Τα «magantanar» βασιλεύουν στη Βουδαπέστη…

Σύντροφε Οδυσσέα,

Τα «magantanar», τα ιδιωτικά δηλαδή φροντιστηριακά μαθήματα «door to door», αλλά και τα ομαδικά «csoportos», ανθούν στην μετασοσιαλιστική Βουδαπέστη, στο προαναγγέλλω με την επαγγελματική διαστροφή του  φροντιστή της εκπαιδευτικής παγκοσμιοποίησης.

Σου γράφω ύστερα από ένα υπέροχο γεύμα στο εστιατόριο των Rosenstein, μιας εβραϊκής οικογένειας που μας έδωσε πινελιές και εικόνες της «μεταλλαγμένης» ιδιωτικά Ουγγαρίας.

Καμία σχέση με τις περιγραφές και τις εντυπώσεις των φίλων, συμφοιτητών και συγκατοίκων της Φοιτητικής Εστίας της Πατησίων που ταξίδεψαν στη Βουδαπέστη το 1980. Όλα πια είναι διαφορετικά…

Το εκπαιδευτικό τρενάκι των «μικρών πρωτοπόρων» στους λόφους της Buda μετονομάστηκε και οι μικροί μαθητευόμενοι σιδηροδρομικοί δεν φορούν πλέον τα κόκκινα μαντήλια των πιονιέρων, αλλά τις μπλε σκούρες στολές που θυμίζουν τους ημέτερους άλκιμους…

Το μουσείο της φασιστικής βίας, «το σπίτι του τρόμου», εμπλουτίσθηκε και με τα «εργαλεία» της σταλινικής θηριωδίας…

Το άγαλμα της Ελευθερίας στις όχθες του Δούναβη λογίζεται πλέον ως μνημείο της σοβιετικής κατοχής και μόλις και μετά βίας γλίτωσε τη μεταφορά του στο νέο «πάρκο των αγαλμάτων», στο οποίο συγκεντρώθηκαν όλα τα έργα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού…

Τα δολάρια και τα ευρώ, πλέον, των τουριστών, δεν ανταλλάσσονται πια με φιορίνια στο τριπλάσιο της επίσημης τιμής τους σε σκοτεινές γωνίες της πόλης, αλλά σε ολοφώτεινα ανταλλακτήρια με ηλεκτρονικούς πίνακες…

Τα θρυλικά Trabant δεν κυκλοφορούν πια και μαζί τους, εξαφανίσθηκε κάθε είδος σοσιαλιστικού αυτοκινήτου˙ ούτε Wartburg, ούτε Lada, ούτε οι κραταιές φίρμες της Moskovich και της Russian Volga, τα αυτοκίνητα της κομματικής νομενκλατούρας…

Θυμάμαι, σύντροφε Οδυσσέα, τις ηθικοπλαστικές προτροπές των καθοδηγητών της ΚΝΕ σε μέλη και φίλους, σ’ εκείνο το ταξίδι του ’80, να ανταλλάσουν τα δολάρια με φιορίνια στην τράπεζα και στην επίσημη τιμή τους, προβάλλοντας μάλιστα τους κινδύνους των πεζοδρομιακών συναλλαγών με τους επιτήδειους μαυραγορίτες που δρούσαν πάντως ανενόχλητοι…

Τώρα, αν κάποιοι επέδειξαν σχετική «κομματική πειθαρχία» και αντάλλαξαν σε κοινή θέα λίγα δολάρια στην τράπεζα και τα περισσότερα στην μαύρη αγορά, δεν ξέρω πόση σχέση είχε αυτό το γεγονός με τους μεταγενέστερους συμβιβασμούς τους. Η επανάσταση είναι δύσκολη και απαιτεί θυσίες, κυρίως προσωπικές…

Η συζήτηση με την Ανθούλα, κόρη πολιτικών προσφύγων, ήταν απολύτως διαφωτιστική για την εκπαιδευτική πραγματικότητα και τους προβληματισμούς της σύγχρονης Ουγγαρίας. Η κρίση του σχολείου, τα φροντιστήρια, τα έξοδα της οικογενείας για πρόσθετα μαθήματα που απαιτούν οι εξετάσεις «ωρίμανσης», η αγωνία για την επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών της… Ο κόσμος είναι επίπεδος και τα προβλήματα περίπου τα ίδια παντού…

Σ’ ένα υπέροχο οικογενειακό τραπέζι την Κυριακή που μας πέρασε, ένας αληθινός αντάρτης της ζωής και του βουνού, γιορτάζοντας τα γενέθλια της ένατης δεκαετίας του, μας ταξίδεψε με συγκλονιστικές ιστορίες στο χρόνο και τρόπο των ανθρώπων που δεν συμβιβάσθηκαν με τη μετριότητα και το εφήμερο…

Η σύντροφος της ζωής του, σλαβόφωνη αντάρτισσα από το Κονομλάτι της Καστοριάς, που άφησε πίσω της, με τους παραλογισμούς  του εμφυλίου, την οικογένειάς της, με συγκλόνισε…

«Η ζωή είναι πιο δυνατή από το θάνατο», μου είπε, όταν θυμήθηκε τον ταλαιπωρημένο από τις εγχώριες διώξεις πατέρα της, που για δεκαετίες ολόκληρες της έγραφε «δεν πεθαίνω γιατί θέλω να σε δω…».

Σύντροφε Οδυσσέα,

Από το όνειρο του διεθνισμού φθάσαμε στην παγκοσμιοποίηση˙ από την αριστερά της διεθνιστικής αλληλεγγύης στην κριτική της «καταστροφικής» παγκοσμιοποίησης, που προκάλεσε, πάντως, την πιο εντυπωσιακή μεταφορά ισχύος και πλούτου σε φτωχές χώρες απ’ όση κατάφεραν οι σοβιετικές ενισχύσεις και τα τανκς… Το τέλος του δεξιού και του αριστερού κρατισμού έχει επέλθει˙ η «αποτυχία της αγοράς» συμπληρώθηκε από την «αδυναμία του κράτους»…

Το ελληνικό δημόσιο είναι το μόνο μνημείο που θυμίζει ακόμα το σοσιαλιστικό κράτος της ανατολικής Ευρώπης˙ δεν είναι μονάχα αναποτελεσματικό και κοινωνικά άδικο… είναι εστία μόλυνσης των νέων δυνάμεων της δημιουργίας και της μάχης που ανταλλάσσουν τις ηθικές τους αξίες με ένα μισθό 800€ στην ταφική λούφα των Ολυμπιακών Ακινήτων και των οκτάμηνων συμβάσεων…

«Η αξία της κοινωνικής ευθύνης πρέπει να προηγείται των απαιτήσεων», έλεγε ο δικός μας Σταύρος Καράς… Δεν υπάρχει δικαίωμα χωρίς υποχρέωση˙ δεν μπορούμε να αντισταθούμε στον ατομικισμό και τον οικονομισμό που παρήγαγαν οι πολιτικές του κράτους και της αγοράς σ’ ανατολή και δύση, χωρίς να αποδεχτούμε τις διαχρονικές αξίες του «αστικού πολιτισμού»…

Ο νέος, πολυκεντρικός, υπερεθνικός κόσμος απαιτεί πολιτικές επίλυσης, που να συνθέτουν την δημόσια ευθύνη και την ιδιωτική πρωτοβουλία. Με αυτές τις αναθεωρητικές σκέψεις, σύντροφε, ο κόσμος μας οδεύει στην πραγματική οικονομία της εργασίας, που εμείς, έτσι κι αλλιώς, βιώνουμε στο καθημερινό σκληρό παζάρι της ζωής. Η νέα μας ιδεολογική και πολιτική ταυτότητα ας μην αναγράφει πια το δογματικό θρήσκευμα του «αριστερού» τέλους της ιστορίας και της αθωότητας…

Καλό…υπόλοιπο καλοκαίρι, Σύντροφε, τα μη εν δήμω παραλειπόμενα στις πρώτες ακαδημαϊκές μεθέξεις μετά… προβατίνας.

Υ.Γ.: Δεν μπορώ, σύντροφε, να μη σου τονίσω ότι η  Ελληνική Αριστερά δογματική, ανανεωτική και εσχάτως…lifestyle οφείλει να σταθεί με περισσότερο σεβασμό και μνήμη απέναντι στις δυνάμεις της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, που είχαν πάντα ανοιχτό το βαλάντιο της συνδρομής σε ανθρώπινες θυσίες, πνευματικά και υλικά αγαθά. Οι βολεμένοι και συμβιβασμένοι ήταν συνήθως εντός των κρατικών τειχών που και η ίδια ονειρεύθηκε και έχτισε, με το σύνηθες αντίτιμο της σιωπής και της απραξίας…Στη Βουδαπέστη έγινε η 12η ολομέλεια 40 χρόνια πριν…

Ξέρω ότι ενοχλεί ορισμένους, το γεγονός ότι κάποιοι απεδείχθησαν αριστεροί της ιδιωτικής πράξης και γι’ αυτό θα επανέλθω… Όπως έλεγε και ο Κούντερα, «ο αγώνας ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη»… και μην ξεχνάς το απολύτως αντιπλατωνικό του ιδίου: «η φιλία υπερτερεί της αλήθειας»…