«Τeacher, Leave Τhe Κids Αlone…» (δάσκαλε, άσε τα παιδιά ήσυχα) έλεγε το παλαιότερο τραγούδι που έγινε έµβληµα κάθε ανήσυχου εφήβου εναντίον µιας αυταρχικής παιδείας. Όµως, ενώ όλοι διαπαιδαγωγηθήκαμε σε µια τέτοια λογική, µόνον ένας αφελής δεν θα έβλεπε σήµερα ότι κάτι δεν πάει καλά µε την παιδεία µας έγραφε προ ημερών στα Νέα ο Γρηγόρης Καλφέλης. Δείτε τις ενδιαφέρουσες απόψεις του. Η λύση πάντως δεν κατατίθεται.
Και θα αρχίσω από το καταστροφικό σύστηµα των Πανελλαδικών Εξετάσεων για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, κυρίως για να εντοπίσω ορισμένα σηµεία που δεν τα είχα καταγράψει σε πρόσφατο άρθρο µου από αυτή τη στήλη. Κατ’ αρχάς, ας µην υποκρινόμαστε. Κανείς δεν θέλει να αλλάξει αυτό το σύστηµα, γιατί όλοι κάτι κερδίζουν (για να το πω πολύ ήπια ή ουδέτερα). Έτσι, στην Γ’ Λυκείου το σχολείο εγκαταλείπεται κυριολεκτικά και τα φροντιστήρια ή τα ιδιαίτερα παίζουν τον πρώτο ρόλο, δίνοντας τη δυνατότητα στους καθηγητές να συμπληρώνουν το εισόδηµά τους µε µαύρο χρήµα, γιατί κανείς φυσικά δεν δίνει αποδείξεις (ειδικά στα ιδιαίτερα). Αυτό δεν ακυρώνει, βέβαια, το πραγματικό γεγονός ότι οι καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πληρώνονται στην Ελλάδα µε άθλιους µισθούς, αλλά δεν νοµίζω ότι αυτό το εκφυλιστικό φαινόμενο µπορεί να διορθωθεί µέσα από την παραπαιδεία και τα ιδιαίτερα, που ενισχύουν τη φοροδιαφυγή και δεν τιµούν και τον ρόλο του εκπαιδευτικού γενικότερα.
Άρα, κάτι πρέπει να αλλάξει σε αυτό το επίπεδο ενώ υπάρχει και ένα άλλο κακό φαινόμενο. Στην Γ’ Λυκείου οι υποψήφιοι δίνουν βάρος µόνο στα µαθήµατα των Πανελλαδικών και εγκαταλείπουν τα άλλα (ασχέτως αν κυρίως τα ιδιωτικά σχολεία δίνουν εικοσάρια και άριστα παντού στο πλαίσιο ενός άρρωστου ανταγωνισµού).
Και το ερώτηµα είναι το εξής: Θέλουµε ένα παιδί της Θετικής Κατεύθυνσης να είναι απλώς µια µαθηµατική ιδιοφυΐα και να µη µπορεί να γράφει σωστά ελληνικά στη ζωή του• όλοι οι πανεπιστημιακοί βλέπουμε αργότερα πολλά πτυχιακά γραπτά που δεν µπορούν να διορθωθούν γιατί δεν έχουν σωστά γραµµένες, από συντακτική άποψη, προτάσεις. Ή θέλουµε να διδάσκουµε ευρύτερα στα παιδιά το µοντέλο ενός ενεργού πολίτη, γιατί όπως έλεγε και ο Περικλής στον «Επιτάφιο» το άτοµο που δεν ασχολείται µε τα δηµόσια πράγµατα είναι ένας άχρηστος πολίτης;
Άρα, το σύστηµα των Πανελλαδικών Εξετάσεων πρέπει να αλλάξει επειγόντως. Και έρχοµαι τώρα στην τριτοβάθµια εκπαίδευση και σε ένα στοιχείο που ήλθε στην επιφάνεια τις τελευταίες ηµέρες και σοκάρει. Δηλαδή, από τους 596.000 φοιτητές οι 303.000 είναι µη ενεργοί, είτε γιατί έχουν εγκαταλείψει οριστικά τις σπουδές τους είτε γιατί έχουν καθυστερήσει σηµαντικά να πάρουν το πτυχίο τους (υπολογίζεται ότι 7.000 φοιτητές αφήνουν κάθε χρόνο τις σπουδές τους)!
Μάλιστα, δεν ενδιαφέρει καθόλου αν αυτοί λέγονται αιώνιοι ή περιθωριοποιηµένοι φοιτητές (ή οτιδήποτε άλλο). Πάντως δεν αποδέχοµαι τη λογική ότι αυτή η αδρανής µάζα δεν βλάπτει κανέναν, αφού εξακολουθεί να νοικιάζει διαµερίσµατα και να ενισχύει την τοπική οικονοµία όπου βρίσκεται το αντίστοιχο πανεπιστήμιο (καθώς και όλα τα άλλα συναφή επιχειρήµατα), γιατί έτσι δεν µπορεί να χαραχτεί µια σύγχρονη και δυναµική εκπαιδευτική πολιτική.
Και οι αιτίες γι’ αυτή την εγκατάλειψη των σπουδών είναι πολλές: µη υποχρεωτικές παρακολουθήσεις, ιπτάµενοι καθηγητές που δεν εµφανίζονται στα µαθήµατα λόγω ετεροαπασχόλησης, εκπαιδευτικό πρόγραµµα που δεν ελκύει τους φοιτητές, εργασία των φοιτητών για να αντεπεξέρχονται στα έξοδα των σπουδών και της διαµονής τους. Και θα προσθέσω και κάτι άλλο: αβέβαιη επαγγελµατική προοπτική ή το να βιώνεις το φρικτό συναίσθηµα ότι είσαι εκ των προτέρων άνεργος, ειδικά σήµερα όπου όλα τα επαγγέλµατα είναι κορεσµένα (ενδεικτικά αναφέρω ότι υπάρχουν 11.000 δικηγόροι στη Θεσσαλονίκη και 20.000 στην Αθήνα!). Ωστόσο, όπως και να έχει το πράγµα, αυτοί οι «χαµένοι» φοιτητές είναι ένα εντελώς αρνητικό µέγεθος, ιδίως σήµερα που η Ευρωπαϊκή Ενωση θέλει διάχυση του φοιτητικού προσωπικού από χώρα σε χώρα και διπλώµατα ή πτυχία που να µπορούν να συγκριθούν µεταξύ τους ώστε να αξιολογείται η δυναµική των ευρωπαϊκών πανεπιστηµίων.
Εποµένως, κάτι πρέπει να αλλάξει επειγόντως και σε αυτό το επίπεδο. Ποιο είναι το συµπέρασµα; Η παιδεία µας σήµερα χωλαίνει απελπιστικά σε όλες τις βαθµίδες.
ΚΙ ΟΜΩΣ, ΒΛΑΠΤΟΥΝ Δεν αποδέχοµαι τη λογική πως αυτή η αδρανής µάζα των αιώνιων φοιτητών δεν βλάπτει κανέναν.
Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νοµικής Σχολής του ΑΠΘ.