καταδυναστεύει σήμερα. Όσοι παροικούμε την Ιερουσαλήμ της εκπαίδευσης δεν έχουμε την αίσθηση ότι η κατάργηση των εξετάσεων της Β’ Λυκείου βελτίωσε την κατάσταση ∙ μάλλον το αντίθετο συνέβη.
Με αυτήν ακριβώς την οπτική ας κρατήσουμε πρώτα – πρώτα τις εξαιρετικές προτάσεις αναβάθμισης του Λυκείου με διαθεματικά σχέδια δράσης, με ουσιαστική και αντικειμενική αξιολόγηση των μαθητών αλλά και του εκπαιδευτικού έργου, με νέα αναλυτικά προγράμματα και με το πολλαπλό βιβλίο που εξασφαλίζει την πολλαπλή πρόσβαση στη γνώση. Οι εικονικές “λευκές” εξετάσεις, αλλά και το παράλληλο απογευματινό φροντιστηριακό μάθημα που εισηγείται η επιτροπή, αναδεικνύουν πτυχές της εκπαίδευσης που στο παρελθόν δαιμονοποιήθηκαν αρκούντως. Η ιστορική σύγκλιση της δημόσιας και της ιδιωτικής παιδείας πλησιάζει και η πολιτεία οφείλει να θέσει το πλαίσιο της δημιουργικής συνύρπαξης.
Οι καινότομες για μας, αλλά απολύτως αναγκαίες στο νέο παγκόσμιο περιβάλλον, προτάσεις για προσομοίωση εργασίας, για επαγγελματικό προσανατολισμό, για την πληροφορική και τις ξένες γλώσσες απαιτούν θαρρετά βήματα, ευρύτερες συναινέσεις και πολιτική τόλμη.
Ο λαϊκισμός των απανταχού εκπροσώπων της αντίστασης σε κάθε αλλαγή στη δημόσια εκπαίδευση απομονώνει το σχολείο από την κοινωνία και με δεδομένη την λογική της κρατικής χρηματοδότησης λειτουργεί σε βάρος των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων εν ονόματι των οποίων η παιδεία μας είναι “δωρεάν”.
Πριν φθάσουμε σ’ ένα “νέο” εξεταστικό πλαίσιο, η κοινωνία απαιτεί να επαναπροσδιορίσουμε την Λυκειακή βαθμίδα και να μη λησμονούμε ότι οι μορφωτικοί της στόχοι αποτελούν το λογικό προαπαιτούμενο για την συνέχιση των σπουδών.
Δημοσιεύθηκε στις 2/02/2008 στον Κόσμο του Επενδυτή