Month: November 2011

Η χώρα παραλύει, η κοινωνική ζωή παγώνει, πτήσεις αναβάλλονται, η έναρξη της συνεδρίασης του χρηματιστηρίου μετατίθεται και οι ναοί γεμίζουν από γονείς που προσεύχονται για τα παιδιά τους. Δεν πρόκειται για σενάριο από ταινία επιστημονικής φαντασίας αλλά γι’ αυτό που ζει η Νότια Κορέα. Και ο λόγος δεν είναι κάποια φυσική καταστροφή. Η αιτία βρίσκεται στις εξετάσεις εισαγωγής για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, τις αντίστοιχες “πανελλήνιες”, που στη χώρα της νοτιανατολικής Ασίας είναι γνωστές ως “csat”. (Ένα εκπληκτικό άρθρο από το www.nooz.gr με αναφορά στο συνέδριο της Βιέννης)
Στη Νότια Κορέα οι εξετάσεις που ανοίγουν στους μαθητές των πόρτες των πανεπιστημίων πραγματοποιούνται τον Νοέμβριο. Περίπου 690.000 μαθητές διαγωνίζονται για τις θέσεις που προσφέρουν τα καλύτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας και μαζί με αυτές ένα εξασφαλισμένο μέλλον στη δημόσια διοίκηση, τη βιομηχανία ή τις νέες τεχνολογίες. Ο ανταγωνισμός είναι σκληρός και οι απαιτήσεις πολύ υψηλές. Στους διαγωνιζόμενους, επομένως, πρέπει να προσφερθούν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες, στο όνομα των οποίων το χρηματιστήριο άνοιξε με μια ώρα καθυστέρηση σήμερα για να αποφευχθούν τυχόν μπλοκαρίσματα, που θα μπορούσαν να καθυστερήσουν την έγκαιρη προσέλευση των μαθητών στα εξεταστικά κέντρα, ενώ περιπολικά ανοίγουν τους δρόμους. Την ώρα των προφορικών, τα αεροδρόμια κλείνουν για να μην ενοχλήσει ο θόρυβος των αεροπλάνων ούτε έναν μαθητή. Οι επιτηρητές στις αίθουσες υπόκεινται σε ορισμένους αυστηρούς κανόνες: απαγορεύεται να βήχουν, να φορούν βαρύ άρωμα, να μασούν τσίχλα και να κάνουν οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή των μαθητών την ώρα των γραπτών εξετάσεων.
Είναι η στιγμή που χιλιάδες γονείς προσεύχονται γονυπετείς στους θεούς τους για να βοηθήσουν τα παιδιά τους στη δύσκολη δοκιμασία που περνούν. Όμως, δεν καταφεύγουν μόνο στις προσευχές αλλά και στα γούρια: το πιρούνι θεωρείται ένα καλό δώρο, επειδή μπορείς να “τσιμπήσεις” τις απαντήσεις, όπως και το χαρτί υγείας, επειδή στα κορεατικά η λέξη είναι σχεδόν ομόηχη με το ρήμα “λύνω”. Αντίθετα, οι μπανάνες θεωρούνται απαγορευτικές, επειδή από τις μπανανόφλουδες γλιστράς. Οι εισαγωγικές εξετάσεις στη Νότια Κορέα είναι ο πιο σημαντικός σταθμός μιας πορείας, που για μια οικογένεια ξεκινάει από την αρχή της μαθητικής ζωής των παιδιών. Χιλιάδες γονείς διαγκωνίζονται για να εξασφαλίσουν μια θέση στα καλύτερα νηπιαγωγεία, έπειτα στα καλύτερα δημοτικά και μετά στα καλύτερα γυμνάσια και λύκεια. Το αποτέλεσμα είναι εμφανές στις διεθνείς αξιολογήσεις του προγράμματος PISA του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης: οι κορεάτες μαθητές εμφανίζουν πολύ καλές επιδόσεις στην ανάγνωση, την κατανόηση κειμένου και τα μαθηματικά, απειλώντας τους φιλανδούς συμμαθητές τους που τα τελευταία χρόνια καταλαμβάνουν την πρώτη θέση. Μόνο που -αντίθετα από το εκπαιδευτικό σύστημα των Σκανδιναβών που βασίζεται στη χαλαρή σχέση μαθητών και καθηγητών, στην ελευθερία των μαθητών να επιλέξουν την διδακτέα ύλη και στην αποφόρτιση από την πολλή δουλειά- στη Νότια Κορέα το εκπαιδευτικό σύστημα απαιτεί πολύ διάβασμα και πολλή πειθαρχία. Σε αυτό το δίπτυχο βασίζονται όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα της νοτιοανατολικής Ασίας. Καθόλου τυχαία, λοιπόν, το φαινόμενο της παραπαιδείας – ή “σκιώδους εκπαίδευσης” όπως είναι γνωστό σε εκείνα τα μέρη του πλανήτη – βρίσκεται σε πλήρη άνθηση. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε διεθνές συνέδριο των καθηγητών φροντιστηρίων που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου στη Βιέννη, πρώτη χώρα στον κόσμο σε αριθμό φροντιστηρίων είναι η Ιαπωνία, δεύτερη οι ΗΠΑ και τρίτη η Νότια Κορέα. Τα φροντιστήρια στα κορεατικά λέγονται “χάγκγονς” και συνήθως λειτουργούν ως αργά το βράδυ. Το 2010, το 74% των μαθητών πήγαιναν σε κάποιο φροντιστήριο μετά το σχολείο. Το μέσο κόστος για κάθε μαθητή ξεπερνά τα 3.000 ευρώ τον χρόνο. Κάπως έτσι, όταν τον περασμένο χρόνο ο υπουργός Παιδείας της Σιγκαπούρης ρωτήθηκε για τις διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο της παραπαιδείας στη χώρα του, μπόρεσε να βρει μια καλή δικαιολογία: «Δεν είμαστε σε τόσο άσχημη κατάσταση όσο η Κορέα». Ακόμη, όμως, και στο πιο σκληρό εκπαιδευτικό σύστημα υπάρχουν όρια. Το εξαντλητικό πρόγραμμα στο οποίο υποβάλλονται οι κορεάτες μαθητές υποχρέωσε την κυβέρνηση της χώρας να δημιουργήσει ομάδες κρατικών υπαλλήλων που κάνουν εφόδους στα “χάγκγονς” με σκοπό να εντοπίσουν τους “παράνομους” μαθητές, που παρά την σχετική απαγόρευση εξακολουθούν να μελετούν μετά τις δέκα το βράδυ. Οι μαθητές που θα αποτύχουν στις σημερινές εισαγωγικές εξετάσεις θα περάσουν, πάντως, άλλον έναν χρόνο ξενυχτώντας στα “χάγκονς”. Και οι λίγες φωνές που ζητούν να χαλαρώσει κάπως το σύστημα πνίγονται από τις διαμαρτυρίες των γονέων, ενός από τους πιο σημαντικούς παράγοντες αυτής της ξέφρενης κούρσας που έχει φτάσει να κλείνει αεροδρόμια και να γεμίζει τις εκκλησίες.