Το Μέλλον της Εκπαίδευσης

Η βαθιά δημοσιονομική κρίση σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο η οποία μεταφράζεται σε μία πρωτοφανή μείωση των δαπανών, επηρεάζει καθοριστικά το παρόν και το μέλλον της εκπαίδευσης και οδηγεί στις μεγαλύτερες κοινωνικές αναταραχές των τελευταίων δεκαετιών. Η μείωση των κρατικών δαπανών, εκτινάσσει αναπόφευκτα τις ιδιωτικές δαπάνες καθώς οι πολίτες της γηραιάς ηπείρου συνειδητοποιούν ότι δεν αποτελούν πλέον το προπύργιο της γνώσης, του πολιτισμού και των επεκτατικών καινοτομιών με αποτέλεσμα να φροντίζουν περισσότερο παρά ποτέ να επενδύσουν στο μέλλον μέσω της ποιοτικής εκπαίδευσης των παιδιών τους. Η φροντιστηριακή έκρηξη σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ευρώπης στέλνει πρωτίστως το μήνυμα της ανεπάρκειας μιας ξεπερασμένης και ομοιόμορφης εκπαίδευσης που δεν μπορεί να εφαρμόζεται πλέον με καθολικό και απαρέγκλιτο τρόπο. Η ισχυρή τάση της υποστηρικτικής εκπαίδευσης καταγράφεται πλέον ακόμα και στις σκανδιναβικές χώρες που βρίσκονται στην κορυφή της παγκόσμιας εκπαιδευτικής κατάταξης. Το πλέον σημαντικό στοιχείο της καταγραφής των προβλημάτων της εκπαίδευσης στην ευρωπαϊκή ένωση είναι η επέκταση των φροντιστηριακών δομών με θεαματικό τρόπο ακόμα και στις χαμηλότερες βαθμίδες που δεν σχετίζονται ούτε με τις εξετάσεις ούτε με την εισαγωγή στην πολυπόθητη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος καταρρέει και οι πολίτες του από ένστικτο και διαίσθηση αντιλαμβάνονται την ανάγκη μιας διαφορετικής επαναπροσέγγισης της γνώσης αλλά και των άλλων αξιών που καθιέρωσαν τον δυτικό πολιτισμό. Ο θεμιτός ανταγωνισμός μετασχηματίστηκε σε μία θεοποίηση του κράτους, οι επιστημονικές καινοτομίες απεκόπησαν από τη γνώση που παράγεται στην αγορά και στις μεγάλες καινοτόμες επιχειρήσεις ενώ το εργασιακό ήθος που οικοδόμησε έναν ουμανιστικό πολιτισμό μετέτρεψε τις υποχρεώσεις του σε απαράβατα εργασιακά κεκτημένα. Η διαφορά δυναμικού, έναντι των άλλων ηπείρων, που για αιώνες διατήρησε σε ζηλευτά ύψη τα επίπεδα ζωής στην Ευρώπη έχει εξαλειφθεί σε σημαντικό βαθμό και η διεθνοποίηση της γνώσης αποβαίνει ωφέλιμη για τις νέες οικονομικές αυτοκρατορίες που αναδύονται στην Ασία και την Λατινική Αμερική. Η αρχιτεκτονική των νέων πολιτικών τις οποίες υπαγορεύει η πτώση των δυτικών οικονομιών δεν έχει προστάγματα νεοφιλελευθερισμού αλλά προκύπτει από την ανάγκη επαναδιατύπωσης των βασικών αξιών πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η αστική δημοκρατία. Η έννοια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην εκπαίδευση είναι σήμερα περισσότερο παρά ποτέ αναγκαία για την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής δημιουργίας με την καθιέρωση ενός φιλικού περιβάλλοντος επιχειρηματικότητας στην παιδεία. Το μέλλον των δυτικών κοινωνιών, που δεν διαθέτουν ούτε ανεξάντλητα ενεργειακά αποθέματα ούτε την απειρία δισεκατομμυρίων εργαζομένων σε άθλιες συνθήκες εκμετάλλευσης, είναι το άνοιγμά τους στην εκπαίδευση που ταχύτατα αναπτύσσεται στην αγορά και ελάχιστα αναπαράγεται από τα κλειστά και συντηρητικά συστήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έχουν επικυριαρχήσει. Η ατομική ιδιοκτησία στη γνώση αποτελεί κοινωνική αρετή και πνευματικό δικαίωμα το οποίο θα πρέπει να αξιολογηθεί ως δημόσια συνεισφορά και δημόσιο κοινωνικό αγαθό. Τα πρόσφατα στοιχεία έγκυρων ερευνών για την ανάπτυξη στην εκπαίδευση αποδεικνύουν ότι η αυξανόμενη ύφεση προκαλεί σημαντικές μεταβολές στην απασχόληση προς όφελος όλων εκείνων των σπουδών και των ειδικοτήτων που παρέχουν υψηλά προσόντα σε μία παγκόσμια αγορά εργασίας. Η ανάγκη της ευρωπαϊκής επιβίωσης επιβάλλει την ελεύθερη αγορά των εκπαιδευτικών υπηρεσιών μέσω της οποίας η κοινωνία θα αποκτά γνώσεις και η πολιτεία θα φροντίζει για την αξιολόγηση και την διαφάνεια στην πιστοποίησή τους. Οι εκπαιδευτικές πολιτικές οφείλουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις οικονομικές ανισότητες και αντί της ομοιόμορφης χρηματοδότησης των πάντων να επιλέξουν την εξατομικευμένη υποστήριξη των ασθενέστερων τάξεων.
Άρθρο στον σημερινό Κόσμο του Επενδυτή