Ο προβληματισμός των ημερών τώρα που κόπασε το ανατολίτικο «παζάρι» των εγγραφών είναι αναπόφευκτος. Οι γονείς και οι κηδεμόνες υπό το κράτος της κατάρρευσης του κοινωνικού συστήματος της μεταπολίτευσης επιζητούν διαρκώς μεγάλες εκπτώσεις και διευκολύνσεις.
Η απαίτηση για μειωμένα δίδακτρα ήταν – και εξακολουθεί να είναι- καθολική και σε μερικές περιπτώσεις έλαβε και τη μορφή της συλλογικής διεκδίκησης. Συνάδελφος Φροντιστής μου περιέγραψε πριν λίγες μέρες τη συζήτηση που είχε με επιτροπή γονέων που επιζητούσε μαζική έκπτωση για όλους τους μαθητές. Ένας άλλος συνάδελφος δέχτηκε την επίθεση μιας απελπισμένης μητέρας η οποία αντέδρασε με σωρεία καταγγελιών περί παρενόχλησης στη διακριτική του απαίτηση για την καταβολή οφειλόμενων διδάκτρων πολλών μηνών.
Ο Φροντιστής καλείται να προσαρμόσει τα δίδακτρα στις μειωμένες, πλέον, δυνατότητες των γονέων. Ταυτόχρονα καλείται, στο πλαίσιο της νομιμότητας, να επαυξήσει τις συμβατικές υποχρεώσεις του προς τους συνεργαζόμενους καθηγητές οι οποίοι προσπορίζουν εισόδημα όχι μόνο από το φροντιστήριο αλλά και από την αθεμίτως ανταγωνιστική προς αυτό «μαύρη ιδιαίτερη» παιδεία της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Μέσα σ’αυτό το αρρωστημένο κλίμα όσοι επιχειρούν στο φως της μέρας δέχονται τεράστιες φορολογικές πιέσεις και αναζητούν εναγωνίως διεξόδους επιβίωσης χωρίς να αναγκασθούν να καταφύγουν σε εκπτώσεις ήθους και ποιότητας.
Οι απαιτούμενες λύσεις της συντεταγμένης απελευθέρωσης των πάντων από τον επικίνδυνο κρατισμό της χρεοκοπίας δεν είναι ασφαλώς υπόθεση των πολιτικών της κεντρικής σκηνής, όλων των αποχρώσεων, οι οποίοι ως σοβιετική νομενκλατούρα «ζουν αλλού». Η πολιτική νόρμα αδυνατεί να επιβάλλει κανόνες περιορισμού της παραοικονομίας ενώ ταυτόχρονα επικυρώνει τεράστιους φόρους και νεκρές συμβάσεις. Ο προσωπικός μου φόβος είναι ότι η απελευθέρωση και στην παιδεία συντελείται με τις ακρότητες που συναντήσαμε στις «σοσιαλιστικές» χώρες όταν κατέρρευσε ο «αριστερός» κρατισμός. Εδώ καταρρέει ένα απερίγραπτο αριστεροδεξιό υβρίδιο κράτους, χωρίς η κοινωνία να διαθέτει ούτε πρόταση οριστικής αποστρατείας των ιδεοτύπων της χρεοκοπίας ούτε πολιτικές εφεδρείες ομαλής μετάβασης στο χαμηλότερο σημείο της νέας ασταθούς ισορροπίας . Δεν θα ξεμείνουμε από «τεχνικούς της εξουσίας» σύντροφοι αλλά δεν θα χάσουμε ούτε την αισιοδοξία μας ούτε την πίστη ότι οι έφηβοι μαθητές μας θα αποδειχθούν πιο δημιουργικοί από την γενιά της κατανάλωσης και του δανεισμού.