Αρχαία για Διαβασμένους

Στο Γνωστό εξετάστηκαν οι ενότητες 5 & 6 των Ηθικών Νικομαχείων του Αριστοτέλη. Τα θέματα απευθύνονταν σε μαθητές που διάβαζαν μεθοδικά και συστηματικά όλο τον χρόνο παραβλέποντας τα SOS συνυπολογίζοντας ωστόσο τις ενότητες που δεν είχαν εξεταστεί πρόσφατα. Στις ερμηνευτικές ερωτήσεις χρειαζόταν ιδιαίτερη κριτική ικανότητα για να μην υπάρξει περίπτωση η πιθανότητα περιττολογίας. Η (Β4) λεξιλογική άσκηση χρειαζόταν εμπειρία και εξάσκηση.
Στο Άγνωστο κείμενο τέθηκε απόσπασμα απ’ τον Θουκυδίδη βιβλίο VII,61. Το συγκεκριμένο χωρίο ήταν απαιτητικό με τις γλωσσικές ιδιοτυπίες του ιστορικού (ξυμμάχων, αιεί). Στη μετάφραση υπήρχαν σημεία που απαιτούσαν ιδιαίτερες γνώσεις λεξιλογίου και σύνταξης. Στις γραμματικές παρατηρήσεις τηρήθηκε το τυπικό των προηγούμενων ετών. Στις συντακτικές παρατηρήσεις οι μαθητές που είχαν ακολουθήσει ένα επιμελημένο πρόγραμμα μελέτης από την Α’ Λυκείου, είχαν έρθει σε επαφή με όλα τα φαινόμενα και τα αντιμετώπισαν ικανοποιητικά. Η παρατήρηση Γ3β απευθυνόταν σε άριστους μαθητές.

Απαιτητική Εξέταση με Γήινα Θέματα

Η αυριανή εξέταση στα Μαθηματικά θα είναι απαιτητική όπως κατά κανόνα συμβαίνει κάθε χρόνο. Στις 10 επισημάνσεις που ακολουθούν δεν φιλοδοξούμε παρά να δώσουμε γνωστές και διδαγμένες σ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου ιδέες αγωνιστικής ετοιμότητας. Μερικοί, ευτυχώς ελάχιστοι, από τους χιλιάδες επισκέπτες μας αυτών των ημερών αφελώς νομίζουν ότι προτείνουμε SOS θέματα. Αν μάλιστα τύχει να συμπέσουμε κάπου με τις εμπνεύσεις των θεματοδοτών, ο ρόλος μας είναι ύποπτος. Αν όχι τότε είμαστε κατακριτέοι γιατί «τίποτα δεν έπεσε». Τα γράφω αυτά γιατί καχύποπτοι συνάδελφοι δίκην εισαγγελέων καραδοκούν να ξιφουλκήσουν σε κάθε ενδεχόμενο. Θέλω ακόμα να τονίσω ότι αν κάποιος μαθητής περιμένει τις ιδέες του ιστολογίου για να γράψει στις εξετάσεις έχει επιλέξει λάθος τρόπο προετοιμασίας. Τα προτεινόμενα είναι θέματα λεπτών αποχρώσεων για εκείνους που έχουν καταθέσει προσπάθεια καθημερινή και πολύχρονη ! Ο συμπαθής βάζελος για παράδειγμα, που με το οργασμικό ποδοσφαιρικό e mail του μάς εγκαλεί για 0 στα 3, είναι ασφαλώς δύσκολο να ικανοποιηθεί παρά μόνο με break στο ΣΕΦ σήμερα ! Ο μαθηματικός Πάνος Παπαναγιώτου όπως κάθε χρόνο ύστερα από διαβουλεύσεις με κορυφαίους συναδέλφους του που διακονούν την παιδεία, όλων των αποχρώσεων του ασπρόμαυρου, μας δίνει 10 σημεία άξια προσοχής για την αγωνιστική ετοιμότητα όλων …

Αναζητώντας αυτό που μπορεί να ξεχωρίσει από τα συνηθισμένα στο φετινό διαγώνισμα ας τονίσουμε:

  • Το όριο ολοκλήρωμα με κριτήριο παρεμβολής από την εποχή των Δεσμών,
  • Την σταθερή συνάρτηση με min = max = c και απόκλιση κλειστών άκρων,
  • Την μονοτονία που παραπέμπει σε δύσκολη παράσταση που την «τεμαχίζουμε» για το πρόσημο αποτέλεσμα,
  • Το θεώρημα μεγίστου – ελαχίστου που είναι «ύπουλο» και δεν «φαίνεται»,
  • Την ασύμπτωτη και το εμβαδόν σε υπόθεση για συμπεράσματα μέσα από όρια,
  • Το μιγαδικό για μέγιστο ελάχιστο μέτρο και με παραπομπή σε συνάρτηση και ακρότατο,
  • Το Fermat  πέρα από το γνωστό δίνεται ανισότητα και ζητείται ισότητα,
  • Το ολοκλήρωμα α έως β του |t – x| dt για το πρόσημο του t – x,
  • Τη διαχείριση της αντίστροφης συνάρτησης μέσα από «λήμματα» όταν δεν έχουμε τον τύπο της,
  • Την προσέγγιση θεμάτων κοντά στα «σχόλια» του σχολικού βιβλίου όπως για την ένωση διαστημάτων, χρήση διαφορετικών σταθερών c1, c2 … μεταξύ διαδοχικών ριζών διατήρηση πρόσημου και εφαπτόμενη πάνω ή κάτω από κοίλη ή κυρτή συνάρτηση.

Αυτές οι ιδέες έχουν προκριθεί και είναι ασφαλώς γνωστές και προερχόμενες από την απέραντη και ανεξάντλητη βιβλιογραφία των μαθηματικών ! Επιτυχία σε όλους και ψυχολογική ετοιμότητα για μια απαιτητική εξέταση με γήινα θέματα !

Θείε Αλβέρτε Συχώρα μας

Φίλε Γιώργο, θα ήθελα να κάνω δυο παρατηρήσεις. Α) Στο 3ο θέμα με την ράβδο πουθενά δεν αναφέρει ότι αρχικά η ράβδος ειναι ακίνητη όταν ζητά την ω στην οριζόντια θέση. Άρα με ποιο δικαίωμα θέτουμε Κ=0 ;
Μάλιστα χωρίς να σταλεί καμμία διευκρίνηση στους μαθητές έστειλαν σε εξεταστές προφορικών πρόταση να δεχτούν λύση με αρχική ταχύτητα (ποια άραγε;) προσπαθώντας προφανώς να τα μπαλώσουν στο γόνατο.
Φυσικά η ράβδος κάνει ανακύκλωση με την F΄ αλλά δεν το είδαν οπότε μάλλον πάμε για άπειρες ταχύτητες (θείε Αλβέρτε συχώρα μας)
Β) Το θέμα Β3 με την ανάλυση της κίνησης σε ποιο κεφάλαιο της ύλης ανήκει; Έχουν δικαίωμα να “βάζουν” ότι τους κατέβει.
Καταλαβαίνω ότι δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατική διαδικασία επιλογής θεμάτων αλλά μήπως πρέπει να υπάρξουν κάποιες σοβαρές διαδικασίες επιλογής ειδημόνων ;
Μιχάλης Δημητρακόπουλος
Αγαπητέ φίλε Γιώργο, η χαμηλή ποιότητα των ενδοσχολικών αξιολογήσεων μας κάνει να φαντάζουμε στα μάτια των μαθητών μας ως εξωγήινοι κάθε φορά που διδάσκουμε μια άσκηση φυσικής που περιέχει λίγη γεωμετρία ή έστω και την επίλυση τριωνύμου. Τι θα γίνει με την γενιά που αγνοεί την Α.Δ.Ο και διδάχθηκε το πιο κακογραμμένο και επιστημονικά λανθασμένο κείμενο που έχει γραφτεί ποτέ για την θερμότητά ;
Γιάννης Τζαγκαράκης

Το Φιλολογικό μας Επιτελείο Προτείνει

Οι φιλόλογοι των φροντιστηρίων μας Μαρία Κανιάρη, Ματίνα Μισιάκα, Χριστίνα Ζωγράφου και Ρόη Φλωροπούλου επισημαίνουν για το αυριανό διαγώνισμα των Αρχαίων Ελληνικών. Οι επισημάνσεις αυτές είναι αυτονόητο ότι αποτελούν γενικές οδηγίες προς διαβασμένους και ουχί παράγωγα του «SOS» για όσους δεν έχουν εργαστεί στη διάρκεια της χρονιάς με σύστημα και μέθοδο.

Το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών είναι κατά 60% θεωρητικό και κατά 40% πρακτικό. Για το ποσοστό του 60% που αφορά στο διδαγμένο κείμενο, υπογραμμίζουμε πως ο βαθμός της επιτυχίας έγκειται κυρίως στο πόσο συγκροτημένη, συστηματική και μεθοδική υπήρξε η μελέτη του κάθε υποψηφίου στη διάρκεια όλου του σχολικού έτους.

Σε ό,τι αφορά το υπόλοιπο ποσοστό, του 40%, που αντιστοιχεί στο αδίδακτο κείμενο, εκτιμούμε πως η επιτυχία είναι συνάρτηση αρκετών παραγόντων και μεταξύ αυτών, πρωτίστως της αφομοίωσης γραμματικό – συντακτικών φαινομένων που διδάσκεται ο μαθητής από την πρώτη τάξη του γυμνασίου αλλά και της γλωσσικής αντίληψης που έχει αναπτύξει και στα δώδεκα χρόνια της φοίτησής του στο σχολείο. Το αδίδακτο κείμενο που καλούνται να επεξεργαστούν οι μαθητές αποτελεί απόσπασμα από πεζό κείμενο αρχαίου Έλληνα συγγραφέα στην αττική διάλεκτο.

 

Α. Οδηγίες για τη Μετάφραση

Διαβάζουμε τον τίτλο του έργου και τον συγγραφέα. Το κείμενο μπορεί να είναι φιλοσοφικό (κυρίως Πλάτωνας) ή δικανικό (Λυσίας, Ισοκράτης, Δημοσθένης, Αντιφώντας, Ανδοκίδης, Ισαίος, Αισχίνης, Λυκούργος, Υπερείδης) ή ιστορικό (Θουκυδίδης, Ξενοφώντας). Στα δικανικά έργα υπερισχύουν η αιτία (με τη μορφή αιτιολογικών προτάσεων, μετοχών κτλ.) και η εναντίωση (εναντιωματικές μετοχές), στα ιστορικά έργα υπερισχύουν ο χρόνος (χρονικές προτάσεις) και η αιτία. Ακολουθεί η ανάγνωση του κειμένου. Το διαβάζουμε όσες φορές χρειαστεί προσπαθώντας να καταλάβουμε το γενικό νόημα. Εντοπίζουμε τα ρήματα και τοποθετούμε σε παρενθέσεις τις δευτερεύουσες προτάσεις. Για τον χωρισμό των προτάσεων λαμβάνουμε υπόψη: α) τους συνδέσμους που εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις β) αυτούς που συνδέουν όμοιες προτάσεις και γ) τα κόμματα, παρακολουθώντας πάντα το νόημα. Ξεκινάμε τη σύνταξη από την κύρια πρόταση. Η ακολουθία των συντακτικών όρων είναι ρήμα – υποκείμενο – αντικείμενο ή κατηγορούμενο. Μετά τη σύνταξη του ρήματος εντοπίζουμε απαρέμφατα και μετοχές και τα συντάσσουμε με την ίδια διαδικασία όπως τα ρήματα.

Στη μετάφραση ιδανική θεωρείται η πιστή απόδοση λέξεων. Αποκλίσεις από τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες γίνονται δεκτές όταν επιτρέπουν την απόδοση καλύτερου νοήματος.

Β. Τι προσέχουμε στις Γραμματικές και Συντακτικές Παρατηρήσεις

Ανάγνωση της εκφώνησης των γραμματικών παρατηρήσεων

Το συνηθέστερο λάθος είναι να γράφουν οι μαθητές τύπους διαφορετικούς από αυτούς που ζητούνται (ελέγχουμε γένος, πτώση, αριθμό, πρόσωπο, έγκλιση, χρόνο, φωνή)

Τόνοι και πνεύματα! Χάνονται πολύτιμα μόρια!

Ολοκληρωμένες απαντήσεις. Στο συντακτικό ρόλο των λέξεων δηλώνουμε την εξάρτηση.

Παρατηρώντας στατιστικά τα θέματα της τελευταίας δεκαετίας, η διαπίστωση είναι πως ιδιαίτερη προτίμηση υπάρχει:

–   στα ουσιαστικά της γ’ κλίσεως

–   στα επίθετα της γ’ κλίσεως (π.χ. ευδαίμων, αληθής, πας) και τα ανώμαλα: μέγας, πολύς, πρᾶος, σῶς, φροῦδος

–   σε ορισμένα ανώμαλα ουσιαστικά (π.χ. πρεσβευτής, γυνή, υιός, κ.α.π.)

–   στα παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων που παρουσιάζουν κάποιες ιδιαιτερότητες

–   στις αντωνυμίες (προσωπικές, δεικτικές, αόριστες, αναφορικές)

–   στον Αόριστο β΄ (κάθε τύπου)

–   στα συνηρημένα ρήματα

–   στα ρ. τίθημι, δίδωμι, ίστημι, ίημι, δύναμαι, επίσταμαι, φημί, οίδα, είμι, ειμί)

–   στην κλίση μέσων Παρακειμένων (π.χ. γέγραμμαι κ.ο.κ.)

–   στον πλήρη σχολιασμό  δευτερευουσών προτάσεων (είδος, εισαγωγή, εκφορά, χρήση)

–   στην μετατροπή από ευθύ σε πλάγιο λόγο και το αντίστροφο

–   στην ανάλυση μετοχών σε ισοδύναμες προτάσεις

–   στην αναγνώριση υποθετικών λόγων και στη μετατροπή τους σε άλλα είδη.

Επίσης, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΕΘΕΙ ΘΕΜΑΤΑ, σχετικά με:

–   τα αριθμητικά/το δυικό αριθμό

–   τη σύμπτυξη προτάσεων σε μετοχές ή απαρέμφατα

–   την ανάλυση ρηματικών επιθέτων

–   την αναφορική έλξη

–   τη μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική και το αντίστροφο

Ο καλύτερος σύμβουλος είναι η ψυχραιμία και η συγκέντρωση στο γραπτό και η πίστη πως, όποιος προετοιμάστηκε σωστά, μπορεί να ανταποκριθεί πλήρως στις απαιτήσεις του μαθήματος αλλά όποιος αισθάνεται ανασφαλής πρέπει να εκμεταλλευτεί πλήρως κάθε μόριο του γνωστικού οπλισμού που διαθέτει.

Μια τελική ανασκόπηση και για το Γνωστό

  • Οι φήμες θεωρούν επικρατέστερα για την αυριανή εξέταση των αρχαίων ελληνικών στο Γνωστό τον Πρωταγόρα  και τα Πολιτικά.
  • Καλό θα είναι να μην αρκεστείτε στις  φημολογίες αλλά να διαβάσετε εξίσου καλά κάθε σημείο της θεωρίας.
  • Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην επανάληψη της εισαγωγής και της μετάφρασης που εξασφαλίζουν μόρια! Βέβαια, δεν χρήσιμο είναι να επαναληφθούν όλα τα σχόλια , κυρίως του σχολικού βιβλίου, αλλά και οι ερωτήσεις που συμπεριλαμβάνονται σ΄αυτό.
  • Και αύριο η μεγάλη μέρα……
  • Παίρνοντας  τα θέματα στα χέρια μας παραμένουμε ψύχραιμοι και διαβάζουμε τις εκφωνήσεις τουλάχιστον δύο φορές.
  • Στις ερμηνευτικές ερωτήσεις απαντάμε εμπεριστατωμένα και τεκμηριωμένα.
  • Στην ερώτηση της εισαγωγής εστιάζουμε στο σωστό απόσπασμα.
  • Στις λεξιλογικές ασκήσεις: αν ζητηθούν παράγωγα-ομόρριζα αποφεύγουμε τα ρήματα και τις μετοχές. Καλό είναι να μην χρησιμοποιούμε περίεργες και εξεζητημένες λέξεις!
  • Τέλος, είμαστε συγκεντρωμένοι και έχουμε πίστη στις δυνάμεις μας!

Ευχόμαστε σε όλους τους μαθητές που αγωνίστηκαν στη διάρκεια του σχολικού έτους ΕΠΙΤΥΧΙΑ, γιατί οι εξετάσεις διαβαθμίζουν και ανταμείβουν την προσπάθεια !

Τα Καλύτερα Ever Προκαλούν τη Χειρότερη Κρίση

Αυτό που πρέπει να δούμε είναι ότι ήταν τα καλύτερα θέματα ever που μπήκαν στην Φυσική ! Η συγκεκριμένη αστοχία στο Γ4 δεν ακυρώνει με τίποτα την ποιότητα τους. Έτσι πρέπει να είναι πάντα τα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων. Οφείλουμε να πούμε ανοιχτά στους μαθητές μας ότι , αν θέλουν να να αριστεύουν στην εξέταση στην Φυσική , οι γνώσεις τους θα πρέπει να ξεπερνούν κατά πολύ το επίπεδο των “αντικαταστάσεων” σε τύπους. Συγχαρητήρια στα μέλη της επιτροπής θεμάτων γιατί με έκανε να νοιώσω υπερήφανος που είμαι καθηγητής Φυσικής.. Εύχομαι οι αντιδράσεις από κάποιους κύκλους, που θέλουν μόνιμα να χαιδεύουν τα αυτιά των μαθητών και των γονέων τους, να μην αποθαρρύνουν τις μελλοντικές επιτροπές θεματοδότησης. Αν θέλουν αυτοί οι κύκλοι να προσφέρουν καλές υπηρεσίες, ας φροντίσουν κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς να εμπνεύσουν τους μαθητές περισσότερο στην εμβάθυνση και κατανόηση των αρχών της Φυσικής και να τους οδηγούν στις εξετάσεις καλύτερα προετοιμασμένους.

Παναγιώτης Γκούμας
Φυσικός  Φροντιστής