Το βιβλίο «Τα Φροντιστήρια στην Ελλάδα Η Ιστορία και οι Άνθρωποι 1860-1940» παρουσιάσθηκε το Σάββατο 22 Μαρτίου σε μια μεγάλη εκδήλωση των Ελλήνων Φροντιστών στο ξενοδοχείο PARK. Στο τιμητικό προεδρείο ο Θωμάς Μουγιάκος, ο Ανδρέας Παπαγεωργίου και ο Παναγιώτης Κόλιας ξεδίπλωσαν μνήμες της φροντιστηριακής ιστορίας. Για το βιβλίο μίλησαν ο Τάκης Δρούτσας και ο Άρης Γιαβρής. Η λιτή εισήγηση του συγγραφέα Λευτέρη Τσίλογλου ήταν συγκινητική και ενδιαφέρουσα και την παραθέτω αυτούσια.
«Αγαπητές φίλες και Αγαπητοί φίλοι,
Ότι ήταν να πω το λέω μέσα στο βιβλίο μου. Εδώ έχω να κάνω μόνο δύο επισημάνσεις και να ανανεώσω μια υποχρέωση μου.
Η πρώτη επισήμανση είναι δύο κομβικές, για τα φροντιστήρια και τη ανάπτυξη τους, ημερομηνίες. Πρόκειται για τα έτη 1882 και 1926.
Το 1882 η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών το μόνο ανώτατο ίδρυμα της εποχής, παίρνει δύο σημαντικές αποφάσεις.
Καθιερώνει εξετάσεις ανά έτος για τα μαθήματα και όχι μόνο στο τέλος όπως μέχρι τότε γινόταν.
Για να σου απονεμηθεί πτυχίο μιας σχολής πρέπει να υποβάλλεις πάνω σ’ ένα θέμα “Διδακτορική Διατριβή”.
Αμέσως εμφανίζονται τα νομικά φροντιστήρια, τα φροντιστήρια χημείας, φαρμακολογίας κ.α. για τους φοιτητές της Νομικής και της Ιατρικής, σχολές που συγκεντρώνουν τη συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο.
Συγχρόνως εκείνη την εποχή υπάρχουν φροντιστήρια για τις “σκληρές” εισητήριες εξετάσεις που γίνονται κάθε χρόνο για τις Στρατιωτικές Σχολές και το Πολυτεχνείο.
Η δεύτερη ημερομηνία, το 1926, αφορά πάλι το Πανεπιστήμιο Αθηνών και αφορά πάλι την απόφαση της Συγκλήτου για τη καθιέρωση και σ’αυτό εισητηρίων εξετάσεων.
Πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι το 80% των αποφοίτων των γυμνασίων, μέχρι εκείνη την εποχή, που επιθυμούσαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους απορροφούνταν από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Η δεύτερη επισήμανση μου έχει να κάνει με το “ανακάτεμα ασχέτων” εκ πρώτης όψεως θεμάτων. Όμως δεν είναι έτσι. Μια προσεκτικότερη ματιά θα αναδείξει τη “κόκκινη κλωστή” , που ενώνει και συνδέει όλα τα θέματα και τα πρόσωπα που εμπλέκονται σ΄αυτά.
Όλες οι ενότητες αναφέρονται σε ανθρώπους με κοινά χαρακτηριστικά, ευφάνταστους, ανήσυχους, δραστήριους με το προσόν της ανάληψης πρωτοβουλιών με όραμα, με διάθεση προσφοράς, με ρίσκο και όχι με τον εφησυχασμό πίσω από μια θέση θωρακισμένη με το “προσόν της μονιμότητας”. Αυτό το τονίζω ιδιαίτερα σήμερα, που η κρατικιστική αντίληψη είναι κυρίαρχη στη κοινωνία μας.
Εν είδει αποφθέγματος πάνω σ’αυτό έχω να κάνω την εξής προσωπική τοποθέτηση:
Στη χώρα εκείνη, που η ιδιωτική πρωτοβουλία θεωρείται περίπου ως αμάρτημα, η χώρα αυτή είναι καταδικασμένη να υποσιτίζεται υλικά και πνευματικά.
Τέλος ανανεώνω και προφορικά τη δέσμευση μου για την ολοκλήρωση της προσπάθειας με την έκδοση του δεύτερου τόμου που θα αναφέρεται στη μετακατοχική περίοδο.
